Tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng tại TP Hà Nội vẫn diễn biến phức tạp, có xu hướng tăng về cả số lượng, mức độ nguy hiểm. Đặc biệt, tội phạm liên tục thay đổi phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi…
200 cuộc gọi lừa đảo/sim rác
Ngày 10/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an huyện Thanh Trì (TP Hà Nội) đang điều tra Phạm Văn Tùng (SN 1998, hiện trú tại huyện Thanh Trì, TP Hà Nội) về hành vi giả mạo shipper giao hàng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Trước đó, Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP Hà Nội phát hiện Phạm Văn Tùng mạo danh là nhân viên giao hàng gọi điện cho khách hàng thông báo có đơn đặt hàng từ các sàn thương mại điện tử Shopee, Lazada, các shop bán hàng online...
Theo cơ quan công an, khi khách hàng không có mặt tại nhà, người này thông báo sẽ gửi nhờ người quen, sau đó yêu cầu khách hàng chuyển tiền thanh toán đơn hàng vào tài khoản ngân hàng do đối tượng cung cấp rồi chiếm đoạt.
Công an TP Hà Nội đánh giá, đây là thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt mới, tinh vi, có chiều hướng gia tăng. Tuy số tiền chiếm đoạt đối với từng bị hại ít, nhưng gây bức xúc trong dư luận, quần chúng nhân dân, làm mất an ninh trật tự trên địa bàn Thủ đô.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Trung tướng Nguyễn Hải Trung - Giám đốc Công an TP Hà Nội và căn cứ tài liệu thu thập được, ngày 27/9, Đội 3, Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã phối hợp với Đội Cảnh sát hình sự, Công an huyện Thanh Trì tổ chức đấu tranh, triệu tập Phạm Văn Tùng.
Qua đấu tranh khai thác, Tùng khai nhận, trước đây từng là nhân viên giao hàng cho một công ty trên địa bàn TP Hà Nội. Quá trình làm việc Tùng đã phát hiện nhiều khách hàng mua hàng online thường không nhận hàng trực tiếp mà chỉ bảo nhân viên giao hàng gửi lại hàng hóa cho người quen hoặc để lại trước cửa nhà… sau đó bảo nhân viên giao hàng gửi số tài khoản để chuyển tiền mua hàng. Tùng nhận thấy có thể lợi dụng kẽ hở này để chiếm đoạt tiền từ người mua hàng nên đã lên mạng Internet tìm mua tài khoản ngân hàng và thông tin khách hàng.
Sau khi đã chuẩn bị xong, hàng ngày Tùng sử dụng số điện thoại đã kích hoạt trước (sim rác) để gọi điện cho khách hàng như: 0342791041, 0586991769, 0588579105, 0587112248… (sau một thời gian, Tùng lại vứt sim điện thoại đi và thay sim điện thoại khác để gọi cho khách hàng), gọi từ 100 - 200 cuộc điện thoại.
Mỗi cuộc gọi Tùng thường giới thiệu: “Em là nhân viên giao hàng của Viettel, anh/chị có đơn hàng gửi về nhà (giá đơn hàng dao động từ 100.000 đồng đến 1.000.000 đồng), anh/chị có nhà không để nhận”. Nếu đầu dây bên kia trả lời là có thể nhận hàng ngay lúc đó thì Tùng tắt máy. Ngược lại, nếu đầu dây bên kia trả lời là không thể nhận hàng ngay lúc đó thì Tùng thông báo “sẽ để bưu kiện hàng vào nhà, anh/chị chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng 103881219692 mang tên Nguyễn Tiến Khanh”.
Đặc biệt, có những khách hàng chủ quan không kiểm tra lại, Tùng tiếp tục gọi điện thông báo có đơn hàng nữa yêu cầu chuyển thêm tiền mua hàng rồi tiếp tục chiếm đoạt. Với phương thức lừa đảo như trên, từ tháng 4/2024 đến khi bị bắt, Tùng đã lừa đảo được hàng trăm khách hàng với số tiền chiếm đoạt được hơn 130 triệu đồng.
Nhận diện thủ đoạn lừa đảo
Tương tự vụ việc trên, mới đây, ngày 3/10, Công an phường Bồ Đề (quận Long Biên) đã tiếp nhận tin trình báo của bà H. (SN 1958, trú tại phường Bồ Đề, quận Long Biên, TP Hà Nội) về việc bị đối tượng giả danh shipper lừa đảo gọi điện nhận hàng.
Theo bà H. trình báo, do không có nhà, nên bà đã chuyển khoản tiền hàng cho đối tượng. Tuy nhiên, đối tượng gọi lại báo chưa nhận được tiền rồi hướng dẫn bà nhấn vào đường link đối tượng gửi. Khi làm theo hướng dẫn xong, bà H. phát hiện 2 tài khoản ngân hàng bị mất gần 100 triệu đồng.
Trước thủ đoạn giả danh shipper giao hàng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Công an TP Hà Nội chỉ rõ, thủ đoạn của các đối tượng là thu thập thông tin cá nhân qua việc người dân để lại thông tin cá nhân trên các trang mua hàng online, mua thông tin khách hàng qua các phiên livestream trên mạng xã hội. Đồng thời, các đối tượng truy cập vào các trang mua hàng trên nền tảng mạng xã hội… sau đó, giả danh là nhân viên giao hàng của các đơn vị giao hàng uy tín gọi điện hỏi “khách có nhà không”.
Do bận hoặc không có ở nhà để nhận hàng và số tiền thanh toán không lớn nên khách hàng dễ dàng đồng ý chuyển khoản thanh toán cho đối tượng. Sau khi người dân chuyển khoản thành công, các đối tượng sẽ thông báo chưa nhận được tiền hoặc có sự nhầm lẫn số tài khoản, hệ thống sẽ tự động trừ 3 đến 3,5 triệu đồng từ tài khoản ngân hàng của khách hàng.
Nạn nhân muốn lấy lại tiền thì đối tượng sẽ gửi đường link liên kết đến trang web và số điện thoại giả mạo của đơn vị giao hàng để liên hệ. Khi người dân bấm vào đường liên kết giả mạo thì sẽ có nguy cơ điện thoại bị nhiễm mã độc, bị chiếm đoạt thông tin cá nhân quan trọng và mất quyền kiểm soát tài khoản ngân hàng, tài khoản ví điện tử dẫn đến đối tượng dễ dàng lấy cắp tiền trong tài khoản.
Công an TP Hà Nội khuyến cáo người dân cảnh giác khi nhận số điện thoại lạ, không chuyển khoản khi chưa trực tiếp nhận hàng đã đặt. Đồng thời, không nên chuyển tiền cho người lạ và cần xác minh thật kỹ các thông tin trước khi chuyển khoản. Đồng thời lưu ý, người dân tuyệt đối không đăng nhập vào các đường link do người lạ gửi tới để tránh mắc bẫy lừa đảo.
Cơ quan công an nêu rõ, hiện các doanh nghiệp bưu chính, chuyển phát đều có website và ứng dụng để tra cứu thông tin mã vận đơn. Do vậy, người dân nên chủ động truy cập để theo dõi đường đi của đơn hàng, đảm bảo đúng đơn hàng đã đặt trước khi nhận hàng. Trong trường hợp, bị các đối tượng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản người dân cần đến cơ quan công an trình báo để được hỗ trợ kịp thời.
