Món nợ này có liên quan đến việc El Salvador đã đi quá sớm khi đặt cược vào tiền số Bitcoin.
Tính đến ngày 18/10 là hơn một năm kể từ ngày El Salvador chính thức trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới đưa đồng tiền số Bitcoin trở thành phương thức thanh toán trên toàn quốc. Thời gian đầu, quyết định này được kỳ vọng như bước đi táo bạo giúp nền kinh tế đất nước thăng hoa trong bối cảnh tiền số đang tăng giá chóng mặt.
Tuy nhiên, hơn một năm qua tiền số như Bitcoin đã mất giá không phanh. Không chỉ như vậy, việc thử nghiệm tiền mã hóa trên toàn quốc, El Salvador cũng không thu được kết quả như mong đợi khi mức độ chấp nhận Bitcoin vẫn thấp và rất ít doanh nghiệp cho phép thanh toán bằng đồng tiền số này.
Điều này khiến El Salvador bước vào thời kỳ khó khăn khi viễn cảnh do Tổng thống Nayib Bukele đưa ra năm ngoái khi đặt cược vào Bitcoin đã không trở thành sự thật. Tính từ thời El Salvador đưa Luật Bitcoin có hiệu lực ngày 7/9/2021 đến nay, đồng tiền số này đã giảm 60% giá trị. Điều này đồng nghĩa các khoản đầu tư của chính phủ nước này vào Bitcoin đã lỗ nặng.
Để đẩy mạnh việc áp dụng tiền mã hóa lưu thông trên toàn quốc, El Salvador cũng đã tung ra sản phẩm ví ảo mang tên Chivo tích hợp nhiều tính năng được cho là hấp dẫn như giao dịch miễn phí, cho phép thanh toán xuyên biên giới nhanh chóng bằng Bitcoin chỉ bằng điện thoại di động.
Đầu năm nay khi đánh giá giai đoạn đầu triển khai, Tổng thống El Salvador Bukele tuyên bố đã có khoảng 60% dân số nước này, tương đương 4 triệu người, sử dụng ví Chivo, vượt xa tỷ lệ người dân sở hữu tài khoản ngân hàng truyền thống.
Nhưng báo cáo công bố hồi tháng 4 vừa qua của Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế quốc gia Mỹ cho biết, hầu hết người El Salvador hào hứng dùng ví điện tử Chivo vì khoản thưởng 30 USD có sẵn trong ví khi tải ứng dụng. Sau đó, chỉ còn 20% tiếp tục sử dụng, còn lại chỉ để tiêu 30 USD thưởng nói trên.
Khảo sát của tổ chức tư vấn El Instituto de Opinion Publica có trụ sở tại El Salvador cũng cho kết quả: 7/10 số người được hỏi cho rằng Luật Bitcoin không mang lại lợi ích kinh tế cho gia đình và 76% doanh nghiệp El Salvador vẫn không chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin.
Điều này phản ánh việc dù chính phủ thúc đẩy bằng nhiều biện pháp từ luật hóa cho đến thưởng người dùng, tiền mã hóa vẫn chưa thể thâm nhập vào hoạt động thương mại quốc gia của El Salvador.
Nguy hiểm hơn, tình hình kinh tế El Salvador trước khi đặt cược vào Bitcoin đã từng bị Ngân hàng Thế giới dự báo tăng trưởng thấp ở mức 2,9% trong năm 2022 và 1,9% vào năm 2023, giảm mạnh so với mức 10,7% vào năm 2021. Bên cạnh đó, việc tỷ lệ nợ trên GDP của El Salvador cao vọt lên 87% trong năm 2022 cũng đang dấy lên lo ngại nước này khó hoàn thành nghĩa vụ vay.
Dữ liệu từ Bloomberg Economics cho thấy, El Salvador hiện đứng đầu bảng xếp hạng các quốc gia thị trường mới nổi có nguy cơ vỡ nợ. Các cơ quan xếp hạng, bao gồm cả Fitch, đã hạ điểm tín dụng của El Salvador với lý do tương lai tài chính của đất nước không được đảm bảo.
Trong bối cảnh đó, toàn bộ cuộc thử nghiệm và tất cả chi phí liên quan đến việc áp dụng Bitcoin đã tiêu tốn của El Salvador khoảng 375 triệu USD. Con số này tương đối nhỏ với một nền kinh tế trị giá 29 tỷ USD. Tuy nhiên, nếu xem xét việc quốc gia đang có 7,7 tỷ USD trái phiếu đang lưu hành, khoản đầu tư vào tiền số này có thể tạo áp lực lớn.
