Âm thầm "xé" quy hoạch!
Quận Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng là "điểm nóng" khu dân cư tự phát ở TP Cần Thơ. Trong thời gian dài, khu dân cư tự phát âm thầm mọc lên liên tục, cò đất nhan nhản rao bán khắp nơi. Nhiều khu tự mở cầu, đường để thu hút khách mua bán nhà, đất… Trong đó, địa bàn vùng ven quận Ninh Kiều, quận Bình Thủy luôn là điểm nóng với hàng chục khu dân cư tự phát, đông người sinh sống.
Tháng 6/2019, UBND TP Cần Thơ có Quyết định thành lập Tổ công tác tham mưu, xử lý khu dân cư trái phép trên địa bàn 3 quận (Bình Thủy, Cái Răng, Ninh Kiều). Sau 3 tháng kiểm tra, 3 quận này có đến 148 khu dân cư trái phép, với diện tích gần 95 ha (trong đó có 54 ha đất thuộc khu quy hoạch). Bên cạnh những khu dân cư tự phát không đường, điện, nước, thì cũng có nơi đã hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng, sinh sống đông đúc...
Cụ thể, quận Ninh Kiều có 33 khu dân cư trái phép, với tổng diện tích hơn 150.000m2, tách thành 1.918 thửa trên đất nông nghiệp. Trong 33 khu dân cư trái phép trên địa bàn quận, có 4 khu (diện tích hơn 10.000m2) phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất. 10 khu (hơn 28.000m2) phù hợp một phần quy hoạch xây dựng và quy hoạch sử dụng đất. Còn lại 22 khu (hơn 111.000m2) không phù hợp với quy hoạch xây dựng và quy hoạch sử dụng đất.
Tại quận Cái Răng có 26 khu dân cư tách thửa, phân lô, với tổng diện tích hơn 65.000m2. Qua kiểm tra cơ quan chức năng xác định có 10 khu dân cư (hơn 27.000m2) phù hợp với quy hoạch xây dựng và quy hoạch sử dụng đất. 16 khu dân cư (gần 39.000m2) không phù hợp quy hoạch.
Địa bàn quận Bình Thủy có đến 89 khu dân cư trái phép, với tổng diện tích gần 74ha. Khu dân cư trái phép nhiều nhất tập trung ở phường Long Hòa (31 khu). Các khu tự phát này có 1.955 công trình nhà ở đã xây dựng, nhưng chỉ có 772 công trình xây dựng có phép, 1.183 công trình không phép. Các cơ quan chức năng xác định quận Bình Thủy có 8 khu dân cư (diện tích hơn 43.000m2) phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất. 26 khu (gần 300.000m2) phù hợp một phần quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất. 55 khu (gần 400.000m2) không phù hợp quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất.
Để thực hiện các khu dân cư tự phát, chủ đầu tư âm thầm thu gom đất nông nghiệp. Sau đó san lấp mặt bằng, làm đường, phân lô bán nền với giả rẻ. Một số chủ đầu tư lợi dụng "ăn theo" các khu dân cư đã được đầu tư, quy hoạch bằng cách mua đất nông nghiệp khu vực lân cận rồi phân lô, làm đường đấu nối vào.
Với giá bán thấp, vừa túi tiền người lao động nên nhà đất các khu tự phát luôn bán chạy. Tuy nhiên, đặc điểm chung của các khu tự phát là không vỉa hè, cống thoát nước, hoặc sơ sài. Không có hệ thống ống dẫn, trụ nước chữa cháy. Một số khu chưa có nước sạch, điện sinh hoạt, công viên, không tuân thủ về mật độ xây dựng, không bảo đảm sử dụng lâu dài, phá vỡ quy hoạch đô thị...
Khởi tố, xử lý nhiều cán bộ
Sau kiểm tra, UBND TP Cần Thơ cùng các cơ quan chức năng đã chỉ đạo xử lý tình trạng khu dân cư tự phát. Một số cán bộ có liên quan đã bị đình chỉ công tác, khởi tố. Một số cán bộ bị xử lý kỷ luật và chuyển công tác.
Cuối tháng 12/2019, cơ quan CSĐT Công an TP Cần Thơ triển khai các quyết định khởi tố bị can, thực hiện bắt tạm giam và lệnh khám xét đối với 4 cán bộ là lãnh đạo và chuyên viên Phòng TN&MT quận Bình Thủy để điều tra về hành vi "chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định của pháp luật". Trước đó, quận Bình Thủy thực hiện theo kết luận Thanh tra TP Cần Thơ, xử lý kỷ luật 13 cán bộ với các hình thức từ khiển trách đến giáng chức.
Tháng 9/2019, Cơ quan CSĐT Công an TP Cần Thơ đã khởi tố vụ án vi phạm quy định về quản lý đất đai tại quận này. Các cá nhân đều có liên quan đến những sai phạm nghiêm trọng về đất đai xảy ra tại quận Bình Thủy. Liên quan đến vụ sai phạm này, ông Lê Tâm Niệm, nguyên Chủ tịch UBND quận Bình Thủy và ông Nguyễn Văn Tuấn, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận đã bị kỷ luật với hình thức cảnh cáo. Ông Niệm và ông Tuấn hiện đã luân chuyển công tác khác.
Trao đổi về hướng xử lý các khu dân cư tự phát trên địa bàn, ông Nguyễn Chí Kiên, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP Cần Thơ cho biết, đối với các khu dân cư tự phát địa bàn quận Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Sở đã phối hợp với các cơ quan tiến hành kiểm tra, rà soát. Trên cơ sở đó, Sở đối chiếu với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đã báo cáo, đề xuất UBND thành phố xem xét xử lý.
Theo kế hoạch là tháng 4/2020 sẽ có hướng xử lý nhưng do tình hình dịch Covid-19 nên chậm lại so với kế hoạch. Theo ông Kiên, hiện công tác rà soát, đánh giá lại đã xong. Nhưng do liên quan đến nhiều ban, ngành, nên Sở TN&MT đang chờ ý kiến tổng hợp lại để báo cáo hướng xử lý cụ thể với thành phố. Dự kiến trong tháng 7 sẽ hoàn thành.
Liên quan đến những sai phạm về đất đai tại quận Bình Thủy và truy cứu trách nhiệm, Đại tá Võ Văn Thăng, Phó Giám đốc Công an TP Cần Thơ cho biết đang xin ý kiến các cơ quan Trung ương. Cụ thể, Công an thành phố đã có quyết định trưng cầu giám định về chuyên môn và giám định về thiệt hại của vụ việc, gửi Bộ TN&MT để có kết luận. Hiện Công an thành phố chưa có kết luận về nội dung này…
