Chuyến thăm Nga hiếm hoi của một nhà lãnh đạo châu Âu
Chuyến thăm Nga của ông Orban lần này là chuyến đi đầu tiên sau khi ông tham dự lễ tang ông Mikhail Gorbachev, người qua đời tháng 9/2022.
Trước đó không lâu, ông Orban đến thăm Kiev và gặp Tổng thống Ukraine Zelensky. Thủ tướng Hungary đề xuất xem xét khả năng ngừng bắn để bắt đầu đàm phán với Nga. Ngoài ra, ông bày tỏ mong muốn thiết lập quan hệ với Ukraine và ký kết thỏa thuận hợp tác toàn cầu với nước này.
Người phát ngôn Bertalan Havash của ông Orban lưu ý Thủ tướng Hungary đến Moscow với sứ mệnh gìn giữ hòa bình. Có thông báo rằng chính trị gia này sẽ thảo luận về cuộc khủng hoảng Ukraine với Tổng thống Putin.
Hiện nay, với tư cách là người đứng đầu chính phủ Hungary, ông Orban giữ chức chủ tịch luân phiên của Hội đồng Liên minh châu Âu.
Phản ứng của các chính trị gia châu Âu
Trước khi ông Orban đến sân bay Vnukovo ở Moscow, chuyến thăm của ông đã bị một số chính trị gia châu Âu chỉ trích. Họ cho rằng thủ tướng Hungary sẽ không thể đại diện cho toàn bộ Liên minh châu ÂU (EU) trong chuyến đi này.
Theo người đứng đầu cơ quan ngoại giao EU Josep Borrell, ông Orban không nhận được ủy quyền của Hội đồng EU tới thăm Moscow. Chuyến thăm Moscow này chỉ diễn ra trong khuôn khổ quan hệ song phương giữa Hungary và Nga.
Hungary hiện là quốc gia thành viên EU giữ chức chủ tịch luân phiên của Hội đồng. Điều này không đòi hỏi bất kỳ đại diện bên ngoài nào của EU, ông Borrell cho hay.
Thủ tướng Estonia Kaja Kallas nói rằng, ở Moscow, ông Orban không hề đại diện cho EU hay quan điểm của EU. Nhà lãnh đạo Estonia cáo buộc ông Orban lợi dụng chức vụ chủ tịch EU để gieo rắc sự nhầm lẫn.
EU đoàn kết và rõ ràng đứng về phía Ukraine và chống lại hoạt động quân sự của Nga, theo bà Kaja Kallas.
Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel nói rằng "Chủ tịch luân phiên EU không có nhiệm vụ thay mặt EU tiếp xúc với Nga” và “không có cuộc thảo luận nào về Ukraine có thể diễn ra mà không có Ukraine."
Một số chính trị gia phản ứng kiềm chế hơn và bày tỏ nghi ngờ rằng ông Orban sẽ giải quyết xung đột Ukraine.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nói rằng, “chúng ta sẽ đóng vai trò như một công cụ quan trọng để thực hiện bước đầu tiên hướng tới hòa bình. Câu hỏi đặt ra là công cụ này nằm trong tay ai."
Phản ứng của truyền thông phương Tây
Đối với giới truyền thông phương Tây, chuyến thăm Moscow của ông Orban là một điều bất ngờ. Họ lưu ý rằng thủ tướng Hungary muốn thực hiện sứ mệnh gìn giữ hòa bình, nhưng sẽ không thể phát biểu thay mặt cho toàn bộ EU.
Tờ Financial Times viết, “Thủ tướng Hungary cho biết ông sẽ không thay mặt EU đàm phán sau khi các nhà lãnh đạo châu Âu cảnh báo ông không được đại diện cho họ.”
Tuy nhiên, trên đường tới Moscow, ông Orban thừa nhận ông không đại diện cho EU, sau nhiều lần các nhà lãnh đạo đã cảnh báo hôm 4/7 rằng ông không được phép phát biểu thay mặt họ, theo tờ báo trên.
Tờ Bloomberg lưu ý, ông Orban đến Moscow với sứ mệnh tự xưng là "sứ mệnh hòa bình" hôm 5/7, chỉ vài ngày sau chuyến thăm Kiev, gây ra sự chỉ trích gay gắt từ các nhà lãnh đạo EU vì cho rằng ông không có thẩm quyền đại diện cho khối này.
Nhà lãnh đạo Hungary cho biết ông không có ý định thay mặt khối 27 thành viên phát biểu và việc trao đổi quan điểm của ông không thể được coi là cuộc đàm phán chính thức. Thay vào đó, ông muốn nghiên cứu ranh giới đỏ của 2 bên trong cuộc xung đột, Bloomberg viết.
Theo hãng tin AP, "ông Orban, được nhiều người coi là đối tác thân cận nhất của ông Putin trong EU, đã liên tục ngăn chặn, trì hoãn hoặc làm suy yếu các nỗ lực của EU nhằm giúp đỡ Ukraine và áp đặt các biện pháp trừng phạt Nga vì hoạt động quân sự của nước này.”
Ông Orban từ lâu đã ủng hộ việc chấm dứt chiến sự ở Ukraine, nhưng không giải thích điều này có ý nghĩa gì đối với sự toàn vẹn lãnh thổ và an ninh trong tương lai của đất nước", hãng tin AP cho hay.
Hãng tin Reuters cho biết, trong 5 ngày, ông Orban đã đến thăm Tổng thống Ukraine Zelensky ở Kiev và thành lập một liên minh "Những người yêu nước vì châu Âu" với những người theo chủ nghĩa dân tộc cánh hữu khác.
Bây giờ ông Orban quyết định tới Moscow để thực hiện "sứ mệnh hòa bình" vài ngày trước hội nghị thượng đỉnh NATO, Reuters nói thêm.
