Cơ hội mới cho giáo viên và học sinh
Hội thảo do Trường THPT Quang Trung – Đống Đa (Hà Nội) tổ chức. Bà Lưu Thị Lập – Hiệu trưởng nhà trường cho biết, hội thảo là dịp để giáo viên trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, mô hình và giải pháp ứng dụng công nghệ trong giảng dạy, quản lý.
Thông qua hội thảo, nhiều hướng đi mới trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) được gợi mở, từ hỗ trợ giáo viên soạn giảng, thiết kế bài tập, kiểm tra – đánh giá, đến nâng cao trải nghiệm học tập cho học sinh. Đây cũng là dịp để xác định rõ vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý trong việc chủ động, sáng tạo, nắm bắt cơ hội do công nghệ mang lại.
Theo bà Lưu Thị Lập, những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, AI và các thiết bị công nghệ hiện đại đã trở thành xu thế tất yếu, góp phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.
Từ năm học 2020 – 2021, Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 chính thức được triển khai, đặt ra yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra – đánh giá, chú trọng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Trong bối cảnh đó, bà Lưu Thị Lập cho rằng, việc ứng dụng AI và công nghệ là công cụ hữu hiệu để hiện thực hóa tinh thần của chương trình: “Học đi đôi với hành, lý thuyết gắn liền với thực tiễn, nhà trường gắn với đời sống xã hội”.
Từ công cụ hỗ trợ sang đối tác học tập
Từ khảo sát tại các tổ chuyên môn Trường THPT Quang Trung – Đống Đa, thầy Bế Xuân Hợp cho biết, AI đang mở ra nhiều cơ hội hỗ trợ giáo viên trong công tác giảng dạy.
AI giúp rút ngắn thời gian tìm kiếm thông tin, hỗ trợ tích cực trong soạn bài và xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm. Khi giáo viên đưa ra câu hỏi chuẩn, AI có thể gợi ý chính xác, đồng thời phân tích đề kiểm tra nhanh gọn, tạo ra nhiều dạng câu hỏi khác nhau từ một đề bài ban đầu.
Không chỉ hỗ trợ giáo viên, AI còn giúp học sinh củng cố những phần kiến thức còn hổng, dễ dàng xây dựng câu hỏi ở mức độ nhận biết và cung cấp hình ảnh trực quan gắn với thực tiễn.
Theo thầy Hợp, AI cũng là công cụ hiệu quả trong việc thiết kế hình ảnh, sản xuất video, lồng tiếng, tra cứu thông tin và viết bài theo ý tưởng sẵn có, góp phần nâng cao chất lượng dạy – học.
Chia sẻ tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Kim Chung – Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) nhấn mạnh, giáo viên cần thay đổi tư duy từ việc coi công nghệ là công cụ hỗ trợ sang đối tác học tập. AI đang tái định hình mối quan hệ giữa giáo viên – học sinh – công nghệ trong lớp học.
Theo PGS.TS Nguyễn Kim Chung, tiếp cận đồng sáng tạo trong giáo dục mang nhiều ý nghĩa sư phạm:
Thứ nhất, khuyến khích tính chủ động. Học sinh không thụ động chờ “câu trả lời đúng” mà cần tham gia tương tác, đặt câu hỏi, chọn lọc và điều chỉnh sản phẩm do AI gợi ý.
Thứ hai, tăng cường tư duy phản biện. Khi học sinh phân tích, phản hồi và diễn giải nội dung do AI tạo ra, các em phát triển năng lực đánh giá, phát hiện và đề xuất cải tiến.
Thứ ba, cá nhân hóa việc học. AI có thể đưa ra gợi ý khác nhau cho từng học sinh, từ đó tạo ra sản phẩm riêng biệt phản ánh cá tính, sở thích và năng lực của mỗi em.
Thứ tư, tích hợp công nghệ vào quá trình học tập thực chất. Thay vì dạy AI như một môn độc lập, giáo viên có thể lồng ghép công cụ này vào từng hoạt động cụ thể của các môn học như Ngữ văn, Toán, Lịch sử, Công nghệ...
Thứ năm, xây dựng chuỗi nhiệm vụ sáng tạo có định hướng, thay vì để học sinh sử dụng AI một cách tự phát.
Thứ sáu, kết hợp nhuần nhuyễn giữa phản hồi của AI và tư duy cá nhân, thay vì chỉ sao chép kết quả máy tạo ra.
Thứ bảy, tổ chức các hoạt động học tập đòi hỏi khả năng tư duy, phản biện và suy ngẫm sâu.
“Việc ứng dụng công nghệ không chỉ nâng cao chất lượng dạy – học mà còn mở ra cơ hội mới cho giáo viên và học sinh trong tiếp cận tri thức, rèn luyện kỹ năng, phát triển năng lực”, bà Lập nhấn mạnh.
