Phát biểu khai mạc hội thảo, TS Nguyễn Minh Phương – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Mở Hà Nội nhấn mạnh, trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, cùng sự phát triển nhanh chóng của chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI), hoạt động nghiên cứu và giảng dạy ngoại ngữ đang đứng trước nhiều cơ hội mới, song cũng đối mặt không ít thách thức.
Yêu cầu của xã hội đối với chất lượng đào tạo nguồn nhân lực ngoại ngữ ngày càng cao, đòi hỏi các cơ sở đào tạo phải liên tục đổi mới tư duy, nội dung và phương pháp giảng dạy.
Xuất phát từ thực tiễn đó, hội thảo được tổ chức nhằm tạo diễn đàn học thuật để trao đổi, chia sẻ các xu hướng nghiên cứu và giảng dạy mới; thảo luận về ứng dụng ngôn ngữ trong thực tiễn; đồng thời khai thác hiệu quả các thành tựu của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và phương pháp giảng dạy liên văn hóa trong dạy – học tiếng Trung Quốc.
Các tham luận tại hội thảo tập trung làm rõ nhiều vấn đề trọng tâm như: xu hướng nghiên cứu và giảng dạy ngôn ngữ Trung Quốc trong kỷ nguyên số; cơ hội và thách thức từ chuyển đổi số; đổi mới phương pháp dạy – học gắn với nhu cầu xã hội; ứng dụng công nghệ, AI và các nền tảng trực tuyến; cùng những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo ngành Ngôn ngữ Trung Quốc, bao gồm chương trình, học liệu và phương tiện giảng dạy.
Chia sẻ về mô hình và kinh nghiệm giai đoạn đầu triển khai chương trình Cử nhân Ngôn ngữ Trung Quốc trực tuyến tại Trường ĐH Mở TP Hồ Chí Minh, TS Nguyễn Lý Uy Hân cho biết, nhà trường đặc biệt chú trọng bảo đảm chất lượng đào tạo trong môi trường số.
Theo đó, kỹ năng viết chữ Hán được rèn luyện thông qua hình thức viết trực tiếp trên lớp học ảo, kết hợp kiểm soát, đánh giá quá trình bằng công nghệ; trong khi kỳ thi cuối kỳ vẫn tổ chức trực tiếp với đề thi thống nhất, có nội dung viết chữ và chấm chéo nhằm bảo đảm tính khách quan.
Trước hạn chế về học liệu số, giảng viên chủ động biên soạn giáo trình, tài liệu, biên dịch học liệu, đồng thời tăng cường kết nối, chia sẻ và phối hợp tổ chức các khóa học, hướng tới công nhận tín chỉ giữa các đơn vị.
Bên cạnh đó, việc nâng cao năng lực công nghệ cho giảng viên được triển khai thông qua các lớp tập huấn, tọa đàm về chuyển đổi số. Thực tiễn cho thấy chương trình đào tạo bước đầu vận hành ổn định và nhận được phản hồi tích cực từ người học.
Ở góc độ khác, TS Nguyễn Đại Cồ Việt (Trường ĐH Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội) nhấn mạnh yêu cầu phát triển tư duy độc lập cho người học trong kỷ nguyên số.
Theo ông, AI cần được sử dụng như “cộng sự” hỗ trợ, không phải công cụ thay thế hoàn toàn, đồng thời người học phải duy trì năng lực tự phát hiện và đánh giá lỗi về ngữ nghĩa, văn hóa.
Bên cạnh đó, sinh viên cần chủ động tự học, làm chủ các kỹ năng công cụ như post-editing, CAT Tools, prompt engineering nhằm bù đắp những khoảng trống trong đào tạo.
Việc xây dựng hồ sơ năng lực đa ngành thông qua tham gia các dự án thực tế, mô phỏng quy trình công nghiệp cũng được xem là hướng đi cần thiết, giúp nâng cao khả năng thích ứng với thị trường lao động trong bối cảnh số hóa.
Thông qua các trao đổi học thuật, hội thảo đã đề xuất nhiều giải pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng nghiên cứu và giảng dạy tiếng Trung Quốc, góp phần đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh hội nhập quốc tế và chuyển đổi số.
