Việc đưa lao động vùng khó khăn đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đã mang lại thay đổi rõ rệt: thu nhập tăng, cơ hội việc làm bền vững hơn và nhiều địa phương bứt phá trong mục tiêu giảm nghèo.
Tạo sinh kế bền vững nhờ xuất khẩu lao động
Sau gần bốn năm triển khai, Tiểu dự án 2 “Hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025 đã ghi nhận nhiều kết quả nổi bật.
Việc đưa lao động ở các huyện nghèo (theo đơn vị hành chính cũ) đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài không chỉ giúp người dân tăng thu nhập, ổn định cuộc sống mà còn trở thành một hướng đi chiến lược để giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.
Tiểu dự án 2 được triển khai với mục tiêu thúc đẩy người lao động tại các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo tham gia làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Trước khi xuất cảnh, người lao động được hỗ trợ đào tạo ngoại ngữ, kỹ năng nghề và hoàn thiện thủ tục cần thiết. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để người lao động đáp ứng yêu cầu công việc, từ đó nâng cao mức lương, cơ hội phát triển và khả năng tích lũy khi làm việc ở nước ngoài. Đặc biệt là với những người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo trên các địa bàn khó khăn.
Theo ông Đặng Đức Thuận, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ), đến nay đã có gần 4.400 lao động trên cả nước được hỗ trợ. Nhiều địa phương nổi lên như những điểm sáng trong triển khai, trong đó có Cao Bằng, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh…
Việc chính thức đưa Tiểu dự án 2 vào khuôn khổ Chương trình mục tiêu quốc gia đã tạo hành lang pháp lý đầy đủ, cơ chế triển khai rõ ràng và sự thống nhất trong tổ chức thực hiện từ Trung ương đến địa phương.
Cao Bằng là một trong nhiều tỉnh đã có nhiều năm liền chủ động triển khai chính sách đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Hướng đi này chứng minh hiệu quả rõ rệt: giúp hộ nghèo có nguồn thu ổn định, nắm vững kỹ năng nghề và cải thiện sinh kế bền vững.
Riêng năm 2025, tỉnh bố trí 1,44 tỷ đồng từ nguồn chuyển sang để hỗ trợ đào tạo ngoại ngữ, kỹ năng và chi phí xuất cảnh cho lao động. Chỉ trong 10 tháng đầu năm, đã có 170 lao động xuất cảnh theo hợp đồng, đạt 85% kế hoạch. Nhiều gia đình trước đây thuộc diện hộ nghèo, sau vài năm có người thân đi lao động nước ngoài đã đủ khả năng thoát nghèo, xây nhà mới và tái đầu tư sinh kế.
Tại Thanh Hóa, hoạt động đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài cũng được triển khai và đạt được nhiều hiệu quả, góp phần tạo sinh kế cho người lao động. Giai đoạn 2021–2025, toàn tỉnh đã đưa hơn 60.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài (đạt 114,3% kế hoạch). Bình quân mỗi năm hơn 12.000 người, chiếm khoảng 1/10 số lao động đi làm việc ở nước ngoài của cả nước.
Nguồn kiều hối gửi về Thanh Hóa mỗi năm ước đạt 345 triệu USD (khoảng 8.250 tỷ đồng), tạo động lực giúp các hộ thoát nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống và vươn lên làm giàu.
Tiếp tục đẩy mạnh hoạt động
Điểm nổi bật của Tiểu dự án 2 là khả năng kết nối hiệu quả giữa xuất khẩu lao động với mục tiêu giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới. Nguồn thu nhập ổn định từ kiều hối đã mang lại thay đổi rõ rệt cho nhiều địa phương: nhà cửa khang trang hơn, nhiều hộ tái đầu tư vào sản xuất, dịch vụ và góp phần tạo việc làm tại chỗ.
Sự tham gia mạnh mẽ của người dân, cùng với sự quan tâm của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở, tạo nên nền tảng thuận lợi cho việc triển khai Tiểu dự án. Đồng thời, các cơ quan quản lý cũng tích cực ứng dụng công nghệ, cung cấp kênh thông tin minh bạch, miễn phí giúp người lao động, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa được tiếp cận thông tin chính thống, tránh rủi ro khi tham gia thị trường lao động nước ngoài.
Trong thời gian tới để nâng cao hiệu quả, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã đưa ra một số giải pháp. Trong đó cần hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ cơ sở; tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026–2035 nhằm tối ưu nguồn lực, tránh chồng chéo. Cùng với đó, triển khai các nền tảng như ứng dụng việc làm ngoài nước giúp minh bạch thông tin, giám sát quá trình tuyển chọn, hỗ trợ cho người lao động được xuyên suốt.
