Việc giảm lớp dẫn đến thừa thiếu giáo viên cục bộ càng lộ rõ nhiều bất cập. Thống kê cho thấy, số giáo viên dôi dư đã lên đến gần 1.500 người, chủ yếu ở bậc THCS. Tình cảnh đó buộc các nhà trường phải nghĩ trăm phương nghìn kế để sắp xếp dạy học cho phù hợp.
Giáo viên “đa – di – năng”
Tại huyện Diễn Châu, ông Ngô Quang Long, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện cho biết: Năm nay, huyện Diễn Châu giảm 29 lớp, nâng tổng số giáo viên thừa lên đến 240 người, chủ yếu ở bậc THCS… và tiếp tục tình trạng thừa thiếu cục bộ ở các trường.
Trường THCS Diễn Hải, năm học này, nhà trường thừa ba giáo viên nhưng lại không có giáo viên Mỹ thuật, Âm nhạc. Đội ngũ giáo viên của trường có 33 người nhưng lại có đến 17 người là giáo viên Toán và Ngữ văn, trong khi đó, thiếu giáo viên Mỹ thuật, Âm nhạc. Cô Thái Thị Thu là giáo viên Ngữ văn kiêm nhiệm thêm dạy Lịch sử, Âm nhạc, dạy bồi dưỡng và làm thư ký hội đồng. Thầy Nguyễn Hữu Thọ, dù là giáo viên dạy Văn, tổ trưởng tổ xã hội và chỉ vài tháng nữa là về hưu nhưng công việc chính lại là dạy Âm nhạc và Mỹ thuật…
Trường THCS Hồng Long, huyện Nam Đàn là một ngôi trường đặc biệt chỉ có 4 lớp của 4 khối 6, 7, 8, 9. Nhưng dù ít lớp nhưng vẫn là một đơn vị hành chính độc lập, trường phải có đầy đủ các bộ phận ban giám hiệu, nhân viên và giáo viên với 16 người, trong đó có 11 người là giáo viên. Với số lượng này, nếu tính theo tỷ lệ 1,9 giáo viên/lớp thì hiện trường đang thừa hơn 3 giáo viên. Tuy nhiên trường lại không có giáo viên Âm nhạc, Mỹ thuật và cả Lịch sử, Địa lý…
Theo thầy giáo Lê Văn Luận – Hiệu trưởng nhà trường: Do tình trạng “thừa – thiếu” giáo viên cục bộ nên việc sắp xếp chuyên môn cho giáo viên trong trường gặp rất nhiều khó khăn. Tình thế này buộc nhà trường phải bố trí giáo viên dạy liên môn với những bộ môn tương đương nhau được đào tạo ở các trường cao đẳng như Văn – Giáo dục công dân, Văn – Lịch sử, Địa lý – Hóa – Sinh hoặc Toán – Tin… Kể cả với những môn đặc thù như Thể dục, Âm nhạc, theo “lý” là phải giáo viên có trình độ chuyên môn, được đào tạo bài bản, đúng chuyên ngành; nhưng hiện tại do biên chế đang “thừa” nên phải điều động các giáo viên văn hóa sang dạy các môn năng khiếu. Trước khi giảng dạy, các giáo viên được đi tập huấn hoặc chọn những giáo viên có năng khiếu, khả năng về âm nhạc, mỹ thuật.
Chỉ là giải pháp tình thế
Chia sẻ với các thầy cô giáo đang phải thực hiện kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ, đa số đều cho rằng: Việc phải kiêm nhiệm nhiều môn buộc giáo viên phải tự học và tự thích nghi với hoàn cảnh. Các giáo viên cũng đã được trường tạo điều kiện để đi tập huấn và nâng cao trình độ. Tuy nhiên, với thời gian tập huấn chỉ 3 – 4 ngày/môn học thì chất lượng thực sự khó đảm bảo. Riêng với những môn đặc thù như Mỹ thuật, Âm nhạc – đòi hỏi phải có năng khiếu và đào tạo bài bản thì việc đưa giáo viên văn hóa sang kiêm nhiệm thì thực sự khiên cưỡng và “thiệt thòi” cho học sinh.
Tại thị xã Cửa Lò, năm học 2017 – 2018, thị xã cũng đã quyết định điều chuyển 2 giáo viên THCS là cô Phan Thị Hiền (nguyên là giáo viên dạy Ngữ văn Trường THCS Nghi Tân) đến làm giáo viên chủ nhiệm lớp 3 ở Trường Tiểu học Nghi Hải và cô Trần Thị Ngọc Huyền – giáo viên Toán – Trường THCS Lê Thị Bạch Cát đến công tác tại Trường Tiểu học Nghi Thu. Đến nay, đây cũng là địa phương đầu tiên thực hiện luân chuyển theo phương thức này.
Ông Phùng Đức Nhân - Trưởng phòng GD&ĐT - cho biết: Chúng tôi không chủ trương chuyển giáo viên phổ thông sang dạy mầm non, vì mầm non là bậc học đặc thù. Trong hệ thống giáo dục phổ thông, thì luân chuyển, điều chuyển giáo viên THCS với tiểu học phù hợp hơn. Mặc dù vậy, đây là giải pháp “tình thế”. Bởi giáo viên bậc THCS chỉ dạy học theo chuyên ngành đào tạo. Trong khi đó, giáo viên tiểu học dạy tổng hợp và làm nhiều chức năng khác nhau và hiện tại có nhiều đổi mới trong phương pháp dạy học.
Những bất cập trên là điều mà ngành Giáo dục đã nhận biết và dự báo trước nhưng không thể tránh khỏi. Từ thực tế này giúp các trường, các địa phương có kế hoạch sắp xếp, bố trí lại trường lớp và đội ngũ giáo viên hợp lý. Quan trọng hơn, ngành Giáo dục có một cái nhìn tổng thể để tuyển dụng và bố trí giáo viên, tránh tình trạng tuyển dụng ồ ạt như trước đây. Việc giảm lớp cũng sẽ tiết kiệm được ngân sách khi ngân sách cấp cho các trường, cho đội ngũ cán bộ, giáo viên sẽ giảm theo đầu lớp và khắc phục được tình trạng thiếu phòng học ở các trường học trong những năm học tới.
