Để xóa được rào cản này, Lai Châu luôn quan tâm, coi trọng việc dạy học tiếng Việt và xây dựng môi trường tiếng Việt cho HS DTTS.
Khó khăn còn tồn tại
Công tác quản lý nhiều địa phương chưa có kinh nghiệm, chưa thực sự quan tâm đến xây dựng môi trường tiếng Việt cho HS. Một số trường ở các xã đặc biệt khó khăn diện tích trường lớp chật hẹp, dốc không có diện tích để xây dựng các mô hình, sân chơi để tăng cường tiếng Việt và xây dựng môi trường tiếng Việt cho HS.
Đội ngũ giáo viên, một số còn hạn chế về năng lực chuyên môn, phương pháp dạy lồng ghép tăng cường tiếng Việt trong các môn học cho HS DTTS hiệu quả còn hạn chế. Hình thức tổ chức dạy học còn đơn điệu.
Một số ít giáo viên là người dân tộc vẫn còn mắc lỗi khi phát âm đọc và khi viết. Nhiều giáo viên chưa thực sự thông hiểu phong tục tập quán, ngôn ngữ địa phương nơi công tác.
Với các em HS, hầu hết đã học qua lớp mẫu giáo, được thực hiện chương trình làm quen tiếng Việt nhưng nhìn chung kỹ năng nghe, nói của các em còn hết sức hạn chế, do không thường xuyên giao tiếp tiếng Việt ở nhà và môi trường xã hội xung quanh.
Vốn tiếng Việt của các em còn rất ít do cuộc sống sinh hoạt tập trung ở bản, hàng ngày các em giao tiếp với bố mẹ, cộng đồng bằng tiếng mẹ đẻ, môi trường giao tiếp tiếng Việt hạn hẹp.
Hơn nữa HS cũng ít giao tiếp với nhau bằng tiếng Việt ở môi trường ngoài nhà trường, các em chỉ nói tiếng Việt khi học bài dẫn đến khả năng tiếp thu bài giảng bằng tiếng Việt chưa cao.
Giải pháp tháo gỡ
Trước những khó khăn còn tồn tại Lai Châu đã tìm nhiều biện pháp khắc phục, tháo gỡ khó khăn như:
Thực hiện tốt công tác đưa học sinh từ những điểm bản xa về học tại trung tâm trường một cách hợp lý, tạo điều kiện tốt nhất để các em được học tập và sinh hoạt tại trường.
Xây dựng môi trường tiếng Việt như: tạo cảnh quan trường lớp học thân thiện, xanh, sạch, đẹp. Gắn các biển ghi tên tiếng Việt cho các loại cây, loại hoa trong khuôn viên nhà trường. Tích cực tổ chức các trò chơi dân gian gắn với phong tục tập quán của dân tộc địa phương.
Cán bộ quản lý, giáo viên tích cực tự học tiếng dân tộc để làm tốt công tác dân vận, quản lý giảng dạy và giao tiếp. Phân công giáo viên dạy lớp 1 đảm bảo yêu cầu tốt về chuyên môn, từ đó tạo nền móng vững chắc về kiến thức, kỹ năng nghe, nói, đọc, viết tiếng Việt cho HS.
Đối với các giáo viên được tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, hướng dẫn phương pháp dạy tiếng Việt cho HS DTTS. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn luyện phát âm, viết đúng chính tả tiếng Việt cho giáo viên người dân tộc.
Đối với học sinh, tổ chức đa dạng các hình thức, phương pháp dạy học phù hợp với điều kiện thực tế và nhận thức của HS.
Tăng cường thực hành giao tiếp tiếng Việt ở trường, gia đình và cộng đồng.
Tuyên truyền cho phụ huynh thường xuyên sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt để giao tiếp với con ở nhà, giúp con có ý thực hơn trong việc sử dụng tiếng Việt thường xuyên trong giao tiếp. Tăng cường giao tiếp tiếng Việt cả ở cộng đồng xung quanh....
Để HS DTTS có điều kiện học tập tốt trước hết phải tạo được môi trường tiếng Việt. Để làm được điều này trước hết phải tổ chức cho HS học 2 buổi/ngày; tổ chức cho trẻ 5 tuổi được làm quen và học các kĩ năng nghe, nói tiếng Việt trước khi vào lớp 1; tạo cảnh quan, xây dựng môi trường học tập tiếng Việt trong và ngoài lớp học; phối hợp với Sở Nội vụ tổ chức dạy tiếng dân tộc cho cán bộ, giáo viên trong tỉnh, khuyến khích giáo viên tự học tiếng dân tộc nơi địa phương công tác nhằm nâng cao chất lượng dạy và học vùng đồng bào DTTS.
Để làm tốt công tác này, Bộ GD&ĐT cần cung cấp bộ thẻ chữ, thẻ từ giúp giáo viên và HS DTTS thuận lợi trong việc học và tăng cường tiếng Việt. Tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên tham quan học hỏi tại đơn vị tổ chức tăng cường tiếng Việt và xây dựng môi trường tiếng Việt đạt hiệu quả.
