TAND TP Hà Nội đang mở phiên tòa xét xử 7 bị cáo là cựu cán bộ Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Thành Đô và Tây Nam Quảng Ninh về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Nhóm bị cáo bị cáo buộc gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng.

Cho vay ẩu gây thiệt hại trăm tỷ

Trong số này, có 5 bị cáo thuộc BIDV chi nhánh Thành Đô gồm: Đỗ Quốc Hùng (cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Thành Đô); Lưu Thị Bích Thủy (cựu Phó Giám đốc); Phạm Anh Tài (cựu Trưởng phòng Tín dụng); Nguyễn Văn Hà (cựu Phó phòng Tín dụng); Lại Minh Ngọc (cựu Trưởng phòng Thẩm định). 2 bị cáo còn lại thuộc BIDV chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh là Lê Vũ Thanh (cựu Giám đốc) và Đỗ Xuân Khoan (cựu Phó phòng Tín dụng).

Theo cáo trạng, Dự án Việt Hòa - Kenmark do Công ty Kenmark (doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài) thực hiện trên khu đất hơn 46 ha tại tỉnh Hải Dương với tổng vốn đầu tư 1.594 tỷ đồng.

Ngày 8/11/2007, Công ty Kenmark có giấy đề nghị vay vốn gửi tới BIDV chi nhánh Thành Đô đề nghị vay số tiền là hơn 69 triệu USD với thời gian vay là 84 tháng để có tiền thực hiện dự án.

Ngày 19/10/2007, bị cáo Đỗ Quốc Hùng đã ký tờ trình Tổng Giám đốc BIDV đề nghị đồng ý cho tiếp nhận hồ sơ vay vốn và là ngân hàng đầu mối thẩm định dự án. Đề nghị này được BIDV đồng ý.

Cáo trạng thể hiện, trong thời gian từ 4/12/2007 đến 18/5/2010, Tổ thẩm định Dự án Việt Hòa - Kenmark thực hiện thẩm định hồ sơ đề nghị vay vốn đối với Công ty Kenmark đã đánh giá không đúng mức về các yếu tố rủi ro, đề xuất cho Công ty Kenmark vay vốn.

Cụ thể, hồ sơ của Công ty Kenmark không đầy đủ theo quy định; dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hiệu quả, khả thi; năng lực tài chính không đảm bảo khả năng trả nợ trong thời gian cam kết.

Thực tế là vậy nhưng tổ thẩm định cho vay vốn vẫn báo cáo kết quả thẩm định xác định Công ty Kenmark đáp ứng được các điều kiện cho vay theo quy định… dẫn đến quyết cho vay gần 53 triệu USD và gần 57,5 tỷ đồng trái quy định, không đúng yêu cầu về hình thức giải ngân 2 bước theo chỉ đạo của BIDV.

Điều này dẫn đến hệ lụy là khi Công ty Kenmark dừng hoạt động, đại diện pháp luật xuất cảnh khỏi Việt Nam, các ngân hàng thu nợ và bán đấu giá tài sản đảm bảo của công ty trên, đối trừ vào số tiền cho Công ty Kenmark vay thì dư nợ không có khả năng thu hồi của công ty này là hơn 360 tỷ đồng. Trong đó, số tiền Công ty Kenmark còn dư nợ không thu hồi được tại 3 chi nhánh của BIDV tương đương hơn 181 tỷ đồng.

Cựu giám đốc nhận “có một phần lỗi”

Hội đồng xét xử xét hỏi các bị cáo.

Tại phiên tòa, trả lời xét hỏi, bị cáo Đỗ Quốc Hùng phản bác cáo buộc dù biết Công ty Kenmark còn tồn tại nhiều vấn đề nhưng vẫn đồng ý cho vay. Bị cáo này trình bày, Công ty Kenmark là doanh nghiệp lớn, uy tín ở Đài Loan, kinh doanh hiệu quả khắp thế giới.

Ngoài ra, khi xem xét hồ sơ của Kenmark, bị cáo nhận thấy hồ sơ còn có phê duyệt quy hoạch của UBND tỉnh Hải Dương, văn bản Thủ tướng chấp thuận mở khu công nghiệp, các bản thiết kế nhà xưởng được tỉnh Hải Dương duyệt…

Ngoài ra, Công ty Kenmark còn “xây dự án ngay mặt đường Quốc lộ 5, xây tòa nhà 3 tầng rất to, bị cáo nghĩ phải được phê duyệt đầy đủ mới được xây dựng nên tin tưởng”, bị cáo Hùng nói.

Khi được chủ tọa chất vấn: “Bị cáo có nhớ công văn ngày 26/10/2007, BIDV Hội sở phản hồi, yêu cầu năng lực tài chính chủ đầu tư Công ty Kenmark phải đáp ứng vốn tự có tối thiểu 30% không? Công ty Kenmark có đáp ứng được không?” Đáp lại, bị cáo Hùng cho biết bản thân không nhớ và không biết nội dung này.

Bị cáo Hùng cho biết bản thân chỉ nhớ BIDV Hội sở yêu cầu đánh giá kỹ năng lực Công ty Kenmark. Tiếp nhận chỉ thị này nên tháng 12/2007, bị cáo đã thành lập tổ thẩm định 13 thành viên chung 3 ngân hàng đồng tài trợ dự án của Công ty Kenmark.

Chủ tọa sau đó công bố lại lời khai của bị cáo Hùng trong giai đoạn điều tra thể hiện bị cáo thừa nhận, từng lên BIDV Hội sở gặp Tổng Giám đốc, báo cáo về việc cho Công ty Kenmark vay rất rủi ro.

Chủ tọa cho rằng như vậy, bị cáo đã lường trước điều này nhưng vẫn làm? Đáp lời câu hỏi truy vấn của chủ tọa, bị cáo Hùng phủ nhận bản thân chưa bao giờ khai như vậy.

Khi Công ty Kenmark thông báo tạm dừng hoạt động, người đại diện pháp luật xuất cảnh khỏi Việt Nam, bị cáo Hùng trình bày đã phối hợp bán tài sản Công ty Kenmark, thu hồi nợ, giải quyết hậu quả. Sau đó, bị cáo chuyển công tác lên BIDV Hội sở làm Phó Giám đốc trung tâm xử lý nợ nên không rõ kết quả xử lý nợ ra sao.

Bị cáo Hùng thừa nhận “có một phần lỗi” trong vụ án xong dự án lớn, quá trình quản lý khách hàng, giải ngân, thẩm định chủ đầu tư, bị cáo có “vài sai sót, sơ suất”.

“Bị cáo chỉ có mục tiêu phát triển ngân hàng, tạo công ăn việc làm cho nhiều người. Có thể do năng lực hoặc kinh nghiệm hạn chế, bị cáo chưa đánh giá hết được những rủi ro. Nhưng bị cáo không mong muốn điều đó xảy ra”, bị cáo Hùng phân trần.

Bản án thích đáng

Trong diễn biến phiên tòa, trình bày bản luận tội và đề nghị mức án đối với 7 bị cáo, đại diện Viện KSND Hà Nội đánh giá hành vi của các bị cáo là “đặc biệt nguy hiểm cho xã hội” khi không đánh giá đúng nguy cơ rủi ro, năng lực của doanh nghiệp cần vay vốn dẫn đến thiệt hại hàng trăm tỷ đồng. Vị đại diện cơ quan thực hành quyền công tố xác định bị cáo Đỗ Quốc Hùng chịu trách nhiệm chính trong vụ án.

Chiều 16/3, sau 3 ngày xét xử và nghị án, HĐXX TAND TP Hà Nội đã tuyên phạt bị cáo Đỗ Quốc Hùng mức án 7 năm tù về tội danh Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Cùng tội danh nêu trên, bị cáo Lưu Thị Bích Thủy bị tuyên 5 năm 6 tháng tù; Nguyễn Văn Hà nhận mức án 4 năm tù; Lại Minh Ngọc và Phạm Anh Tài cùng bị tuyên 3 năm tù. Trong khi đó, bị cáo Đỗ Xuân Khoan và Lê Vũ Thanh bị tuyên 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Về trách nhiệm dân sự, HĐXX tuyên buộc 7 bị cáo và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cùng Công ty Kenmark phải bồi thường cho BIDV tổng số tiền hơn 181 tỷ đồng.

Trong đó, bị cáo Đỗ Quốc Hùng phải khắc phục 10 tỷ đồng; bị cáo Thủy 3 tỷ đồng; bị cáo Hà 2 tỷ đồng. Các bị cáo Tài, Ngọc, Thanh phải bồi thường 1,5 tỷ đồng mỗi cá nhân; bị cáo Khoan phải bồi thường 1 tỷ đồng.