Văn học thiếu nhi chờ đợi những cây bút trẻ

GD&TĐ - Thể loại sách dành cho thiếu nhi vẫn luôn được đánh giá là thị trường đầy tiềm năng. Tuy nhiên trên thực tế, mảng sách của các tác giả trong nước không chỉ hạn chế về số lượng mà còn thiếu vắng những tác phẩm hay, có chất lượng.

Văn học thiếu nhi chờ đợi những cây bút trẻ

Sách dịch chiếm đa số

Lâu nay, thể loại sách dành cho thiếu nhi vẫn chủ yếu là sách dịch. Nhìn vào số lượng sách viết cho trong năm vừa qua cho thiếu nhi, mảng văn học thiếu nhi của các tác giả trong nước bị đánh giá là khá ít ỏi với lượng sách xuất bản chỉ chiếm khoảng 20% tổng số sách thiếu nhi được xuất bản.

Những tác phẩm hay chủ yếu là của những tác giả thuộc các thế hệ trước đó. Điểm lại danh sách những tác phẩm được thiếu nhi yêu thích vẫn là “Dế mèn phiêu lưu ký” (Tô Hoài), “Đất rừng phương Nam” (Đoàn Giỏi), “Quê nội” (Võ Quảng), “Chuyện hoa, chuyện qua” (Phạm Hổ), “Búp sen xanh” (Sơn Tùng)… và gần đây là những sáng tác của tác giả Nguyễn Nhật Ánh với “Kính vạn hoa”, “Bàn có năm chỗ ngồi”, “Con chó nhỏ mang giỏ hoa hồng”…

Chị Nguyễn Thu Nga, khu đô thị Văn Phú, Hà Đông (Hà Nội) chia sẻ: Chị thường hay chọn mua sách, truyện cho con của nhà sách Kim Đồng. Song những truyện thiếu nhi hay của các tác giả Việt Nam lại chủ yếu là những tác phẩm mà thế hệ chị ngày xưa vẫn hay tìm đọc. Những tác phẩm mới mà hay không nhiều nhưng cũng chỉ tập chung ở một số tác giả. Chính điều này khiến cho thể loại văn học dành cho thiếu nhi kém sự đa dạng và phong phú.

Những người vốn quan tâm và yêu mến thể loại sách viết cho thiếu nhi đều cho rằng: Viết cho thiếu nhi khó bởi nhiều nguyên nhân. Trước hết là do phần lớn người viết đã trải qua tuổi thơ nên sẽ gặp khó khăn nhất định trong việc khai thác mảng đề tài này. Khi viết, các tác giả thường có xu hướng nhớ lại về chính tuổi thơ của mình, hoặc lấy đó làm chất liệu để sáng tác.

Song cuộc sống hiện nay đã có nhiều đổi thay nên gu thẩm mỹ cũng như cảm xúc thế hệ thiếu nhi hôm nay cũng có những sự khác biệt. Bên cạnh đó, nhuận bút dành cho những tác phẩm này cũng hạn chế, vậy nên để có thêm những tác phẩm hay viết cho các em cần phải có sự hỗ trợ từ những nguồn kinh phí hay những khích lệ từ các cuộc thi.

Đợi chờ những cây bút trẻ

Trong mảng văn học viết cho thiếu nhi, ngoài Nguyễn Nhật Ánh thì số lượng tác giả có tác phẩm viết về đề tài thiếu nhi gây được tiếng vang có lẽ chỉ đếm trên đầu ngón tay. Những tác giả viết về văn học thiếu nhi hiện nay được biết đến là những cái tên như Lê Hữu Nam, Phương Huyền, Vũ Hương Nam, Đinh Thị Thu Hằng, Nguyễn Ngọc Hoài Nam, Nguyễn Thị Kim Hòa... Bên cạnh đó, những tác giả nhỏ tuổi như Đan Thy, Ngô Gia Thiên An, Đỗ Nhật Nam... cũng đã ra mắt những tác phẩm đầu tay mang dấu ấn cá nhân. Tuy nhiên, về chiều sâu và độ chín của những cây bút này còn có những hạn chế nhất định.

Cuối năm 2016, nhà văn Lê Hữu Nam giới thiệu tác phẩm viết cho thiếu nhi của mình với nhan đề “Cuộc phiêu lưu kỳ thú của ếch xanh”. Trước đó vào năm 2015, nhà văn cũng đã ra mắt tác phẩm “Mật ngữ rừng xanh”. Đây cũng là tác phẩm được nhiều bạn nhỏ yêu thích và đã nhận giải thưởng văn học của Hội Nhà văn TPHCM năm 2015. Tác phẩm “Cuộc phiêu lưu kỳ thú của ếch xanh” được đánh giá cao ở nội dung khi đưa bạn đọc nhỏ tuổi hòa mình cùng thiên nhiên và gắn với ý tưởng bảo vệ môi trường. Song ở góc độ hình thức thể hiện, các tác phẩm này chưa thực sự có tính đột phá vẫn theo mô típ quen thuộc của các tác phẩm thiếu nhi Việt Nam.

Tại các hội thảo về sáng tác cho thiếu nhi, thực trạng thiếu người viết, thiếu tác phẩm luôn được xem là trở ngại lớn nhất cho sự phát triển văn học thiếu nhi Việt Nam hiện nay. Thậm chí có những tác phẩm viết cho thiếu nhi nhưng thực chất là để người lớn đọc. Chính quan niệm “viết cho thiếu nhi” từ góc nhìn của người lớn, lồng ghép trong truyện những “thông điệp giáo dục” đã khiến tác phẩm trở nên khiên cưỡng, khô cứng, không thu hút được độc giả.

Thực tế cho thấy, những cuộc thi, hội thảo, trại sáng tác chuyên đề văn học thiếu nhi khá thưa vắng. Bên cạnh đó, rất hiếm giải thưởng dành cho văn học thiếu nhi hay tác phẩm văn học thiếu nhi được vinh danh tại các giải thưởng lớn trong nước. Rõ ràng, để có thêm nhiều tác phẩm hay viết dành cho thiếu nhi còn cần sự quan tâm của các cơ quan chức năng.

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ

Nếu bạn đang gặp phải tình trạng ham muốn tình dục thấp, việc bổ sung hành tây vào chế độ ăn uống có thể hữu ích. (Ảnh: ITN)

Hành tây giúp chuyện ấy 'khỏe' hơn?

GD&TĐ - Hành tây giúp cải thiện lưu thông máu, tăng tiết testosterone, tăng sức bền và sức chịu đựng. Vì thế, hành tây rất tốt cho tình dục.

Trường Tiểu học Whittier đã sắp xếp lại các lớp để cải thiện số lượng học sinh khuyết tật được hòa nhập cùng bạn đồng lứa. Ảnh: The Hechinger

Xóa bỏ 'rào cản'

GD&TĐ - Tại New Jersey (Mỹ), học sinh khuyết tật thường phải tham gia các lớp học riêng.

Sinh khối tươi (trái) và sinh khối khô (phải) rễ tơ dừa cạn thu nhận trong nghiên cứu.

Hoạt chất chống ung thư từ rễ cây dừa cạn

GD&TĐ - Thành phần dược tính quan trọng nhất trong dừa cạn là nhóm vinca alkaloid - các hợp chất có khả năng ức chế sự phân chia tế bào ung thư đã được các nhà khoa học tìm ra.

Sinh viên Trường Đại học Công Thương TP Hồ Chí Minh làm thí nghiệm khoa học tại phòng nghiên cứu. Ảnh: Hà An

Thúc đẩy chỉ số đổi mới sáng tạo

GD&TĐ - Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các bên liên quan thực hiện từ năm 2023.

Những lời chúc đầy ý nghĩa. Ảnh: Dung Nguyễn.

Sắc xanh dịu mát nơi cổng trường thi

GD&TĐ - Mỗi chai nước, lời chỉ dẫn hay chuyến xe đưa đón… là những hình ảnh đẹp, giản dị nhưng ấm lòng trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 tại Kon Tum.