Giao lưu trực tuyến: Cùng trò nhận diện nguy hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử

Cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình. Trong đó, công tác truyền thông giáo dục rất quan trọng. Nhà trường cần cung cấp thông tin về thuốc lá, thành lập tổ nhóm phòng chống hoặc phát động phong trào về phòng chống thuốc lá. Nhà trường có thể tìm hiểu trẻ nào hút thuốc để đưa ra phương pháp truyền thông phù hợp.

Nhà trường cũng có thể phối hợp chính quyền, công an để dẹp nguồn cung thuốc lá điện tử xung quanh trường. Đồng thời, có thể phối hợp để xử lý trường hợp cung cấp thuốc lá điện tử tới trẻ. Nhà trường có thể có biện pháp mạnh hơn, như răn đe, nhắc nhở trẻ dùng thuốc lá điện tử.

Trong khi đó, gia đình nên phối hợp, thông báo tình hình của trẻ (nếu dùng thuốc lá điện tử) tới nhà trường.

Thông điệp cần gửi tới các em là: Thuốc lá điện tử là kẻ tù của sức khoẻ. Hãy tránh xa cạm bẫy của thuốc lá điện tử.

Trẻ cần hiểu rằng, thuốc lá điện tử sẽ tàn phá sức khoẻ, tương lai của các em. Các em phải biết, thuốc lá điện tử rất độc hại với cơ thể, phá vỡ nội tạng, gây bệnh,... Thậm chí, thuốc lá điện tử còn độc hại hơn thuốc lá điếu.

Trẻ cần biết rằng, thuốc lá điện tử là một cái bẫy, không chỉ với sức khoẻ, mà còn tài chính. Thậm chí, nếu tham gia mua bán thuốc lá điện tử, trẻ có thể bị xử lý bằng pháp luật.

Môi trường học đường là nơi các em dễ hình thành trào lưu hút thuốc lá. Các em ở trường trong thời gian lớn, có thể tụ tập bạn bè.

Một rào cản lớn đối với vấn nạn trẻ hút thuốc lá điện tử là chưa có chế tài cụ thể, chưa có sự thực thi cụ thể. Do đó, nguồn cung cấp thuốc lá vẫn dễ được tiếp cận.

Yếu tố khác là sự quản lý lỏng lẻo, như cha mẹ không để ý, hoặc khi trẻ ở trường, thầy cô chưa thể bao quát hết. Tuy cấm, nhưng nhà trường và thầy cô khó có thể phát hiện trẻ hút thuốc lá điện tử.

Một rào cản nữa là chưa có sự phối hợp giữa nhà trường và cha mẹ. Bên cạnh đó, nhiều trường chưa có chương trình truyền thông, tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử .

Ngoài ra, trẻ hay rủ rê nhau sử dụng. Các em thường chịu tác động bởi lời quảng cáo sai sự thật từ ngành công nghiệp thuốc lá. Yếu tố chính là chúng ta chưa chặn được nguồn cung cấp thuốc lá điện tử.

Đây là một vấn đề nhiều phụ huynh băn khoăn. Tuổi vị thành niên về mặt tâm lý thường có xu hướng phản kháng, tự khẳng định mình. Do đó, nếu cha mẹ không có cách tiếp cận mềm dẻo, trẻ sẽ không nghe và tiếp tục sử dụng thuốc lá điện tử, gây mâu thuẫn giữa cha mẹ - con.

Cha mẹ cần có cách tiếp cận nhẹ nhàng, giải thích cho con tác hại của thuốc lá tới bản thân, người xung quanh, môi trường,... Hướng dẫn con tập thể dục thể thao, như gym, bơi, pickleball... để tránh xa thuốc lá.

Trước hết, yếu tố quan trọng nhất là bản thân trẻ cần quyết tâm, xác định tư tưởng, tinh thần bỏ thuốc lá. Ngoài ra, trẻ cần tránh xa môi trường tụ tập với các nhóm bạn dùng thuốc lá điện tử.

Đồng thời, trẻ cần sự giúp đỡ của nhà trường và gia đình. Chuyển sang tập thể dục, thể thao, hoạt động lành mạnh để quên đi thuốc lá điện tử. Nhà trường cũng có thể xây dựng các nhóm học sinh không hút thuốc để hỗ trợ bạn tránh xa thuốc lá điện tử.

Trường hợp nghiện nặng, cần tới sự hỗ trợ của cơ sở y tế để trẻ từ bỏ thuốc lá điện tử.

Nhà trường đã xây dựng và thực hiện nghiêm quy định "Trường học không khói thuốc" bằng nhiều biện pháp cụ thể. Theo đó, toàn bộ khuôn viên nhà trường đều có lắp biển báo cấm hút thuốc. Thầy cô, nhân viên cam kết không sử dụng thuốc lá trong và ngoài nhà trường.

Bên cạnh đó, nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá được lồng ghép vào các giờ sinh hoạt lớp, chào cờ, các hoạt động ngoại khoá giúp học sinh nâng cao ý thức; chủ động nói không với thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử.

Nhờ đó, môi trường học tập luôn trong lành, an toàn và văn minh.

Đó cũng là một yếu tố. Bởi thực tế, trẻ mới lớn nên chưa phân biệt được đúng - sai. Ngành công nghiệp thuốc lá lợi dụng điều đó để quảng cáo. Họ đưa ra nhiều thông tin nhiễu loạn, thậm chí ngành công nghiệp thuốc lá tài trợ để tuyên truyền thông tin không chính xác về thuốc lá điện tử. Do đó, nhiều trẻ tin rằng, thuốc lá điện tử loại bỏ các chất độc, chỉ còn nicotine.

Các em tưởng rằng thuốc lá điện tử không gây nghiện, nhưng thực tế là lượng nicotine trong đó còn cao hơn ở thuốc lá điếu. Trong các buổi giao lưu, nhiều trẻ cũng tranh luận và tin tưởng rằng, thuốc lá điện tử không độc. Tuy nhiên, đó là quan điểm không chính xác.

Khi phát hiện học sinh có dấu hiệu sử dụng thuốc lá hay thuốc lá điện tử, giáo viên chủ nhiệm sẽ trao đổi trực tiếp với học sinh để tìm hiểu thuốc lá của ai và có những ai đã từng sử dụng chung và nguyên nhân tại sao lại sử dụng thuốc lá.

Sau đó báo cáo với Ban giám hiệu và trao đổi và phối hợp cùng phụ huynh về việc quản lý và theo dõi học sinh để học sinh chấm dứt việc sử dụng thuốc lá.

Đồng thời, nhà trường sẽ theo dõi, hỗ trợ học sinh thay đổi hành vi. Tuyên truyền nhắc nhở học sinh không sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử - trong các giờ sinh hoạt lớp và chào cờ để răn đe và phòng ngừa chung.

Nếu học sinh còn tái phạm và tiếp tục sử dụng thuốc lá và thuốc lá điện tử nhiều lần thì nhà trường sẽ phải phối hợp với phụ huynh để kỉ luật và xử lý theo quy định. nghị định 144/2021/NĐ-CP, đối với học sinh vi phạm.

Khi phát hiện học sinh có dấu hiệu sử dụng thuốc lá hay thuốc lá điện tử, giáo viên chủ nhiệm sẽ trao đổi trực tiếp với một vài học sinh đáng tin cậy trong lớp để tìm hiểu và xác định mức độ, nguyên nhân và thực trạng sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử... - để tránh trường hợp hiểu nhầm, tạo sự khó xử bất an thậm chí mất lòng tin với học trò.

Nếu xác định được em đó là người đang sử dụng thuốc lá điện tử, trước hết tôi sẽ tìm hiểu nguyên nhân, nắm bắt tính cách, tâm lý của em đó để tìm ra phương hướng tiếp cận sao cho phù hợp, tránh gây tổn thương hay làm em ấy cảm thấy bất an khi chia sẻ với mình.

Sau khi nắm rõ tình hình, tôi sẽ báo cáo lên Ban giám hiệu, trao đổi và phối hợp cùng phụ huynh về hỗ trợ học sinh cai thuốc lá. Đồng thời, phối hợp với phụ huynh để nắm bắt tâm lý, tâm tư của các em, từ đó có phương hướng, giải pháp phù hợp để khuyên, định hướng cho các em cai thuốc lá.

Đây là một vấn đề báo động, khi tỷ lệ trẻ sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng tăng. Nghiên cứu cách đây 2 năm của chúng tôi cho thấy, tại Hà Nội có khoảng 14 - 15% trẻ THCS, 13 - 14% trẻ THPT thú nhận đã ít nhất một lần thử thuốc lá điện tử.

Một số nguyên nhân khiến thuốc lá điện tử phổ biến ở giới trẻ là do:

Ngành công nghiệp thuốc lá đưa hình ảnh nhiều em mới lớn hút thuốc lá điện tử, tạo hình ảnh ngầu, đẳng cấp, tỏ ra trưởng thành. Thậm chí, họ truyền thông rằng, con trai, đàn ông là phải hút thuốc lá điện tử, khẳng định cuộc sống hiện đại.

Những yếu tố đó dần dần tạo thành trào lưu rằng, người không hút thuốc lá điện tử sẽ lạc hậu. Do đó, nhiều bạn trẻ sử dụng thuốc lá điện tử để không lạc hậu.

Ngành công nghiệp thuốc lá cũng truyền thông rằng, thuốc lá điện tử an toàn, không ảnh hưởng người xung quanh, nhưng thực tế không phải. Thuốc lá điện tử thực ra vẫn ảnh hưởng môi trường, sức khoẻ, không an toàn như được tuyên truyền.

Nhiều gia đình thấy người khác nói con mình hút thuốc lá điện tử mới biết. Nhiều lúc cha mẹ không biết hình dáng thuốc lá điện tử như thế nào bởi sản phẩm này không phải là điếu, mà có nhiều hình dáng khác nhau, chẳng hạn như hình bút. Nếu thấy trẻ có bút lạ, hoặc vật dụng lạ hay đeo ở ngực, như đồ chơi, thậm chí hình bình sữa nhỏ, thì đó có thể là thuốc lá điện tử.

Một số dấu hiệu nhận biết trẻ sử dụng thuốc lá điện tử:

- Thấy trẻ có vật lạ đeo ở người

- Trẻ thay đổi thói quen, như đi ra một chỗ sau khi ăn cơm, hoặc có mùi lạ trên cơ thể.

- Trẻ thay đổi tính cách, bỏ học, không chăm học, lơ đãng.

- Lượng tiền trẻ tiêu có thể tăng. Một số trẻ thường xuyên tụ tập bạn bè ở trường, cổng trường,...

Đó là những dấu hiệu sớm để thầy cô, cha mẹ phát hiện trẻ sử dụng thuốc lá điện tử. Ngành công nghiệp thuốc hiện nay sản xuất ra rất nhiều hình dáng khác nhau, thay đổi mẫu thường xuyên. Do đó, nếu gia đình không theo dõi sẽ khó nhận biết đâu là thuốc lá điện tử.

Ngành công nghiệp thuốc lá trước đây sản xuất ra thuốc lá điếu. Có 7.000 hoá chất độc hại, 69 chất gây ung thư, cũng như các bệnh về tim mạch, hô hấp, sinh sản. Do đó, nhà sản xuất chuyển hướng sang thuốc lá điện tử.

Song thuốc lá điện tử độc không kém thuốc lá điếu. Thuốc lá điện tử cũng chứa chất độc hại, đặc biệt là nicotine, propylene glycol, benzen... gây tàn phá cơ thể.

Thuốc lá điện tử có hương liệu, vật đựng hương liệu, pin đun nóng hương liệu. Chủ yếu trẻ hiện nay bị tác động bởi thuốc lá điện tử. Trong thuốc lá điện tử có 20 nghìn hương liệu, hấp dẫn giới trẻ. Khi sử dụng, trẻ sẽ nghiện nicotine và cả hương liệu. Điều đáng lo ngại là 20 nghìn hương liệu đó chưa được nghiên cứu là chất gì, gây ảnh hưởng sức khoẻ, nhiều chất còn bí ẩn. Đây là những hương liệu trôi nổi, không rõ nguồn gốc, làm tăng độc tính của nicotine.

Nhiều nước đã cấm thuốc lá điện tử. Trong khi đó, một số nước kiểm soát chặt chẽ các hương liệu được đưa vào thuốc lá điện tử.

Thuốc lá điện tử lúc hít, ngoài nicotine có thể cho thêm ma tuý, chất gây nghiện khác, tàn phá cơ quan hô hấp, phổi, sau đó đến máu, từ máu đi cơ quan nội tạng. Thuốc lá điện tử có thể gây ung thư phổi, hen suyễn, tác động hệ tim mạch, làm hệ thống mạch máu co thắt, gây xơ vữa động mạch, bệnh tim, biến đổi chất lượng máu, ảnh hương sức khoẻ. Đối với não, các em còn trẻ, hệ thống não chưa hoàn chỉnh, có nguy cơ bị giảm trí nhớ, huỷ hoại cấu trúc não, gây bệnh khi trưởng thành.

Thuốc lá điện tử còn gây nghiện do có nicotine và hương liệu, tạo hưng phấn nhất định, giải phóng dopamine. Đồng thời, tấn công hệ thống sinh sản nam giới và nữ giới.

Việc sử dụng thuốc lá điện tử khiến trẻ mất dần sức lao động, lệ thuộc vào thuốc lá, tốn kém, thay đổi tính cách, lối sống, hỏng hệ thống răng miệng, mất vệ sinh, dẫn đến đau dạ dày, đường ruột, tiêu hoá, gan. Bên cạnh đó, các cơ quan nội tạng của cơ thể, cơ bắp,... cũng bị tấn công.

Để chung tay cùng nhà trường xây dựng môi trường không thuốc lá, học sinh chúng em có thể làm rất nhiều việc có ích như:

Bản thân mỗi học sinh phải nghiêm túc thực hiện quy định không hút, không buôn bán, tàng trữ các loại thuốc lá trong khuôn viên trường học và ở những nơi công cộng.

Tích cực tham gia các cuộc thi, các buổi sinh hoạt ngoại khóa do trường, lớp tổ chức về phòng chống tác hại thuốc lá.

Tham gia vẽ tranh cổ động, làm báo tường, viết bài đăng trên fanpage của lớp, của trường để lan tỏa thông điệp tích cực.

Khi thấy có bạn hoặc ai đó hút thuốc trong trường hãy báo cáo với thầy cô giáo hoặc bộ phận bảo vệ để có biện pháp xử lý kịp thời.

Cùng nhau treo các biển báo "Cấm hút thuốc", "Khu vực không khói thuốc" tại các góc sân trường, hành lang lớp học, khu vực căng tin... để nhắc nhở mọi người.

Có thể lập các nhóm, câu lạc bộ tình nguyện để sáng tác các video ngắn, các tiểu phẩm về tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhằm giúp việc tuyên truyền trở nên sinh động và hấp dẫn hơn tới nhiều bạn học sinh.

Theo em, việc phòng chống thuốc lá trong trường học cần sự chung tay của TẤT CẢ mọi người.

Cụ thể là:

- Ban Giám hiệu nhà trường: Đây là lực lượng nòng cốt, xây dựng kế hoạch, nội quy cấm hút thuốc trong trường học một cách rõ ràng và có nội dung xử lý phù hợp.

- Các thầy cô giáo: Không chỉ là người giảng dạy kiến thức mà còn phải là tấm gương sáng về lối sống không thuốc lá. Đồng thời, lồng ghép nội dung phòng chống tác hại thuốc lá vào các môn học và các hoạt động trải nghiệm gắn với học sinh.

- Học sinh: Chúng em phải là những người trực tiếp thực hiện và tuyên truyền. Cần tự giác nói không với việc hút thuốc lá, đồng thời nhắc nhở bạn bè và dũng cảm lên tiếng khi thấy các hành vi vi phạm.

- Nhân viên, bảo vệ: Tất cả cán bộ nhân viên trong trường cũng phải tuân thủ quy định không hút thuốc, góp phần tạo nên một môi trường trong lành.

Khi gặp bạn học hoặc người thân hút thuốc, mình sẽ ứng xử như sau:

1. Với Bạn bè (Bạn học, bạn thân)

Đây là những người có thể tiếp nhận lời khuyên từ bạn một cách cởi mở nhất.

Cách 1: Bày tỏ sự quan tâm một cách nhẹ nhàng

Bạn có thể nói: "Dạo này mày hay hút thuốc thế? Nhìn hơi tiều tụy đấy. Có chuyện gì à?" hoặc "Tớ lo cho sức khỏe của cậu đấy."

Cách này cho thấy bạn quan tâm đến sức khỏe và tinh thần của họ chứ không phải đang phán xét thói quen.

Cách 2: Đùa giỡn một cách tế nhị

"Ủa, giang hồ đâu đây? Nhìn bộ dạng hút thuốc của mày giống mấy ông chú trong phim Hồng Kông những năm 80 quá!". Câu nói đùa có thể khiến họ bật cười và phần nào giảm bớt sự căng thẳng về chủ đề này.

Cách 3: Đưa ra lời khuyên khi có cơ hội

Nếu họ than phiền về sức khỏe (ho, khó thở) hoặc tài chính (thuốc lá đắt đỏ), đây là lúc thích hợp để bạn khuyên: "Thử giảm dần rồi bỏ đi, nghe nói khó lắm nhưng mà để lâu hại sức khỏe lắm. Có cần tớ hỗ trợ gì không?".

2. Với Người thân (Anh/chị/em, cha/mẹ)

Với người thân, sự quan tâm của bạn càng cần thiết và sâu sắc hơn.

Cách 1: Thể hiện tình cảm và nỗi lo trực tiếp

Với cha/mẹ, bạn có thể nói: "Con lo cho sức khỏe của ba/mẹ. Ba/mẹ hút thuốc nhiều con thấy ho suốt thôi."

Với anh/chị/em: "Em không muốn sau này phải nhìn anh/chị bệnh tật vì thuốc lá đâu. Anh/chị bỏ đi nhé."

Cách 2: Hành động thiết thực

Mua kẹo ngậm, đồ ăn vặt lành mạnh để họ có cái thay thế khi thèm thuốc.

Rủ họ tập thể dục, tham gia các hoạt động lành mạnh để quên đi cơn thèm thuốc.

Tìm hiểu và chia sẻ các thông tin về phương pháp cai nghiện, các nhóm hỗ trợ.

Lưu ý: Với các bậc cha chú lớn tuổi, việc thay đổi thói quen của họ rất khó. Đôi khi, bạn chỉ có thể nhắc nhở họ hút ít đi hoặc không hút trước mặt con cháu.

3. Với người quen xã giao

Với nhóm này, sự khéo léo là tối quan trọng vì bạn không thể nói quá thẳng thừng.

Cách 1: Nhẹ nhàng từ chối nếu được mời

Khi họ mời bạn hút thuốc, bạn có thể từ chối lịch sự: "Cảm ơn anh/chi, em không biết hút" hoặc "Dạo này em đang hơi đau họng, xin phép anh/chị."

Cách 2: Tế nhị xin phép rời đi nếu khó chịu

Nếu bạn cảm thấy khó chịu với khói thuốc, hãy nói một cách lịch sự: "Xin lỗi mọi người, tôi hơi dị ứng với khói thuốc, tôi xin phép ra ngoài một chút."

Hành động này không chỉ bảo vệ bạn mà còn ngầm gửi thông điệp về tác hại của khói thuốc.

Những điều KHÔNG NÊN làm:

CHỈ TRÍCH hoặc LÊN MẶT DẠY ĐỜI: "Anh hút thuốc lá độc hại lắm, sao anh không biết điều đó?" -> Cách nói này dễ gây phản cảm và khiến đối phương phòng thủ.

GIẢNG GIẢI ĐẠO LÝ: Tránh những bài giảng dài dòng về tác hại mà ai cũng biết. Thay vào đó, hãy chia sẻ những câu chuyện thực tế, cảm động.

TỎ THÁI ĐỘ KHINH BỈ: Hành động bịt mũi, vẫy tay hoặc nói những câu như "ghét nhất mùi thuốc lá" ngay trước mặt họ là rất mất lịch sự.

CỐ GẮNG ÉP BUỘC: Bạn không thể ép ai đó bỏ thuốc nếu họ chưa sẵn sàng. Việc của bạn là động viên và hỗ trợ.

Sau khi được học và tham gia các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá ở trường, em đã tuyên truyền cho mọi người bằng nhiều cách như:

Chia sẻ các thông tin ngắn gọn, dễ nhớ: không nói những điều quá phức tạp mà chỉ chia sẻ những tác hại cụ thể đã học được, như: "Thuốc lá không chỉ hại phổi mà còn làm xấu da, hôi miệng, tốn tiền vô ích..." để mọi người dễ hình dung.

Sử dụng mạng xã hội như một công cụ truyền thông: Đôi khi chia sẻ các bài viết, hình ảnh, video ngắn về tác hại của thuốc lá lên Facebook, Zalo, Tiktok để bạn bè, người thân cùng xem.

Làm gương: Bản thân em kiên quyết nói "KHÔNG" với thuốc lá và thể hiện lối sống lành mạnh. Điều đó chính là một thông điệp tuyên truyền mạnh mẽ nhất.

Nâng cao nhận thức, hành vi, cách ứng xử và kiến thức về việc phòng chống tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Thầy cô của em lồng ghép khá thường xuyên, không chỉ riêng kiến thức về chủ đề thuốc lá mà còn các vấn đề sức khỏe, kỹ năng sống khác. Thầy cô thường lấy ví dụ thực tế hoặc đưa ra những cảnh báo ngắn gọn về tác hại của thuốc lá để chúng em ghi nhớ.

Theo em, nên lồng ghép kiến thức về chủ đề thuốc lá vào môn học và bài học như:

Môn Sinh học: Đây là môn học phù hợp nhất. Có thể lồng ghép vào các bài như: Bài: Hô hấp ở người: Giảng về tác hại của khói thuốc đến hệ hô hấp (viêm phế quản, giãn phế nang, ung thư phổi). Bài: Hệ tuần hoàn: Nói về ảnh hưởng của thuốc lá đến tim mạch (xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim). Bài: Thần kinh và giác quan: Phân tích tác động của Nicotine lên hệ thần kinh, gây nghiện và ảnh hưởng đến sự phát triển trí não ở lứa tuổi học sinh.

Môn Hóa học: Trong thuốc lá có hàng ngàn hóa chất độc hại, bao gồm nicotine gây nghiện, hắc ín (tar), carbon monoxide (CO), benzen và hàng trăm chất độc hại khác như formaldehyde, amoniac, asen, hydrogen cyanide, cũng như các chất gây ung thư.

Nicotine: Là chất gây nghiện chính, ảnh hưởng đến hệ thần kinh, làm tăng nhịp tim và huyết áp.

Hắc ín (Tar): Là một hỗn hợp gồm hàng nghìn hóa chất, là chất lắng đọng có dính và dày trong khói thuốc, chứa nhiều chất gây ung thư.

Carbon monoxide (CO): Khí này làm giảm khả năng vận chuyển oxy của máu, gây áp lực lên tim.

Benzen: Một chất sinh ung thư có trong dầu khí và thuốc trừ sâu.

Các hóa chất độc hại khác:

Formaldehyde: Chất dùng để ướp xác.

Amoniac: Chất tẩy rửa nhà vệ sinh.

Arsenic: Chất độc dùng trong thuốc diệt chuột, gây tổn hại mạch máu và tim.

Hydrogen cyanide: Chất ô nhiễm công nghiệp có trong thuốc lá, có thể tiêu diệt các lông mao trong phổi.

Cadmium: Kim loại được sử dụng trong pin.

Các chất gây ung thư: Thuốc lá chứa khoảng 70 chất được xác nhận là nguyên nhân gây ung thư, bao gồm các hydrocarbon thơm đa vòng (Polycyclic aromatic hydrocarbons - PAHs), nitrosamines, và các hợp chất kim loại nặng.

Môn Giáo dục công dân: Có thể lồng ghép vào các bài về quyền và nghĩa vụ của công dân trong việc bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng, ý thức giữ gìn môi trường không khí trong lành.

Môn Ngữ văn: Trong các giờ thuyết trình hoặc làm văn nghị luận xã hội, giáo viên có thể đưa ra chủ đề về tác hại của thuốc lá để học sinh trao đổi, thảo luận.

Các cuộc thi tìm hiểu về tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử luôn được phụ huynh và học sinh hưởng ứng rất tích cực.

Học sinh tham gia sôi nổi qua các hình thức như vẽ tranh, làm bài tuyên truyền, tiểu phẩm, thi kiến thức, thể hiện sự hiểu biết và ý thức phòng tránh.

Phụ huynh cũng phối hợp chặt chẽ với nhà trường nhắc nhở con em mình không thử và không sử dụng thuốc lá điện tử.

Nhờ đó, các hoạt động tuyên truyền không chỉ lan tỏa trong trường mà còn tác động tích cực đến cả gia đình và cộng đồng xung quanh.

Những hoạt động tuyên truyền về tác hại của thuốc lá được nhà trường triển khai thường xuyên thông qua giờ chào cờ, sinh hoạt lớp, các tiết học hoạt động trải nghiệm và cuộc thi tìm hiểu, đã mang lại hiệu quả rõ rệt.

Học sinh ngày càng nhận thức rõ hơn về tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, biết chủ động tránh xa và nhắc nhở bạn bè.

Giáo viên, nhân viên nhà trường cũng nâng cao ý thức, tự giác không hút thuốc, góp phần xây dựng môi trường học đường trong lành, không khói thuốc.

Tại trường THCS Ngọc Lâm, thầy cô chúng tôi luôn nêu gương bằng chính hành động của mình, tuyệt đối không hút thuốc trong và ngoài khuôn viên nhà trường, thực hiện nghiêm quy định “Trường học không khói thuốc”.

Ngoài ra, trong các giờ sinh hoạt và hoạt động ngoại khóa, giáo viên thường lồng ghép tuyên truyền, chia sẻ cho học sinh thấy tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, đồng thời khuyến khích các em lựa chọn lối sống lành mạnh.

Chính sự làm gương của thầy cô đã giúp học sinh có ý thức hơn, hình thành môi trường học tập trong lành, an toàn và thân thiện.

Từ kinh nghiệm thực tế, tôi nhận thấy học sinh có nguy cơ sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, thường có một số dấu hiệu sớm như:

● Thay đổi hành vi, tính cách: hay tránh giao tiếp với thầy cô và bạn bè, hoặc thường xuyên tụ tập ở những nơi khuất người, camera như nhà vệ sinh, góc sân trường, góc nhà để xe hoặc thậm chí là ngoài quán tạp hóa quanh các khu vực của nhà trường…

● Có mùi hương lạ như mùi trái cây nhân tạo, tinh dầu, mùi ngọt hoá học khác thường trên quần áo, cặp sách hoặc các đồ dùng cá nhân .....

● Thuốc lá có thể được ngụy trang dưới nhiều hình thức khác ví dụ: sử dụng các vật dụng giống bút, USB hoặc đồ chơi lego, hay có thói quen che giấu vật dụng trong túi áo, túi quần, nơi kín đáo...

Điểm chung để dễ nhận biết: Thường có phần đầu hút trông giống như ống hút nhỏ hoặc đầu nhựa tròn.

● Thành tích học tập và ý thức kỷ luật giảm, thiếu tập trung trong giờ học.

Về nguyên nhân, có thể do:

● Tâm lý tò mò, muốn thể hiện bản thân, đua đòi

● Ảnh hưởng từ sự rủ rê, lôi kéo của bạn bè hoặc mạng xã hội.

● Ngoài ra nhiều học sinh bị áp lực, căng thẳng từ các mối quan hệ bạn bè, gia đình hoặc từ việc học tập nên đã tìm đến thuốc lá như một cách giải toả tâm lý hoặc thư giãn tạm thời.

● Thiếu sự quan tâm, quản lý từ gia đình; học sinh thiếu kiến thức về tác hại của thuốc lá điện tử đến bản thân.

● Quảng cáo, buôn bán tràn lan, khiến các em dễ tiếp cận các sản phẩm này do hình thức bắt mắt, mùi vị hấp dẫn và được giới thiệu là “không độc hại”.

● Được mời chào sẽ kiếm lợi nhuận từ việc buôn bán và lôi kéo, rủ rê các bạn hút thuốc lá điện tử

Do đó, giáo viên cần quan sát kỹ sự thay đổi của học sinh, gần gũi và trò chuyện thường xuyên, để kịp thời phát hiện, tư vấn, phối hợp với gia đình và nhà trường trong việc ngăn chặn, hỗ trợ.

Tại trường THCS Ngọc Lâm, các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá được triển khai thường xuyên và đa dạng. Nhà trường xây dựng môi trường “không khói thuốc”, treo biển cấm hút thuốc trong khuôn viên nhà trường, đồng thời lồng ghép các nội dung tuyên truyền vào các tiết học, các buổi sinh hoạt dưới cờ và hoạt động trải nghiệm trên lớp.

Bên cạnh đó, học sinh và phụ huynh đều ký cam kết thực hiện tốt nội quy không sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; nhà trường phối hợp với Đoàn – Đội và y tế tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, cuộc thi tìm hiểu, vẽ tranh tuyên truyền để nâng cao nhận thức của mỗi học sinh.

Nhờ vậy, nhận thức của học sinh về tác hại của các loại thuốc lá trên thị trường hiện nay được cải thiện rõ rệt, góp phần xây dựng môi trường học đường lành mạnh, an toàn và thân thiện.