Dù mới đầu mùa mưa, nhưng tình hình sạt lở ở một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người dân và sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Gia tăng mức độ nguy hiểm và thiệt hại
Cà Mau là tỉnh có 3 mặt giáp biển, hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, vì thế, mỗi khi vào mùa mưa tình trạng sạt lở nơi đây diễn biến rất phức tạp. Theo thống kê, trong tổng số 254km chiều dài bờ biển của tỉnh có đến 194km bị sạt lở, trong đó các đoạn bờ biển sạt lở nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm là 83km (bờ biển Đông 61km, bờ biển Tây 22km).
Đối với sạt lở bờ sông, toàn tỉnh hiện có khoảng 355 điểm sạt lở với tổng chiều dài lên đến 425km, trong đó tổng chiều dài sạt lở nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm trên 47km.
Mùa mưa năm 2025 chỉ mới bắt đầu, tuy nhiên trên địa bàn xã Việt Thắng, huyện Phú Tân đã xảy ra vụ sạt lở nghiêm trọng làm một đoạn bờ kè và đoạn lộ bê tông dài gần 100m, ngang 3m đổ sụp xuống sông, khiến giao thông chia cắt.
Ông Nguyễn Văn Giàu, xã Việt Thắng, huyện Phú Tân cho biết, vụ sạt lở, sụt lún làm cho tuyến đường giao thông qua ấp So Đũa, Má Tám và Hiệp Thành gặp nhiều khó khăn.
“Giờ xe lớn không vô được, có bệnh hoạn gì trong này là coi như không đi cấp cứu được, rất mong ngành chức năng, chính quyền địa phương sớm sửa chữa, khắc phục tuyến lộ bị sạt lở để dân đi lại được dễ dàng hơn, đồng thời có giải pháp ngăn chặn sạt lở tái diễn”, ông Giàu chia sẻ.
Ông Huỳnh Phương Nhanh, Chủ tịch UBND xã Việt Thắng cho biết, qua khảo sát, trên địa bàn còn 6 tuyến sông và có gần 20 điểm nóng về nguy cơ sạt lở trong mùa mưa bão.
“Những năm gần đây mức độ sạt lở trên địa bàn ngày càng gia tăng về số vụ, cũng như mức độ nguy hiểm, gây tâm lý bất an cho người dân. Đối với tuyến lộ sạt lở nêu trên, địa phương đã tiến hành vận động người dân làm con đường tạm vòng vào bên trong để thuận lợi trong việc đi lại và khẩn trương khắc phục sự cố”, ông Nhanh thông tin.
Tại tỉnh Bạc Liêu, theo số liệu thống kê của Chi cục Thủy lợi và Quản lý công trình Bạc Liêu, hiện tại trên địa bàn tỉnh có 77 khu vực sạt lở bờ sông, 6 khu vực sạt lở bờ biển, với tổng chiều dài gần 597km, tập trung chủ yếu trên địa bàn thành phố Bạc Liêu; thị xã Giá Rai và các huyện: Hồng Dân, Phước Long, Hòa Bình, Đông Hải và Vĩnh Lợi.
Gần đây nhất vào ngày 17/5, tuyến lộ phía Tây, bờ kênh 30/4 thuộc phường Nhà Mát, thành phố Bạc Liêu bị sạt lở với chiều dài hơn 15m, rộng 3m. Đáng quan tâm, trước đó khoảng 2 tháng đoạn lộ này cũng bị sạt lở với chiều dài hơn 30m và sâu hơn 1m. Nguyên nhân được xác định là do xâm thực của dòng chảy mạnh từ biển Đông vào, ảnh hưởng của thủy triều, khu vực này xuất hiện cung trượt sâu gây ra sạt lở.
Không riêng Cà Mau, Bạc Liêu, tại các tỉnh Hậu Giang, An Giang, Kiên Giang, TP Cần Thơ… tình hình sạt lở cũng đang diễn biến phức tạp. Cụ thể, tại tỉnh An Giang, trong tháng 5 vừa qua đã liên tiếp xảy ra nhiều vụ sạt lở trên địa bàn huyện Chợ Mới và Châu Thành. Trong đó, vụ sạt lở ngày 18/5 tại xã Long Điền B, huyện Chợ Mới, với chiều dài hơn 70m, đã làm 10 căn nhà ảnh hưởng nặng, ước thiệt hại ban đầu hơn 2 tỷ đồng.
Tại TP Cần Thơ, từ đầu tháng 5 đến nay cũng xảy ra nhiều vụ sạt lở tại các quận: Ô Môn, Thốt Nốt và huyện Thới Lai… làm hư hại đường giao thông và một số nhà dân. Trong đó, vụ sạt lở tại phường Long Hưng, quận Ô Môn làm sụt lún một đường giao thông với chiều dài 46m, rộng 4m, ảnh hưởng việc đi lại của người dân. Đáng lưu ý, tuyến đường này vừa được thi công hoàn thiện cuối năm 2024.
Ứng phó thế nào?
Trước tình hình sạt lở diễn biến phức tạp, nguy hiểm, ngành chức năng, chính quyền địa phương các tỉnh, thành vùng ĐBSCL đã lên phương án ứng phó nhằm giảm đến mức thấp nhất thiệt hại về người, cũng như tài sản của Nhà nước và nhân dân.
Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bạc Liêu thông tin, UBND tỉnh Bạc Liêu đã ban hành kế hoạch “Thực hiện Đề án Phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu đến năm 2030”. Theo đó, tỉnh Bạc Liêu đã xác định có 50 danh mục dự án, công trình cần đầu tư đến năm 2030, với tổng nguồn kinh phí dự kiến trên 28.000 tỷ đồng.
Trước mắt, tỉnh Bạc Liêu kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất Bộ Tài chính và Thủ tướng Chính phủ xem xét hỗ trợ hơn 2.160 tỷ đồng để thực hiện các dự án đầu tư ở khu vực sạt lở xung yếu, cấp bách nhằm bảo vệ công trình, khu dân cư và việc sản xuất của người dân.
Tại tỉnh Cà Mau, ông Nguyễn Thành Tùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi cho hay, đến nay, địa phương đã hoàn thành việc nâng cấp tuyến đê biển Tây đoạn từ Sông Đốc đến Khánh Hội và đoạn từ Hương Mai đến Tiểu Dừa, với tổng chiều dài hơn 51km. Xây dựng khoảng 93km kè bảo vệ bờ biển với tổng kinh phí 3.590 tỷ đồng. Đồng thời triển khai xây dựng được 9,2km kè bảo vệ bờ sông, kinh phí thực hiện trên 390 tỷ đồng.
“Tỉnh Cà Mau đang phối hợp với các đơn vị tiếp tục triển khai Dự án Nâng cấp đê biển Tây từ Cái Đôi Vàm đến Kênh Năm và kè phòng, chống sạt lở bờ biển các đoạn xung yếu từ cửa biển Sông Đốc đến cửa biển Bảy Háp.
Đồng thời triển khai xây dựng các đoạn sạt lở bờ biển khu vực cửa kênh Lung Ranh, cửa Khánh Hội, khu vực bờ biển xã Khánh Hải có chiều dài 7km thuộc Dự án Kết hợp bảo vệ vùng ven biển và phục hồi đai rừng ngập mặn tỉnh Kiên Giang và Cà Mau, kinh phí khoảng 245 tỷ đồng…”, ông Tùng thông tin.
Bên cạnh đầu tư các công trình ứng phó sạt lở, ông Nguyễn Huỳnh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Kiên Giang cho hay, địa phương đã áp dụng phần mềm WebGIS để cập nhật kịp thời tình hình sạt lở bờ sông, xói lở bờ biển trên địa bàn... nhằm chủ động ứng phó và cảnh báo người dân.
“Hiện, tỉnh Kiên Giang có hơn 13.000 người tham gia lực lượng xung kích phòng chống thiên tai. Lực lượng này được tập huấn kỹ năng tìm kiếm cứu nạn và được trang bị các dụng cụ cần thiết để sẵn sàng ứng phó khi có tình huống xấu xảy ra. Khi sự cố xảy ra, việc chỉ đạo, ứng phó được tiến hành linh hoạt, xuyên suốt từ tỉnh đến cơ sở theo phương châm ‘4 tại chỗ’, góp phần hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản”, ông Nguyễn Huỳnh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Kiên Giang cung cấp thông tin.
