Khởi đầu cho kết thúc
Các quan chức Nga và Mỹ đã có cuộc hội đàm cấp cao tại thủ đô Saudi Arabia hôm 18 tháng 2, nêu rõ lập trường của mỗi bên về việc đưa ra giải pháp cho cuộc xung đột ở Ukraine khi cuộc khủng hoảng an ninh lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II sắp bước sang năm thứ ba.
Hãng thông tấn Sputnik đã liên hệ với Michael Maloof, cựu chuyên gia phân tích cấp cao của Bộ Quốc phòng Mỹ, hiện là nhà quan sát độc lập hàng đầu về các vấn đề quốc tế của Mỹ để xin bình luận.
Michael Maloof cho biết: "Cách tiếp cận mà người châu Âu và người Ukraine mong muốn nhằm chấm dứt xung đột ủy nhiệm của Ukraine thông qua chiến thắng trên chiến trường trước Nga đã chứng minh là không hiệu quả và họ dường như không có khả năng tự bảo vệ mình".
Vị chuyên gia này đồng thời lưu ý rằng cuộc họp ở Riyadh báo hiệu sự thay đổi lớn trong địa chính trị toàn cầu.
"Tôi hình dung rằng đây sẽ là khởi đầu cho sự kết thúc của NATO, điều này có nghĩa là cuối cùng bạn sẽ thấy châu Âu có thể tham gia vào một loạt các liên minh quốc phòng, liên minh khu vực, thay vì một thực thể thống nhất gồm 32 quốc gia", Michael Maloof lưu ý.
"32 quốc gia sẽ không bao giờ có thể đi đến một quyết định nhất trí về bất cứ điều gì, xét đến thực tế trên thực địa hiện nay. Và chúng ta thấy điều đó ngay bây giờ. Không có sự gắn kết trong NATO cũng như trong EU", nhà quan sát giải thích.
Cuộc họp hôm 18 tháng 2 cho thấy Mỹ thừa nhận một số sự kiện quan trọng, Maloof nói:
Nga và Mỹ, chứ không phải châu Âu, càng không phải chính quyền Tổng thống Zelensky, là những đối tác chiến lược quan trọng để chấm dứt xung đột ở Ukraine.
Rằng Mỹ về cơ bản đã quyết định cố gắng và tái lập những gì về cơ bản là phạm vi ảnh hưởng thay vì tiếp tục theo đuổi chủ nghĩa đơn cực toàn cầu.
Mỹ không còn muốn liên tục ủng hộ các cuộc chiến tranh của Châu Âu mọi lúc…Bạn thấy điều này là kết quả của việc Tổng thống Trump chú ý nhiều hơn đến khu vực Tây Bán Cầu, tập trung nhiều hơn vào Greenland, Panama, Canada, trái ngược với Châu Âu.
Về nguyên tắc, ông Trump dường như cam kết sẽ sửa chữa mối quan hệ "rạn nứt" với Moscow và đối xử với Nga như "đối tác chiến lược ngang hàng, không xem nhẹ họ như chính quyền Biden đã làm".
Theo nhà quan sát, Tổng thống Trump, một chuyên gia kinh tế lớn, cũng thừa nhận rằng Mỹ không thể gây ra xung đột trên toàn thế giới và muốn giải quyết những khác biệt với các đối thủ thông qua cạnh tranh và hợp tác kinh tế.
Học giả Maloof cho biết châu Âu đã "tự cắt mũi mình để làm mất mặt mình" và đơn giản là không có khả năng tiếp tục cuộc chiến ủy nhiệm ở Ukraine ngay cả khi họ muốn.
"Họ cắt giảm khí đốt và dầu giá rẻ cho các ngành công nghiệp của chính họ, chất lượng cuộc sống và khả năng sản xuất. Họ đã tự làm điều này với chính họ.
Dân số của các quốc gia này đang nói rằng bạn đã làm gì? Và bạn thấy sự khác biệt giữa những gì giới tinh hoa và lãnh đạo muốn trái ngược với chính người dân", nhà quan sát nhấn mạnh.
Ngoài khả năng
Tiến sĩ Gilbert Doctorow cho biết, châu Âu đơn giản là "không có đủ khả năng để tiếp tục" cuộc chiến tranh ủy nhiệm với Moscow và sẽ "buộc phải đạt được hòa bình riêng với Nga", ngay cả khi châu Âu cố gắng duy trì xung đột trong một thời gian sau khi nếu Mỹ rút lại sự hỗ trợ.
Doctorow giải thích rằng ông Trump sẽ gây tổn hại đến tinh thần đoàn kết của EU nếu rút Mỹ khỏi cuộc xung đột và để châu Âu tự giải quyết theo cách tốt nhất có thể.
"Nhưng họ không thể đối phó. Vấn đề không chỉ là tiền bạc. Họ không có nguồn cung cấp quân sự cần thiết cho Ukraine để tiếp tục cuộc chiến. Nếu không có sự tham gia của Mỹ, tình hình sẽ vô vọng đối với Ukraine và mọi người đều biết điều đó", nhà quan sát nhấn mạnh.
Thực tế mới của Ukraine báo hiệu điều mà Doctorow nói là sự chuyển đổi lớn hơn nhiều về thế trận quốc phòng của Mỹ đối với châu Âu, khi Washington sẵn sàng tiếp tục mở rộng "chiếc ô hạt nhân" của mình sang khu vực này, đồng thời giảm bớt sự cam kết của các lực lượng thông thường.
"Ý nghĩa sâu xa hơn là khi người châu Âu hiểu rằng họ không thể tự mình chống lại quân đội Nga, thì họ sẽ tự hiểu rằng họ phải có một số thỏa thuận với người Nga về vấn đề an ninh trên toàn châu Âu", Doctorow nói.
Theo số liệu của Bloomberg Economics, sự hỗ trợ độc lập của châu Âu cho Ukraine và việc xây dựng quân đội riêng của họ sẽ tốn thêm 3,1 nghìn tỷ đô la. Số tiền này nằm ngoài khả năng của châu Âu trong nhiều năm tới.
