'Thực phẩm bẩn' không còn đất sống?

Tháo gỡ vướng mắc

Cụ thể, Luật An toàn thực phẩm hiện hành còn một số quy định chưa bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, không còn bảo đảm tính khả thi trên thực tiễn. Hệ thống quản lý chưa kiểm soát được chất lượng của sản phẩm thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm chức năng trong quá trình sản xuất, lưu thông trên thị trường.

Ngoài ra, hệ thống quản lý, mô hình tổ chức bộ máy quản lý về an toàn thực phẩm trên toàn quốc chưa tinh gọn, thống nhất, chưa tương xứng với nhiệm vụ được giao. Công tác hậu kiểm, kiểm tra, giám sát sau khi thực phẩm tự công bố và đăng ký bản công bố còn chưa thường xuyên. Tình trạng thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng diễn ra phổ biến gây bức xúc dư luận trong thời gian vừa qua.

Một tồn tại khác là còn thiếu cơ chế để cơ quan Nhà nước thu hồi các giấy chứng nhận đã cấp hoặc tạm dừng cung cấp các dịch vụ công khi tổ chức, cá nhân bị phát hiện vi phạm. Đồng thời, luật chưa quy định tổ chức, cá nhân đứng tên công bố sản phẩm là tổ chức, cá nhân kinh doanh, sản xuất thực phẩm và phải chịu trách nhiệm đến cùng về an toàn, chất lượng sản phẩm thực phẩm khi được lưu thông trên thị trường.

Trường hợp cơ sở sản xuất không đứng tên công bố phải ủy quyền cho cơ sở khác và vẫn phải chịu trách nhiệm đến cùng về sản phẩm do cơ sở mình sản xuất.

Luật An toàn thực phẩm cũng chưa quy định doanh nghiệp bắt buộc phải đáp ứng quy định về áp dụng các hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tiên tiến trong sản xuất (HACCP) đối với các cơ sở sản xuất thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ đến 36 tháng tuổi, thực phẩm bổ sung...

Do đó, việc xây dựng Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) là cần thiết nhằm giải quyết kịp thời các hạn chế, vướng mắc, bất cập trong các quy định của luật; Xác định và đề cao trách nhiệm của cơ quan quản lý, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thực phẩm, nâng cao hiệu quả bảo đảm an toàn và chất lượng sản phẩm thực phẩm.

Đồng thời, tăng cường công tác hậu kiểm để nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm và nâng cao chất lượng sản phẩm; Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động về quản lý thực phẩm, bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

“Siết chặt” hoạt động quảng cáo

Theo dự thảo, Luật An toàn thực phẩm sửa đổi gồm 11 Chương, 51 Điều. Ngoài Quy định chung và Điều khoản thi hành, luật quy định những vấn đề về: Quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm; Điều kiện bảo đảm an toàn, chất lượng;

Điều kiện của cơ sở kinh doanh; Nhập khẩu và xuất khẩu; Quảng cáo, ghi nhãn; Kiểm nghiệm; Phân tích và quản lý nguy cơ và khắc phục sự cố đối với thực phẩm, nguyên liệu làm thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến làm thực phẩm; Thông tin, giáo dục, truyền thông về an toàn thực phẩm; Quản lý Nhà nước về thực phẩm.

Tại hội nghị trực tiếp và trực tuyến góp ý về hồ sơ Dự án Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, để triển khai xây dựng Luật An toàn thực phẩm, Bộ Y tế đã nhanh chóng ban hành kế hoạch, xây dựng đề cương và có báo cáo đánh giá tổng kết 12 năm thực hiện luật. Đến nay, Bộ Y tế - ban soạn thảo đã hoàn thiện Dự thảo Luật An toàn thực phẩm phiên bản lần thứ 6.

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cũng gợi ý, trong dự thảo luật cần chú ý nghiên cứu những vấn đề cụ thể về đầu mối quản lý an toàn thực phẩm; Vấn đề cải cách hành chính, phân cấp, phân quyền, hậu kiểm, cấp phép lưu hành thực phẩm; ứng dụng công nghệ thông tin trên các lĩnh vực: Cơ sở dữ liệu, đánh giá nguy cơ, cảnh báo… phù hợp với chính quyền địa phương hai cấp;

Đưa vào luật cả hai yếu tố: Đảm bảo an toàn và đảm bảo chất lượng thực phẩm; Vấn đề quảng cáo; Tăng cường xử phạt hành chính; Quản lý về kinh doanh điện tử; Trách nhiệm của các bộ, ngành trong tổ chức thực hiện…

Tại dự thảo luật, Bộ Y tế đề xuất bổ sung một số hành vi nghiêm cấm khi thực hiện quảng cáo, kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử nhằm giải quyết vấn đề bất cập phát sinh trong thực tiễn.

Trong đó, nhấn mạnh hành vi quảng cáo thực phẩm sai sự thật, gây nhầm lẫn đối với người tiêu dùng; Sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, danh nghĩa của các đơn vị, cơ sở y tế, nhân viên y tế, ý kiến của người bệnh, lời nói, bài viết của nhân viên y tế để quảng cáo thực phẩm.

Bổ sung hành vi người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người có ảnh hưởng không công khai mối quan hệ tài trợ khi quảng cáo thực phẩm chức năng, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ dưới 36 tháng tuổi không thuộc trường hợp cấm quảng cáo.