Hàng triệu ngư dân tham gia khai thác hải sản trên biển đang chờ động thái từ các nhà quản lý ở tầm vĩ mô nhằm hạ nhiệt giá xăng dầu để những con tàu tiếp tục ra khơi bám biển.
Tuy nhiên, đây là điều không hề dễ dàng trước những biến động khó lường về giá dầu thế giới trong lúc cuộc chiến giữa Nga và Ukraine chưa có dấu hiệu dừng lại. Bốn tháng qua, giá dầu tăng phi mã được bắt nguồn từ “thùng thuốc súng” này.
Khai thác hải sản trên Biển Đông là một nghề có từ lâu đời của ngư dân nước ta. Hàng triệu lao động trực tiếp đánh bắt hải sản cộng với hàng chục triệu người làm dịch vụ trên bờ đủ nói lên tầm quan trọng của nghề này.
Nếu như trước đây, cha ông ta chỉ đánh bắt ven bờ vì phần lớn là thuyền nan, tàu nhỏ, khai thác thủ công nhưng khoảng 30 năm trở lại đây, ngư dân đã sắm tàu lớn, công suất hàng trăm đến cả nghìn mã lực cộng với các thiết bị máy móc hiện đại nên đội ngũ này có mặt trên khắp Biển Đông.
Vì vậy, đánh bắt hải sản trên biển lúc này không chỉ là một nghề sinh nhai đơn thuần như bao ngành nghề khác mà đây còn mang ý nghĩa khẳng định chủ quyền quốc gia đối với vùng biển có diện tích hàng triệu km2 này. Bất cứ một động thái nào làm ảnh hưởng đến việc ra khơi của ngư dân cũng đều tiềm ẩn những nguy cơ khó lường về chủ quyền an ninh quốc gia.
Suốt trong những tháng có dịch Covid-19, tàu thuyền bị giam hãm tại các cửa biển, hầu hết ngư dân đều thúc thủ trong những ngôi nhà và xóm làng của mình, tiêu dần những đồng tiền tích lũy được lâu nay.
Khi dịch Covid-19 tạm khống chế, tàu thuyền có thể ra khơi thuận lợi thì giá xăng dầu cũng bắt đầu tăng từng ngày. Từ hơn một tháng nay, khi giá dầu liên tục xác lập những kỷ lục, đi dọc các cửa biển khu vực miền Trung sẽ dễ dàng bắt gặp hàng trăm con tàu đứng san sát bên nhau như thể đang tránh bão!
Đối với một con tàu khai thác hải sản trên biển thì tiền dầu chiếm 70% chi phí nên nhiều chủ tàu chấp nhận neo thuyền tại các cửa sông vì càng ra khơi càng thua lỗ.
Các bạn chài là những người làm thuê kiếm sống nên việc chia sẻ với chủ tàu cũng ở một mức độ nhất định chứ không “lời cùng ăn lỗ cùng chịu” được. Vì vậy, ra khơi là lỗ nhưng tiền công cho bạn chài gọi là “lương cứng” thì vẫn phải trả sau mỗi chuyến ra khơi, dù có ít hơn.
Cái khó của ngư dân hiện nay là, ra khơi thì lỗ mà nằm bờ thì phải chịu lãi suất ngân hàng vì đa phần các con tàu lớn đều là vốn vay. Sức ép từ hai phía khiến cho hàng nghìn chủ tàu lâm cảnh dở khóc dở mếu.
Về phía những bạn chài, họ không phải chịu lỗ hoặc trả lãi ngân hàng như chủ tàu nhưng quẩn quanh ở nhà như những tháng bị dịch Covid-19 thì cũng sống dở chết dở.
Các ý kiến từ đại biểu Quốc hội mới đây chung quanh câu chuyện giảm phí và thuế tiêu thụ đặc biệt cho xăng dầu được ngư dân theo dõi và kỳ vọng rất lớn. Các giải pháp từ Chính phủ nhằm hạ nhiệt một phần giá xăng dầu là rất cần thiết lúc này. Hạ nhiệt giá xăng dầu không chỉ giúp những con tàu tiếp tục ra khơi để ngư dân nuôi sống bản thân và gia đình mà còn là cách để khẳng định chủ quyền lãnh hải nữa.
