Tự học lại có nhiều cách, học qua loa đối phó, chỉ cốt nhớ máy móc để hôm sau nếu bị kiểm tra, có thể trả lời được. Theo sự nhận xét của người viết thì cách học này là khá phổ biến và chỉ mang lại một kết quả trung bình. Học kỹ, cẩn thận hãy còn là một con số nhỏ nhưng kết quả mang lại thường là khá, giỏi.
Cần phải nói tự học trong HS là khâu quan trọng, khâu quyết định của việc học tập và nói cho cùng tự học cho kỹ, cho nghiêm chỉnh chính là học cho mình, học để rèn luyện làm người.
Học mà chỉ nghe giảng, về nhà gác sách, không tự học thì chỉ nhớ qua loa, không phát huy được những kiến thức đã học nên tục ngữ mới có câu: “Học hành vất vả, kết quả ngọt bùi” và Hồ Chủ tịch cũng căn dặn: “Trong cách học, phải lấy tự học làm cốt”. Vì thế người thầy giáo không chỉ chú ý giảng dạy trên lớp tốt mà phải hết sức chú ý tới việc giáo dục HS tự học ở nhà cho tốt để những điều mình giảng dạy thực sự mang lại kết quả. Phải đặt ra những vấn đề, những câu hỏi để HS tìm hiểu, đi sâu, những vấn đề cần thực hành...
Ở trên lớp cần chú trọng kiểm tra những điều đã hướng dẫn. Như vậy mới coi như hoàn thành các khâu của việc giảng dạy, mới hoàn thành trách nhiệm. Trong phong trào đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục trong đó có việc lấy HS làm trung tâm thì lại càng phải đẩy mạnh được việc tự học cá nhân hơn bao giờ hết. Đối với phụ huynh, nhà trường cần hướng dẫn để có sự phối hợp, đặc biệt quan tâm tới việc tự học của con em ở nhà, dù có sự bận rộn.
Về phần HS muốn tự học tốt:
- Ở trên lớp cần chú trọng nghe giảng thì khi tự học mới có cơ sở để đào sâu kiến thức.
- Tránh học hời hợt để đối phó với sự kiểm tra của thầy giáo mà phải học cho kỹ, cho cẩn thận tức là phải có sự suy nghĩ, tìm tòi. L.Tolstoi có nói: “Tri thức thực sự được coi là trí thức, khi đó là kết quả của sự suy nghĩ, tìm tòi, chứ không phải là trí nhớ” mà sự thực sự suy nghĩ tìm tòi cũng giúp cho việc nhớ lâu kiến thức.
- Tự học, nếu có những thắc mắc, cần ghi lại để hỏi thầy. Ngạn ngữ Nga đã có câu: “Đừng xấu hổ khi không biết, chỉ xấu hổ khi không học”.
Người thầy trước khi giảng bài mới, cần dành ít phút để giải đáp những thắc mắc của trò khi tự học, khuyến khích HS thắc mắc, khen những câu hỏi hay. Như vậy, sẽ khuyến khích được việc tự học, tự tìm hiểu của HS.
