Viện Nghiên cứu Chiến lược Hoàng gia (RUSI) đã xuất bản một bài viết về máy bay không người lái cảm tử Shahed-131 và Shahed-136 của Iran.
Cụ thể, làm thế nào Iran có thể tạo ra những chiếc UAV như vậy, bỏ qua các lệnh trừng phạt để sản xuất chúng và giao cho người Nga để bắn phá cơ sở hạ tầng Ukraine.
Theo các chuyên gia người Anh, Iran đã quản lý để tạo ra một "tấm màn thông tin" bao trùm quá trình tạo ra máy bay không người lái theo chỉ số Shahed-131 và Shahed-136, dường như kéo dài từ năm 2014 đến 2019.
Bắt đầu từ năm 2014, trên các phương tiện truyền thông Iran đã xuất hiện thông tin về sự phát triển của một máy bay không người lái có cánh hình tam giác, được cho là mang tên Tufan, với khả năng "theo dõi mục tiêu nhờ sự trợ giúp của thiết bị theo dõi quang học", nhưng có thời gian bay chỉ 1 giờ với tốc độ 250 km/h.
Khi đó không ai chú ý đến những "tín hiệu" như vậy, bởi tham vọng chế tạo UAV của Iran đã có từ rất lâu, tuy nhiên Tehran chưa có thành tựu cụ thể.
Nếu chúng ta lấy mốc thời gian từ năm 2019 đến năm 2022, thì chỉ có hai cuộc tấn công được ghi nhận, trong đó Iran có thể đã sử dụng Shahed-131 và/hoặc Shahed-136.
Lần đầu tiên là vào tháng 9 năm 2019, khi một số máy bay không người lái cảm tử tấn công cơ sở hạ tầng sản xuất dầu mỏ của Saudi Arabia. Nhưng sau đó, Iran đã cố gắng dàn xếp vụ việc theo cách như là nhóm vũ trang Houthis của Yemen đã tự sản xuất những chiếc UAV nói trên.
Trường hợp thứ hai xảy ra vào tháng 7 năm 2019, sau nhiều nỗ lực, siêu tàu chở dầu Mercer Street - vốn đang chở hàng cho Israel đã bị tấn công bởi các UAV không xác định.
Điều quan trọng là ngay cả tình báo của Israel, với mức độ nhận thức rõ ràng về các đối thủ của mình cũng phải mất tới 3 tháng để xác định chắc chắn rằng tàu chở dầu của họ thực sự đã bị Iran tấn công, với sự trợ giúp của máy bay không người lái cảm tử. Đáng chú ý hơn, phía Iran đã sử dụng UAV mới nhất cho cuộc tấn công này, đó chính là loại Shahed-136.
 |
| UAV cảm tử Shahed-136 do Iran sản xuất là loại vũ khí rất đáng gờm. |
Vào tháng 12 năm 2021, Iran đã tổ chức buổi giới thiệu "chính thức" đầu tiên đối với Shahed-136 trong cuộc diễn tập của quân đội nước này. Nhưng có vẻ như ngay cả khi đó, những chiếc "mô tô bay" nói trên vẫn không được ai coi trọng.
Khi đó không ai trong thế giới phương Tây có thể nghĩ rằng Iran đang chuẩn bị bắt đầu sản xuất "mô tô bay" của họ, đặc biệt là Tehran có thể bắt đầu mua trái phép các linh kiện "lưỡng dụng" để chế tạo.
Nhưng tới thời điểm hiện tại, Nhà Trắng buộc phải thành lập một nhóm công tác đặc biệt để hiểu làm thế nào mà 82% thành phần trong Shahed-136 thực sự đến từ Hoa Kỳ.
Một cách riêng biệt, các nhà phân tích của RUSI nhấn mạnh rằng sẽ phù hợp hơn khi gọi tên lửa UAV Shahed-131 và Shahed-136 của Iran là "tên lửa hành trình với động cơ pít-tông" hơn là "máy bay không người lái cảm tử" cổ điển.
Những chiếc UAV như vậy không có khả năng "săn" mục tiêu trực tiếp trên chiến trường, trong điều kiện phát triển năng động của tình hình. Tuy nhiên thực tế chúng có khả năng bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách xa theo tọa độ định trước.
Bằng chính sự tồn tại của mình, Shahed-131 và Shahed-136 bằng cách nào đó đang làm suy yếu lớp vũ khí "tên lửa hành trình", bởi vì chúng rẻ hơn rất nhiều khi đặt cạnh Kh-101 của Nga.
