Phát triển giáo dục đại học theo hướng hội nhập và quốc tế hóa

Chính sách thúc đẩy quốc tế hóa

GS.TS Nguyễn Trọng Hoài – đề xuất: Các hình thức liên kết quốc tế mà các trường đại học Việt Nam có thể thực hiện để hợp tác với các đối tác quốc tế gồm:

Các chương trình đôi; Các chương trình du học tại chỗ; Chuyển đổi tín chỉ; Làm đại diện cho các đối tác quốc tế; Tham gia vào các nhóm giáo dục quốc tế; Đào tạo qua mạng (E-learning); Các chương trình nghiên cứu công bố chung; Các chương trình kiểm định quốc tế, các chương trình liên kết, các chương trình trao đổi sinh viên giảng viên.

Chính sách và xây dựng chiến lược quốc tế hóa cơ sở giáo dục, chương trình đào tạo bao gồm: Khai thác cơ hội hợp tác với nhiều trường đại học ở nước ngoài; thành lập các cơ sở liên kết đào tạo hoặc mở các cơ sở chi nhánh.

Trên cơ sở đó, GS.TS Nguyễn Trọng Hoài – cho rằng, Điều Luật cần chỉnh sửa gồm: Điều 44. - Các hình thức hợp tác quốc tế của cơ sở GDĐH. 1. “Liên kết đào tạo” nên sửa thành “Liên kết đào tạo với nước ngoài”; bổ sung Khoản 2 của Điều 44 như sau:… 2. Thành lập văn phòng đại diện, phân hiệu hoặc cơ sở GDĐH nước ngoài tại Việt Nam;

Bổ sung Khoản 7 của Điều 44 như sau: 7. Tham gia các tổ chức giáo dục, khoa học, kiểm định, xếp hạng, hội nghề nghiệp khu vực và quốc tế; bổ sung Khoản 8 của Điều 44 như sau: 8. Mở văn phòng đại diện, phân hiệu hoặc cơ sở GDĐH của Việt Nam ở nước ngoài; sửa đổi các điều khoản nêu trên nhằm mục đích đáp ứng:

Thứ nhất, yêu cầu thực tế hiện nay (RMIT là phân hiệu hoặc là cơ sở GDĐH nước ngoài tại Việt Nam, và bản chất RMIT không phải văn phòng đại diện nhưng chưa có cơ sở pháp lý để điều chỉnh;

Thứ hai, Quyết định số 2448/QĐ-TTg của TTgCP về việc phê duyệt Đề án hội nhập quốc tế về giáo dục và dạy nghề đến năm 2020 đã quy định việc khuyến khích cơ sở GDĐH đầu tư, mở rộng giao lưu, hợp tác quốc tế trong hoạt động giảng dạy, đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyên chuyển giao công nghệ với nước ngoài.

Đối với chính sách thúc đẩy năng lực liên kết đào tạo với các đối tác quốc tế có uy tín với các cơ sở GDĐH thông qua việc phát triển các chương trình đào tạo theo hướng E-learning và trực tuyến. GS.TS Nguyễn Trọng Hoài – đề xuất điều Luật cần chỉnh sửa như sau:

Điều 45. Liên kết đào tạo với nước ngoài. Cần xem xét để bổ sung các nội dung:

Một là, bổ sung hình thức liên kết gồm: Liên kết đào tạo trực tuyến, liên kết đào tạo trực tuyến kết hợp trực tiếp;

Hai là, bổ sung cơ sở GDĐH có vốn đầu tư nước ngoài đã được cấp giấy chứng nhận kiểm định thì được tự chủ về mở ngành và tuyển sinh đối với chuyên ngành đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ trong danh mục chuyên ngành đào tạo đã được phê duyệt thuộc lĩnh vực đào tạo của nhà trường khi có đủ năng lực đáp ứng các điều kiện theo quy định;

Ba là, dự thảo Nghị định về đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục, trong đó có chương về liên kết đã quy định một số vấn đề chưa đề cập trong Luật GDĐH, do vậy cần phải đưa vào luật để đảm bảo tính đồng bộ. Chẳng hạn như hình thức liên kết trực tuyến và kết hợp trực tuyến và trực tiếp, điều kiện về giảng viên phù hợp với nhu cầu thực tế.

Sửa đổi, bổ sung Luật GDĐH đáp ứng yêu cầu của NQ 29

Cũng theo GS.TS Nguyễn Trọng Hoài, thực hiện sửa đổi, bổ sung Luật GDĐH để đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 29 nhằm chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học;

Chuyển phát triển giáo dục và đào tạo từ chủ yếu theo số lượng sang chú trọng chất lượng và hiệu quả, đồng thời đáp ứng yêu cầu số lượng; phù hợp với các quy định của Hiến pháp, các Bộ luật và Luật mới ban hành; phù hợp với thực tiễn thi hành Luật GDĐH. Đổi mới thời gian đào tạo các trình độ của GDĐH, đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa GDĐH và hội nhập quốc tế.

Cụ thể: Sửa đổi, bổ sung Điều 35 về Khung thời gian đào tạo. Bổ sung Điểm g, Khoản 1 Điều 36 về “Chuẩn đầu ra của các chương trình GDĐH phải phù hợp với Khung trình độ quốc gia Việt Nam”.

Sửa đổi, bổ sung Điều 37 về “Việc tổ chức và quản lý đào tạo được thực hiện theo tín chỉ”, bỏ theo niên chế vì đã thực hiện một thời gian dài gần 10 năm chuyển đổi từ niên chế sang tín chỉ, đến nay cần phải chấm dứt đào tạo niên chế để hội nhập với quốc tế.

Sửa đổi, bổ sung chương 7 về cơ chế và quy trình kiểm định chất lượng giáo dục, chu kỳ kiểm định, kiểm định đột xuất và hậu kiểm: Trên cơ sở các chuẩn quốc gia về GDĐH do Nhà nước ban hành, các tổ chức kiểm định cụ thể hóa những chuẩn đó để thực hiện kiểm định.

Dựa trên các chuẩn này, các trường công bố sứ mạng và triển khai hoạt động đảm bảo chất lượng. Công tác kiểm định phải do các cơ bị kiểm định độc lập thực hiện để đảm bảo khách quan và phải tập trung vào việc xem xét sự phù hợp giữa thực trạng với tuyên bố sứ mạng của nhà trường.

Dựa vào kết quả kiểm định Nhà nước mới có cơ sở để đưa ra các quyết định công nhận kết quả hoạt động của cơ sở GDĐH và ra các chế tài cần thiết. Ngoài ra cần sửa đổi, bổ sung các quy định về vai trò, trách nhiệm của người dạy, người học.

Chính sách nâng cao năng lực hội nhập quốc tế người học

Theo GS.TS Nguyễn Trọng Hoài, Nhà nước cần có các Chính sách thúc đẩy quốc tế hóa bên trong: Tập trung vào các hoạt động chương trình đào tạo mang tính hội nhập quốc tế và các kỹ năng đa văn hóa.

Tập trung chương trình đào tạo, giảng dạy, học tập và chuẩn đầu ra với mục tiêu đạt năng lực theo chuẩn quốc tế và hội nhập đa văn hóa với yêu cầu là khi sinh viên tốt nghiệp có thể làm việc toàn cầu hay trở thành công dân toàn cầu.

Liên quan đến nội dung này, GS.TS Nguyễn Trọng Hoài – đề xuất điều Luật cần chỉnh sửa gồm:

Điều 5. Mục tiêu của GDĐH 1. Mục tiêu chung: b. Đào tạo người học có phẩm chất chính trị, đạo đức; có kiến thức, kĩ năng thực hành nghề nghiệp, năng lực nghiên cứu và phát triển ứng dụng khoa học và công nghệ tương xứng với trình độ đào tạo; có sức khỏe; có khả năng sáng tạo và trách nhiệm nghề nghiệp, thích nghi với môi trường làm việc; có ý thức phục vụ nhân dân và có năng lực hội nhập quốc tế;

Điều 12. Chính sách của Nhà nước về phát triển GDĐH 1. Phát triển GDĐH để đào tạo nhân lực có trình độ và chất lượng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước và có năng lực hội nhập quốc tế;

Điều 43. Mục tiêu hoạt động hợp tác quốc tế 2. Tạo điều kiện để cơ sở GDĐH phát triển bền vững theo hướng nâng cao năng lực hợp tác và cạnh tranh quốc tế, tạo đào tạo nguồn nhân lực có trình độ và chất lượng cao có năng lực hội nhập quốc tế, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.