Nổi cùng con nước

Cụ thể từ sau trận lũ lịch sử năm 2010 đến nay, bà con nhân dân xã Tân Hóa đã chủ động đầu tư làm các phương tiện để tránh lũ như làm nhà bè nổi. 

Theo thống kê của UBND xã Tân Hóa thì hiện toàn xã có 209 nhà bè, chi phí để làm ra được một nhà bè như vậy có giá khoảng 30 triệu đồng.

Chuyện rốn lũ...

Tân Hóa là xã vùng sâu, vùng xa của huyện miền núi rẻo cao Minh Hóa. Toàn xã hiện tại có 672 hộ dân với 3.176 nhân khẩu sống chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi bởi đất đai nơi đây rất tốt, phù hợp cho nhiều loại cây nông nghiệp.

Tuy nhiên, đây là địa bàn vùng trũng nên không năm nào nơi đây không khỏi gánh chịu nhiều hậu quả do lũ lụt gây ra, làm thiệt hại đến kinh tế, đời sống của nhân dân.

Nơi đây được mệnh danh “Vịnh Hạ Long” Tân Hóa bởi địa hình xã Tân Hóa như một thung lũng có những ngọn núi cao quây tròn bao vây toàn bộ hàng ngàn héc ta đất của xã này. Nước từ các dòng suối đổ vào sông Nan dồn cả về khu vực thung lũng làm cả vùng Tân Hóa bị nhấn chìm trong biển nước.

Mỗi khi đến tháng 9 âm lịch, hầu như các hộ gia đình ở đây phải di dời đồ đạc đặt lên trên cao để tránh lũ. Thường vào mùa mưa, chỉ cần 2 - 3 ngày mưa là nước bắt đầu dâng lên cao, nhà cao nhất thì nước vượt cửa sổ khoảng 1 - 2m còn nhà thấp thì nước lên đến mái nhà.

Lũ về ở xã Tân Hóa cứ từ từ dâng lên nhấn chìm ruộng vườn nhà cửa rồi lại từ từ hạ xuống để lại làng xóm trong hoang lạnh và nhiều tổn thất về tài sản cho bà con nơi đây.

Chưa xa, năm 2010 khi cơn lũ lịch sử ập về trong đêm, hàng ngàn hộ dân xã Minh Hóa đã không còn kịp cứu lấy tài sản của mình. Người ôm con, người cõng vợ bì bõm lội trong nước chạy vội vào núi đá để tránh lũ.

Phải gần một ngày sau, khi lực lượng cứu hộ cứu nạn tiếp cận được người dân mới có nước để uống, có mì tôm để ăn... Hàng trăm con người sống cảnh màn trời chiếu đất co ro trong giá lạnh rất thê thảm ấy nhưng họ chẳng thể từ bỏ vùng quê của mình...

Hoàn thiện phần ván thưng che bốn bên của nhà bè

Nổi trên mặt nước

Quen cảnh sống chung với lũ nhưng không thể “chạy lũ” hàng năm nên bà con nơi đây đã nghĩ ra một cách để sống chung với lũ. Họ làm những nhà bè bằng vật liệu như thùng phuy, gỗ, mái lợp… và có sức chứa đủ cho một gia đình 8 người và nhiều vật dụng khác như ti vi, tủ lạnh, xe máy, lương thực thực phẩm và nhiều tài sản quan trọng khác cần bảo quản khỏi ngâm nước.

Cho đến nay, nhiều người dân xã Tân Hóa đã thấy được lợi ích của nhà bè mà họ tự sáng chế nên nhiều hộ gia đình đã chủ động đầu tư để làm nhà bè cho gia đình mình tránh lũ. 

Tuy nhiên, việc đầu tư của họ cũng gặp không ít khó khăn bởi người dân còn nghèo mà số tiền đầu tư lại quá lớn, do đó nhiều nhà vẫn chỉ làm nhà nổi tạm bợ để giảm thiểu chi phí.

Mỗi năm, xã Tân Hóa bị thiệt hại do lũ lụt gây ra hàng tỷ đồng từ tài sản, của cải, vật chất của bà con nhân dân nên việc làm được một cái nhà bè là điều đáng trân trọng bởi tài sản dành dụm của họ không bị mất đi bởi mưa lũ. Nhà bè như một vũ khí tối thượng được nảy sinh từ trong cuộc chiến đấu chống lại thiên tai của người dân Tân Hóa.

Tâm sự với chúng tôi, ông Cao Quý Ninh - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Hóa - cho biết: Vùng lũ đến hẹn lại lên, người dân tự tìm được phương án chống lũ cho chính gia đình họ, họ tự thân vận động để dựng cho mình một “tổ ấm” giữa biển nước khi mùa lũ về đảm bảo được việc bảo vệ tài sản trong mùa lũ mà không còn cảnh nửa đêm nước lên phải dìu nhau chạy vào lèn đá là một điều rất đáng mừng. Ước chi có một dự án, có một tổ chức nào đó hỗ trợ thêm cho người dân thì đáng quý biết bao.

Vào thời điểm này, Tân Hóa đang đón những cơn mưa đầu mùa lũ, nước sông Nan vẫn chưa dâng cao và chưa đủ để người dân phải chuẩn bị chạy lũ nhưng khác hoàn toàn với mọi năm, người dân nơi đây vẫn bình thản chờ lũ mà không hề lo sợ điều gì nữa bởi chỉ cần nước lên, những căn nhà bè đó nổi lên theo nước rồi cũng hạ dần theo con nước...