 |
| Jan Yun-hwa tại bến sông Hán ở Seoul. |
Ngày càng nhiều phụ nữ Hàn Quốc lựa chọn không lấy chồng, không sinh con, thậm chí không yêu đương. Nhiều chuyên gia cho rằng với tình trạng tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc đang ở mức thấp nhất thế giới như hiện nay, dân số quốc gia Đông Á này sẽ bắt đầu sụt giảm nếu tình hình không thay đổi.
"Tôi không có dự định sinh con, không bao giờ", Jan Yun-hwa, 24 tuổi, khẳng định với phóng viên BBC trong một tối tháng 8 tại quán cà phê ở trung tâm Seoul. "Tôi không muốn chịu đựng nỗi đau khi sinh nở. Tôi cũng không muốn con cái ảnh hưởng tới sự nghiệp".
Giống như nhiều thanh niên trong thị trường việc làm siêu cạnh tranh ở Hàn Quốc, Yun-hwa, nghệ sĩ vẽ truyện trên Internet, phải làm việc chăm chỉ để trả tiền mua nhà và không muốn những cố gắng này bị lãng phí.
"Thay vì lập gia đình, tôi muốn sống độc lập và đạt được ước mơ", cô gái trẻ nói.
Yun-hwa không phải người duy nhất thuộc thế hệ phụ nữ trẻ ngày nay ở Hàn Quốc coi sự nghiệp và gia đình là hai thứ không thể đạt được cùng lúc. Dù chính quyền đã ban hành nhiều đạo luật chống phân biệt đối xử với lao động nữ mang thai, thực tế không giống luật.
Choi Moon-jeong sống ở ngoại ô phía tây Seoul là một ví dụ mạnh mẽ về vấn đề này. Khi cô thông báo với ông chủ rằng mình sắp có con, phản ứng của ông này khiến Choi bị sốc.
"Ông chủ hỏi "Nếu có con, nó sẽ lập tức trở thành ưu tiên của cô và công ty sẽ bị xếp sau, cô vẫn có thể làm việc được ư?"", Choi nhớ lại. "Ông ấy cứ tiếp tục lặp đi lặp lại câu hỏi này".
Thời điểm đó, Choi đang là kế toán thuế cho công ty. Lúc đó là cuối năm, thời điểm bận rộn nhất, ông chủ giao cho cô nhiều việc hơn và khi Choi phàn nàn, ông quy kết cô thiếu cống hiến. Cuối cùng, căng thẳng lên đến đỉnh điểm.
"Ông ấy hét vào mặt tôi. Tôi đang ngồi trên ghế, cực kỳ căng thẳng, người bắt đầu co giật và tôi không thể mở mắt ra được. Đồng nghiệp phải gọi cấp cứu và đưa tôi đến viện", Choi nhớ lại.
 |
| Choi Moon-jeong. |
Tại bệnh viện, bác sĩ bảo cô quá căng thẳng nên có dấu hiệu sảy thai. Choi ra viện một tuần sau, cái thai vẫn giữ được, nhưng cô cảm thấy sếp bắt đầu làm mọi thứ để ép cô nghỉ việc. Ít người trải qua sự việc như Choi, bởi "phụ nữ thường lo lắng khi mang thai và phải nghĩ rất kỹ trước khi thông báo mang thai. Nhiều người quanh tôi không có con, và cũng không có dự định sinh con".
Nền văn hóa làm việc cật lực trong nhiều giờ và cống hiến cả đời cho một công việc đã tạo ra sự biến đổi phi thường của Hàn Quốc trong 50 năm qua, biến nó thành một quốc gia đang phát triển thành một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới. Nhưng Yun-hwa cho rằng vai trò của phụ nữ trong quá trình biến đổi này thường bị bỏ qua.
"Kinh tế Hàn Quốc thành công phụ thuộc nhiều vào những công nhân nhà máy bị trả lương thấp, chủ yếu là nữ", cô nhận xét. "Nó cũng phụ thuộc vào việc phụ nữ ở nhà chăm lo cho gia đình, trong khi đàn ông ra ngoài và chỉ tập trung làm việc".
Hiện nay có ngày càng nhiều phụ nữ Hàn Quốc làm những công việc trước đây chỉ dành cho đàn ông, như trong ngành quản lý và đào tạo. Nhưng bất chấp những thay đổi nhanh chóng về kinh tế xã hội, thái độ của xã hội Hàn Quốc về giới tính vẫn thay đổi rất chậm chạp.
"Ở đất nước này, phụ nữ được kỳ vọng là những người đứng sau cổ vũ cho đàn ông", Yun-hwa nói. Ngoài ra, cô cũng nhận thấy xu hướng phụ nữ thường phải đảm nhận vai trò chăm sóc gia đình sau khi kết hôn, dù vẫn phải đi làm.
"Có rất nhiều trường hợp ngay cả phụ nữ đang đi làm, một khi kết hôn và có con, họ phải gánh hoàn toàn trách nhiệm nuôi dạy con cái. Ngoài ra, họ cũng phải chăm sóc bố mẹ chồng khi ốm đau", Yun-hwa bày tỏ.
Theo thống kê của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), trung bình mỗi ngày đàn ông Hàn Quốc chỉ dành 45 phút làm việc nhà, trong khi phụ nữ dành thời gian gấp 5 lần.
"Tính tôi không hợp với vai trò chăm sóc gia đình. Chỉ sống cuộc đời của riêng tôi đã quá bận rộn rồi", Yun-hwa kết luận. Cô không chỉ thờ ơ với hôn nhân, thậm chí còn không muốn yêu đương, bởi nguy cơ bị người yêu tung cảnh nóng để trả thù đang là "vấn nạn lớn" tại Hàn Quốc. Yun-hwa cũng lo ngại về bạo hành gia đình.
Năm ngoái, Viện Tội phạm Hàn Quốc công bố kết quả khảo sát cho thấy 80% nam giới được hỏi thừa nhận từng có hành vi bạo hành với người yêu/bạn đời. Khi được hỏi về cách nhìn của đàn ông với phụ nữ ở Hàn Quốc, Yun-hwa mô tả bằng hai từ "nô lệ".
Điều này được chứng minh qua tỷ lệ sinh thấp của Hàn Quốc. Tỷ lệ kết hôn ở Hàn Quốc đang ở mức thấp nhất trong lịch sử, khi chỉ có 5,5/1.000 người kết hôn, so với 9,2/1.000 người năm 1970. Ngoài ra, số trẻ ngoài giá thú sinh ra cũng rất thấp.
Chỉ Singapore, Hong Kong và Moldova có tỷ lệ sinh thấp như Hàn Quốc, theo số liệu của Ngân hàng Thế giới. Những quốc gia và vùng lãnh thổ này có tỷ lệ sinh là 1,2, trong khi tỷ lệ cần thiết để duy trì dân số là 2,1.
 |
| Bảng so sánh tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc với một số nước khác. |
Một yếu tố khác ảnh hưởng tới chuyện lập gia đình là sinh hoạt phí. Tuy Hàn Quốc thực hiện chính sách giáo dục miễn phí, sự cạnh tranh ở trường học rất cao, đòi hỏi bố mẹ phải làm việc nhiều hơn cho con cái có tiền đi học thêm để theo kịp các bạn.
Tất cả những yếu tố này tạo ra một hiện tượng xã hội mới ở Hàn Quốc: Thế hệ Sampo. "Sampo" nghĩa là từ bỏ ba điều: yêu đương, hôn nhân và con cái. Nhưng Yun-hwa cho rằng mình không từ bỏ ba điều này, bởi cô không lựa chọn theo đuổi chúng. Cô cũng không nói có dự định sống độc thân, hay theo đuổi mối quan hệ yêu đương với phụ nữ.
Đối với thế hệ cũ ở Hàn Quốc, những người như Yun-hwa quá ích kỷ và yêu bản thân. Một người phụ nữ 60 tuổi đang đi dạo ở công viên giữa lòng Seoul cho biết bà có ba con gái ở độ tuổi 40, nhưng không ai sinh con.
"Tôi cố dạy các con về tinh thần yêu nước và nghĩa vụ với tổ quốc. Tôi cũng vui nếu các con kế tục những điều này, nhưng chúng lại quyết định không làm thế", bà nói. "Đó là nghĩa vụ với đất nước. Chúng tôi rất lo lắng vì tỷ lệ sinh bây giờ rất thấp", một người bạn của bà nói chen vào.
Yun-hwa và những người cùng thế hệ lớn lên trong thời đại toàn cầu hóa không bị những lập luận này thuyết phục. Khi được hỏi liệu cô và những phụ nữ cùng thế hệ có lo lắng chuyện nền văn hóa của đất nước sẽ chết dần nếu không sinh con, Yun-hwa cho rằng đó là thời gian cần thiết để xóa bỏ nền văn hóa nam giới thống trị.
"Nó phải chết đi, phải chết hoàn toàn", cô bất ngờ nói to bằng tiếng Anh với giọng quả quyết.
