Trên đầu em là chiếc mũ rộng vành sụp xuống đã ố đen càng tô đậm vẻ hoàn cảnh.
“Cóc Ghẻ” là cái tên mà mấy bạn gán cho em với sự nhạo báng.
Là giáo viên bộ môn, tôi nhận thấy em có những dấu hiệu bất thường và âm thầm theo dõi. Em đang bị bạn bè cô lập né tránh, không chỉ là lớp 6A mà dường như cả khối, cả trường.
Tôi có đến thăm nhà em. Em đang sống cùng bà ngoại trong căn nhà lá đơn sơ. Tôi đề cập tới chuyện vệ sinh thân thể chưa tốt nên bạn cùng lớp không muốn lại gần. Ngoại em bảo: “Nhà không có giếng. Có cái suối lại khá xa nhà nên nó lười đi tắm!”.
Tôi có gặp riêng em và nói nhỏ: “Mình là con gái, sạch sẽ tinh tươm một chút, vừa khỏe mạnh, vừa dễ hòa đồng, tắm rửa và giặt giũ thơm tho, vệ sinh thân thể để giữ mình khỏe mạnh em nhé”.
Em đi học bữa đực bữa cái. Có lần tôi và nhiều đồng nghiệp tận mắt thấy em và ngoại phải đi xin ăn ở dưới chợ tỉnh.
Những buổi đi học, em ngồi một bàn và cách hai dãy bàn nữa mới có bạn ngồi, cô giáo chủ nhiệm có ép thế nào các bạn cũng nhất quyết không ngồi gần. Nếu cô giáo “lệnh” phải ngồi thì các em sẽ khóc, bảo không thể ngồi học cùng được. Đi ngang qua chỗ em ngồi, có bạn còn lấy tay che mũi. Làm bài kiểm tra, nếu em để bài trước lên bàn giáo viên, các bạn nộp bài sau sẽ bỏ sang bên cạnh.
Em thật sự cô đơn vì bị các bạn ghẻ lạnh. Đến trường, em ngồi một mình vào bàn học. Giờ ra chơi, em lủi thủi ngồi vào một góc nào đấy ở sân trường. Bạn bè hiếm nói chuyện ngoài mấy câu bỡn cợt rồi cười.
Năm đó, đầu năm học, tôi phối hợp cùng nhà trường và Tổ Văn mở Câu lạc bộ Văn học. Mỗi tháng sẽ phát động một chủ đề văn học để các em tham gia viết. Những bài văn hay sẽ được đọc trước toàn trường vào đầu mỗi tháng, có trao giải và có cả lời nhận xét.
Câu lạc bộ đi vào hoạt động nền nếp, các em rất hào hứng. Bạn nào có bài văn hay được chọn đọc trước toàn trường thì đó là một vinh dự lớn, các bạn ồ lên khen ngợi. Sang tháng thứ ba, tôi đã chọn bài viết của em là một trong ba bài hay của tháng, mời em lên đọc bài của mình trước toàn trường. Thực ra, sức học của em đạt trung bình khá, bài văn của em còn thua nhiều bạn khác nhưng tôi đã lẳng lặng “chuốt” lại và cho đoạt giải.
Vừa đọc tên em lên trình bày bài của mình trước toàn trường, em vừa đứng dậy đã nghe tiếng cười khúc khích. Tiếng ồn ào như vỡ chợ phát ra khi em bắt đầu đọc. Tôi ra hiệu em ngừng đọc và cầm lấy mic, mắt thật nghiêm nhìn xuống học trò. Tôi im lặng không nói gì cho đến khi không còn một tiếng động nhỏ nào và tôi bất ngờ chỉ một em học sinh và hỏi:
- Nếu người đang đứng đây và chuẩn bị đọc là em trong không khí như thế này thì em có thích đọc không?
Em không trả lời. Cả trường im lặng. Thế là tôi đưa mic cho em đọc bài viết của mình. Đọc xong, tôi đứng ra nhận xét, trao quà và kêu gọi một tràng pháo tay: “Bạn ấy thật giỏi đúng không nào các em, bài viết cảm động lắm. Một tràng pháo tay cho bạn mình nào!”.
Xong đâu đó, tôi tiếp tục:
- Các em ạ, chúng ta đã kết thúc thật tốt đẹp chủ đề viết của tháng trước. Trước khi phát động chủ đề tiếp theo, cô muốn các em ghi nhớ, tôn trọng người khác là tôn trọng chính mình.
Tháng này, các em hãy viết một trong hai chủ đề sau: “Em sẽ cảm thấy như thế nào khi người xung quanh không tôn trọng mình?” hoặc “Em có vui không khi em khiến người khác bối rối vì cảm thấy mình không được tôn trọng”.
Là một giáo viên, còn gì vui hơn khi giúp em tự tin, hòa nhập với bạn bè. Tôi đã xem kỉ niệm đó như một kinh nghiệm giải quyết tình huống ứng xử với học trò trong quá trình công tác của mình.
