(GD&TĐ) - Hòn than và súng đạn vốn là hai thứ chẳng liên quan gì đến nhau. Nhưng ở tỉnh Quảng Ninh, hòn than và súng đạn lại có mối quan hệ đầy duyên nợ. Các băng, ổ nhóm tội phạm bắn nhau đa phần cũng chỉ vì hòn than. Cũng vì hòn than mà trên đất Quảng Ninh tình trạng các băng, ổ nhóm tội phạm thanh trừng lẫn nhau có diễn biến khá phức tạp.
Máu và than
Do công tác quản lý khai thác than còn nhiều bất cập, bị buông lỏng nên nạn khai thác than trái phép, tranh giành nhau vơ vét than rơi vãi dẫn đến bắn nhau, bắn nhau gây chết người ở Quảng Ninh trong những năm gần đây xảy ra khá phổ biến. Vụ bắn nhau đẫm máu, khiến cả nước bàng hoàng xảy ra vào tảng sáng ngày 15/12/2008 tại khu vực Cảng Làng Khánh, phường Hà Khánh, TP Hạ Long làm 6 người chết có thể coi là đỉnh điểm. Nhưng ít ai biết được rằng, trước và sau đó ở Quảng Ninh cũng từng xảy ra nhiều vụ các băng, ổ nhóm tội phạm bắn nhau như…cơm bữa chỉ vì hòn than.
Đại uý Hoàng Văn Định, Đội trưởng Đội trọng án, Phòng PC45 Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, ở phường Hà Trung, TP Hạ Long có đối tượng tên Ngô Văn Nghị cầm đầu một ổ nhóm chuyên khai thác, thu mua than trái phép. Quá trình làm ăn, nhóm của Nghị gây rất nhiều mâu thuẫn ân oán với các nhóm khác. Ngày 3/4/2008, Ngô Văn Nghị bị đối thủ “không biết mặt” bắn đạn hoa cải làm vẹo hàm răng, đạn tóe cả vào người, đi viện ở Hà Nội mổ mấy lần chưa gắp hết đạn ra được. Chưa kịp trả thù thì ngày 3/6/2008 Nghị lại bị một nhóm khác do tên Vũ Mạnh Hùng (tức Hùng Vĩ) cầm đầu hơn chục đối tượng mang theo 8 khẩu súng lăm lăm tìm đến nhà Nghị nhưng Nghị không có nhà. Chỉ có đám đàn em chơi quanh quẩn ngay lối vào nhà Nghị. Tưởng Nghị ở đó, nhóm Hùng Vĩ nhả đạn xối xả làm chết 1 người, bị thương 2 người. Sau khi gây án, Hùng bỏ trốn vào Lâm Đồng và bị bắt tại đó.
Sau hơn một năm nằm im thở khẽ, hồi 2 rưỡi sáng ngày 11/10/2009 tại tổ 8, khu 2 phường Bãi Cháy, để lấy lại “bộ mặt anh hào”, Nghị đã tụ tập 20 đối tượng dùng súng bắn nhau với một nhóm khác để giải quyết mâu thuẫn trong khai thác, thu mua than rơi vãi làm 2 người chết, 3 người bị thương. Vụ việc đã bị Công an tỉnh Quảng Ninh khởi tố, điều tra bắt 18 đối tượng trong đó có Nghị, thu 2 súng bắn đạn ghém và 21 viên đạn.
 |
| Khai thac than bừa bãi sẽ ảnh hưởng đến môi trường và an ninh năng lượng |
Nạn bảo kê thu mua than trái phép
Ở Quảng Ninh, dân mỏ đông, đa phần người dân sống dựa vào hòn than là chủ yếu. Ở xung quanh bất cứ khai trường nào cũng có người đi mót than. Và số than mót được thường phải bán cho một tay trùm bảo kê nào đó. Đây là tình trạng diễn ra khá phổ biến. Nếu ai đó đi mót than mà không chịu bán cho những ông trùm như vậy, rất có thể sẽ phải “lãnh đủ”.
Đơn cử, theo một số nguồn tin, từ nhiều tháng trước đây nay, lực lượng công an sở tại đã đưa một đối tượng trú tại phường Cẩm Thành, thị xã Cẩm Phả vào tầm ngắm. Đối tượng này có biểu hiện đưa đàn em đến một số bãi thải, khai trường của Công ty than Núi Béo ép người dân nhặt mót than phải bán cho chúng với giá rẻ mạt. Nếu ai không chấp nhận, chúng sẽ dùng dao, kiếm, thậm chí cả súng để đe dọa, gây thanh thế.
Ở Đông Triều, hòn than cũng là nguồn gốc của không ít phi vụ bắn nhau kinh hoàng, khiến lực lượng công an phải rất vất vả mới trấn áp được nạn anh chị, lập lại trật tự, an ninh xã hội. Còn nhớ hơn 1 năm trước, tên Lương Nguyễn Tiến Luận (tức Luận Sẻ), sinh năm 1978, trú tại khu Vĩnh Tuy 2, thị trấn Mạo Khê cầm đầu 8 đối tượng chuyên hoạt động bảo kê, ép giá thu mua than của người dân nhặt than tại khu vực bãi thải thuộc Công ty than Mạo Khê. Trong quá trình hoạt động, nhóm của Luận mâu thuẫn với nhóm do tên Vũ Hồng Thái cầm đầu. Giữa hai bên liên tục dùng dao kiếm và súng bắn đạn ghém để thanh trừng lẫn nhau, khiến người dân vô cùng khiếp sợ.
Do tính phức tạp và nguy hiểm của vụ việc nên Cục CSĐT tội phạm về TTXH, Bộ Công an đã chỉ đạo công an 3 tỉnh Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương xác lập chuyên án 309S để đấu tranh. Vũ Hồng Thái và đồng bọn bị bắt do dùng súng đạn hoa cải bắn chết anh Phạm Văn Tân hôm 12/4/2009 tại khu Vĩnh Hồng thị trấn Mạo Khê. Số đối tượng còn lại cơ bản bị tan rã. Riêng tên Lương Nguyễn Tiến Luận bị bắt tạm giam vì hành vi cố ý gây thương tích nhưng sau đó được trả tự do vì bị hại viết đơn xin miễn truy cứu trách nhiệm hình sự. Hiện giờ, Luận đang được quản chế, giáo dục tại nơi cư trú dưới sự giám sát chặt chẽ của chính quyền địa phương và cơ quan chức năng.
Nghịch lý… súng đạn
Xâu chuỗi các vụ việc băng, ổ nhóm tội phạm bắn nhau trên đất Quảng Ninh vấn đề đặt ra: súng đạn ở đâu ra mà nhiều thế? Theo nhiều nguồn tin, các loại súng mà bọn tội phạm thường hay sử dụng là súng quân dụng, súng thể thao, súng tự chế. Có khẩu súng dạng dân Cao bồi Mỹ hay sử dụng, rất đẹp. Hầu như, cứ có tiền người ta dễ dàng mua được súng. Tùy mới cũ mà trên thị trường “đen” mỗi khẩu súng hiện giờ có giá khác nhau. Súng tự chế cũ, một nòng có giá khoảng 3 triệu đồng một khẩu, mới thì khoảng 10 triệu đồng. Súng 2 nòng đẹp có giá dao động từ 25-30 triệu đồng một khẩu. Nguồn gốc, xuất xứ súng tự chế chủ yếu do người dân tộc thiểu số làm ra, còn súng quân dụng, súng thể thao chủ yếu do Trung Quốc, Mỹ sản xuất.
Vì số lượng súng tàng trữ trong dân khá lớn nên cứ mâu thuẫn là họ mang súng ra bắn nhau. Nhiều vụ bắn nhau không phải chỉ nhằm tiêu diệt đối phương mà đôi khi nổ súng đơn thuần chỉ là gây thanh thế, lấy số lấy má.
Chính việc mua súng dễ như trở bàn tay, cơ quan quản lý nhà nước chưa có biện pháp hạn chế được nên số vụ nổ súng ở Quảng Ninh ngày một diễn biến phức tạp. Gần đây, Công an tỉnh Quảng Ninh tăng cường mở nhiều đợt truy quét, thu gom súng đạn trong dân và nhiều vụ thật sự đã gây sốc.
Tại khai trường của Công ty cổ phần Việt Min Đô, rạng sáng ngày 5/6/2010, Công an thị xã Uông Bí phối hợp với các lực lượng chức năng đồng loạt kiểm tra khu lán trại, bãi đỗ xe của Công ty TNHH Đức Trung và Công ty vận tải, xây dựng Hùng Mạnh (là 2 công ty được Công ty Việt Min Đô hợp đồng thuê bốc, xúc đất đá tại khu vực khai trường của công ty). Qua kiểm tra người và chỗ ở, phương tiện của hai công ty này, lực lượng chức năng đã phát hiện, thu giữ 19 khẩu súng các loại (trong đó có 2 khẩu súng quân dụng do Mỹ sản xuất, 17 súng tự chế, súng thể thao và súng phóng điện). Ngoài ra còn vô số đạn, áo chống đạn, dao kiếm. Đây là số vũ khí được các đối tượng chuẩn bị sẵn để sử dụng khi có mâu thuẫn, xung đột tranh chấp làm ăn xảy ra tại khu vực khai trường, bãi đổ thải. Trước đó tháng 5/2010, Công an thị xã Cẩm Phả cũng kiểm tra, xử lý một nhóm đối tượng ở phường Mông Dương, thu 3 khẩu súng bắn đạn ghém cùng 9 viên đạn…
Thu giữ nhiều súng đạn như vậy nhưng chỉ có khẩu súng nào thuộc loại “súng quân dụng”, cơ quan công an mới khởi tố, xử lý hình sự được. Còn những khẩu súng tự chế, súng thể thao, cơ quan công an chỉ xử lý được về vi phạm hành chính trong quản lý hành chính về trật tự xã hội do thiếu chế tài và các qui định của pháp luật. Đó là nghịch lý, sơ hở của pháp luật mà cơ quan chức năng cần sớm nghiên cứu bịt kín kẽ hở đó để góp phần làm tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh với loại tội phạm hình sự chuyên sử dụng vũ khí nóng.
Trà My
