Cả hai trường hợp đều có thể khiến bạn vô thức thở bằng miệng, điều này thường dẫn đến các vấn đề sức khỏe.
Cách nhận biết bạn đang thở bằng miệng
Có thể khó biết liệu bạn thở bằng miệng hay không, đặc biệt nếu điều đó xảy ra khi bạn ngủ. Tuy nhiên vẫn có những dấu hiệu giúp bạn nhận ra tình trạng này, bao gồm:
- Khô miệng
- Ngáy
- Hơi thở hôi
- Khàn tiếng
- Cảm thấy mệt mỏi và cáu kỉnh khi thức dậy
Nếu gặp những dấu hiệu trên, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Không có một bài kiểm tra đơn giản nào để chẩn đoán tình trạng thở bằng miệng, nhưng đội ngũ y tế có thể thực hiện nhiều bài kiểm tra để nhận biết liệu bạn có thở bằng miệng hay không.
Để chẩn đoán thở bằng miệng, bác sĩ - thường là bác sĩ chỉnh nha - sẽ:
Làm các bài kiểm tra trực quan
Họ sẽ xem xét độ kín của môi bạn như thế nào, nếu bạn thay đổi tư thế, quầng thâm mắt, khuôn mặt dài, khớp cắn hở, vòm miệng cao hẹp hoặc viêm nướu (viêm nướu).
Làm bài kiểm tra hơi thở
Bác sĩ sẽ thực hiện ít nhất hai trong số ba bài kiểm tra: bài kiểm tra gương được phân loại, bài kiểm tra khả năng giữ nước hoặc bài kiểm tra niêm phong môi.
Đưa ra câu hỏi
Bác sĩ cũng sẽ hỏi những câu hỏi như: “Bạn có mở miệng khi bị phân tâm không?” hoặc “Bạn có thức dậy với cơn đau đầu không?”
Câu trả lời của bạn sẽ giúp họ tìm ra nguyên nhân gây ra tình trạng này và cách điều trị tốt nhất.
Thở bằng miệng và thở bằng mũi
Các chuyên gia đồng ý rằng thở bằng mũi có nhiều lợi ích hơn thở bằng miệng. Mũi của chúng ta xử lý không khí khác với miệng. Những khác biệt này là cách cơ thể giữ cho chúng ta được an toàn và khỏe mạnh.
Lợi ích khi thở bằng mũi
Kiểm soát nhiệt độ: Phổi của bạn thích không khí không quá lạnh và không quá nóng. Trừ khi bạn bị tắc nghẽn, chẳng hạn như lệch vách ngăn hoặc viêm mũi mãn tính, mũi của bạn sẽ làm ấm hoặc làm mát không khí đi vào phổi. Điều này sẽ giúp không khí đạt đến nhiệt độ lý tưởng cho cơ thể. Thở bằng miệng không làm được điều này.
- Lọc độc tố: Các cấu trúc nhỏ giống như tóc gọi là lông mao trong mũi giúp lọc chất độc và mảnh vụn khi bạn thở, trong khi thở bằng miệng hướng mọi thứ bạn thở vào phổi.
- Làm ẩm: Đường mũi của bạn làm ẩm không khí bạn hít vào. Miệng của bạn thường không làm được điều này, đó là lý do tại sao một số người thở bằng miệng thức dậy với cảm giác khô miệng hoặc đau họng.
- Khứu giác: Mũi có thể ngửi thấy các chất có hại trong không khí hoặc thức ăn, trong khi miệng không thể tìm thấy những chất độc này một cách hiệu quả.
Lần duy nhất thực sự cần thiết phải thở bằng miệng là khi bạn tập thể dục cường độ cao hoặc nếu mũi bạn bị nghẹt do cảm lạnh hoặc dị ứng. Thở bằng miệng tạm thời có thể giúp bạn đưa không khí vào phổi nhanh hơn trong những tình huống này.
Biến chứng của việc thở bằng miệng
 |
| Đối với chứng ngưng thở khi ngủ ở mức độ vừa phải, chuyên gia có thể khuyên bạn nên giảm cân, tránh uống rượu và một số loại thuốc ngủ. (Ảnh: ITN) |
Thở bằng miệng có thể làm khô nướu và các mô lót trong miệng. Điều này làm thay đổi vi khuẩn tự nhiên trong miệng, dẫn đến bệnh nướu răng hoặc sâu răng.
Trong thời gian dài, việc thở bằng miệng cũng có thể dẫn đến những thay đổi về thể chất ở trẻ, chẳng hạn như:
- Khuôn mặt thon dài
- Mắt sụp xuống
- Đốm đen dưới mắt
- Lỗ mũi hẹp
- Khó bịt kín môi
- Môi khô
- Môi trên bị thu hẹp
Điều trị và phòng ngừa thở bằng miệng
 |
| Thói quen thở bằng miệng khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và cáu kỉnh khi thức dậy. (Ảnh: ITN) |
Nếu hình dạng của mũi hoặc khuôn mặt là nguyên nhân khiến bạn thở bằng miệng, nhiều khả năng bạn không thể điều trị trực tiếp được.
Nhưng nếu một tình trạng tiềm ẩn gây ra thở bằng miệng, bác sĩ sẽ muốn điều trị tình trạng đó trước tiên. Làm như vậy sẽ giúp bạn thở bằng mũi tốt hơn.
Ví dụ, bạn có thể cần dùng thuốc chống dị ứng hoặc nếu bạn mắc chứng ngưng thở khi ngủ, bác sĩ sẽ đề xuất các phương pháp điều trị dựa trên mức độ nhẹ hay nặng trong trường hợp của bạn.
Đối với chứng ngưng thở khi ngủ ở mức độ vừa phải, chuyên gia có thể khuyên bạn nên giảm cân, tránh uống rượu và một số loại thuốc ngủ, sử dụng gối đặc biệt hoặc dùng thuốc điều trị các vấn đề về xoang và tắc nghẽn.
Đối với những trường hợp nặng hơn, bạn có thể cần phải đeo mặt nạ đặc biệt che mũi hoặc miệng khi ngủ. Liệu pháp này được gọi là liệu pháp áp lực đường thở dương liên tục (CPAP), nhẹ nhàng đẩy không khí qua mũi hoặc miệng của bạn để ngăn mô đường hô hấp trên bị xẹp.
Bạn cũng có thể thử một số biện pháp phòng ngừa tại nhà:
- Tập hít vào và thở ra bằng mũi.
- Giữ mũi của bạn sạch sẽ.
- Giảm căng thẳng để bạn không thở hổn hển bằng miệng.
- Sử dụng một chiếc gối lớn hơn để tựa đầu khi ngủ.
