Thứ bảy ngày 12 tháng 8 năm 2023 đánh dấu kỷ niệm 111 năm ngày thành lập Dịch vụ Hàng không Nga như một nhánh riêng của lực lượng vũ trang.
Trong hơn một thế kỷ kể từ đó, lực lượng không quân Nga đã phải đối mặt với nhiều lần tổ chức lại và được biết đến với nhiều tên gọi, từ Lực lượng Không quân Liên Xô (1918-1991) đến Lực lượng Không quân Nga (1992) và cuối cùng là Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga (2015 trở đi).
Nhưng xuyên suốt, nhiệm vụ của nó vẫn không thay đổi - bảo vệ không phận quốc gia và hỗ trợ mặt đất cho Quân đội.
Ngay từ khi cuộc khủng hoảng Donbass bắt đầu leo thang thành cuộc chiến ủy nhiệm toàn diện giữa Nga và NATO ở Ukraine vào tháng 2 năm 2022, Lực lượng Hàng không vũ trụ đã đóng một vai trò quan trọng trong các hoạt động tấn công và phòng thủ của Nga.
Vai trò của nó đã trở nên đặc biệt đáng chú ý trong bối cảnh nỗ lực phản công kéo dài hơn hai tháng của Ukraine, mà các quan chức và tướng lĩnh của Mỹ và NATO hiện công khai đồng ý rằng dường như "cực kỳ khó có thể" thành công, vì các lực lượng Ukraine đã không thể chọc thủng dù chỉ một tuyến phòng thủ chính của Nga trong khi nhận lại thiệt hại nặng nề về quân và trang bị.
Ưu thế vượt trội trên không của Nga đã đóng vai trò quyết định trong việc ngăn chặn các hoạt động tấn công của Ukraine, tấn công bất cứ khi nào họ cố gắng điều động thiết giáp lớn, đồng thời theo dõi các động thái phối hợp với tình báo vệ tinh và máy bay không người lái do thám.
Sự tàn phá của các lực lượng Ukraine dữ dội đến mức các quan chức NATO và Ukraine bắt đầu đổ lỗi cho nhau về chiến thuật hoặc thiếu thiết bị và đạn dược thay vì đặt câu hỏi về tính hợp lý của việc thúc đẩy quân đội Ukraine tấn công các vị trí vững chắc của Nga mà không có Không quân bảo vệ hoặc ưu thế pháo binh.
Mỹ và phương Tây thức tỉnh
Cựu phi công Mỹ và từng là cố vấn Lầu Năm Góc Karen Kwiatkowski, cho biết màn trình diễn của Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga ở Ukraine đã khiến không chỉ Mỹ mà cả phương Tây ngạc nhiên bởi sức mạnh và đòn tấn công hiệu quả - điều mà trước đó đã bị hạ thấp bởi phương Tây.
"Tôi nghĩ rằng trình độ công nghệ tiên tiến trong... Lực lượng Không quân Nga hiện tại, và sự mới mẻ tương đối của nhiều hệ thống này so với những gì chúng ta có ở phương Tây, là một điều đáng ngạc nhiên, một phần vì phân tích tình báo của phương Tây hướng đến hạ thấp Nga và khả năng của Nga về mọi mặt.
Chứng sợ Nga, và cũng là một sự khinh thường nhất định đối với Nga thường thấy ở Mỹ và bên trong Lầu Năm Góc là một yếu tố.
Rõ ràng, chiến trường Ukraine là nơi thử nghiệm cho chiến tranh máy bay không người lái công nghệ cao và thích nghi nhanh chóng, ngay cả khi theo một cách nào đó, nó gợi nhớ đến một cuộc chiến tranh trên đất liền ở châu Âu phải đối mặt trong Thế chiến thứ nhất", bà Kwiatkowski nói.
Bà cựu cố vấn cho biết thêm, việc mô tả Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga là một lực lượng không quân phòng thủ quốc gia thực sự, trái ngược với "Lực lượng Không quân tấn công, hoạt động tiền phương mà Mỹ có.
Sức mạnh không quân Nga hướng tới việc hỗ trợ các hoạt động trên bộ và trên biển một cách tích hợp chặt chẽ, tạo thành một hệ thống chiến đấu cực hiệu quả. Điều này trái ngược với Mỹ và NATO, nơi các lực lượng không quân tìm cách thống trị bầu trời theo cách hơi cạnh tranh với các nhiệm vụ của Lục quân và Hải quân riêng biệt.
"Đối với chúng tôi ở phương Tây, vẫn rất khó để có được những đánh giá chính xác về hiệu suất chiến trường ở Ukraine và việc thiếu dữ liệu không chỉ ảnh hưởng đến các nhà bình luận và kỹ thuật viên, mà cả Lầu Năm Góc và lãnh đạo chính trị quốc gia hàng đầu của chúng tôi.
Điều đó nói lên rằng, đối với tôi, dường như truyền thông Mỹ có phần kích động với máy bay không người lái của Nga, các trực thăng tấn công như Ka-52 hiện đại và có năng lực, cũng như các máy bay chiến đấu Su-27 trong các vai trò phòng thủ và chiến trường khác nhau, chỉ ra tính hiệu quả của chúng.
Máy bay không người lái Lancet nói riêng, được sử dụng bởi Lực lượng mặt đất, như một người thay đổi cuộc chơi lớn ở Ukraine, nhờ thành công của nó trong việc phá hủy ngay cả vũ khí đối không mới nhất của NATO và xe tăng Leopard", Kwiatkowski nhấn mạnh khi đánh giá hiệu quả hoạt động của Không quân Nga tại Ukraine.
"Lancet đại diện cho sự phát triển của công nghệ và thiết kế máy bay không người lái của Nga. Nó có thể mang các loại đạn khác nhau, phục vụ các mục đích khác nhau trên chiến trường, đồng thời tiết kiệm chi phí sản xuất.
Nó thực sự đại diện cho sự phát triển nhanh chóng của một loại vũ khí thế hệ mới cực hiệu quả", bà Kwiatkowski cho biết.
Chiến thuật độc đáo
Cùng với chiến lược và vũ khí, bà Kwiatkowski cũng chỉ ra các chiến thuật gây rối trên không đáng ngạc nhiên và "phi truyền thống, gần như thử nghiệm" được các phi công quân sự Nga sử dụng trong những tháng gần đây.
Trong đó bao gồm cả việc chống lại các máy bay do thám không người lái do Mỹ vận hành trên Biển Đen và ở Syria, bằng cách tiếp cận cực gần và xả nhiên liệu lên chúng, hoặc tiến hành các thao tác trên không không thể đoán trước khác.
Clip Su-27 Nga xả nhiên liệu vào chiếc MQ-9 Mỹ được bà Kwiatkowski nhắc đến |
"Kiểu sáng tạo này, phục vụ cả về mặt chức năng chính trị cũng như lợi ích thực tế của Nga về phòng không và chiếm ưu thế trên không, thật ấn tượng.
Nó nói lên khả năng đào tạo và năng lực của các phi công Nga, nhưng cũng cho thấy họ được lãnh đạo và hỗ trợ tốt bởi sự lãnh đạo quân sự và chính trị của họ. Tôi không thể nói nếu đây là một trường hợp, nhưng đây là kết luận mà tôi rút ra", Kwiatkowski tổng kết.
