Trong Đông y cũng có các dạng thuốc được sử dụng để trị liệu nhiều bệnh chứng mà trong đó đặc biệt có cả dạng món ăn thuốc vừa bổ dưỡng lại tiện lợi, dễ làm, dễ ăn song công hiệu trị liệu nhiều khi không thua kém các dạng thuốc sắc, hoàn, tán, cao và cao lỏng...
Để bạn đọc có thể cùng tham khảo và áp dụng được hiệu quả, an toàn, xin giới thiệu những phương thuốc và món ăn thuốc có công năng cao trong việc trị liệu các chứng trạng yếu sinh lý.
Trị di tinh, liệt dương (hay nữ tử cung lạnh): Dùng bột nhung hươu mỗi ngày uống 1 - 3g, chia làm 3 lần, chiêu với nước ấm.
Trị thận hư liệt dương: Đông trùng hạ thảo 100g, đương quy 90g, bạch thược 18g, dâm dương hoắc 160g, sao khô, tán bột, mỗi lần uống 10g, ngày 2 lần, chiêu với nước.
Hay nhục thung dung 15 - 20g, bầu dục cừu 1 cặp, bổ bầu dục rửa sạch cho vào nấu cùng nhục thung dung, cho muối vừa miệng, mang ra ăn bầu dục uống nước canh.
Hay nhục thung dung 10g, tôm nõn 20g, trứng gà 2 quả, bột mì 150g, dầu thực vật 500g, bột nở vừa đủ. Sắc nhục thung dung trong 20 phút rồi gạn lấy nước, đập trứng gà cho vào bát nước thuốc, bột mì, nước gừng, hành hoa, bột gia vị và bột nở khuấy đều thành bột trứng.
Tôm nõn ướp rượu vàng, muối, bột ngọt, đổ vào bột trứng. Đặt chảo nóng cho dầu vào nóng già lấy muôi múc bột trộn tôm cho vào rán vàng, mang ra ăn.
Thận hư liệt dương, đái rắt: Tắc kè 1 cặp, bỏ đầu, chân, vảy ngâm trong 500ml rượu vàng, sau 7 - 10 ngày là uống được. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 30ml hay 2 thìa canh.
Trị liệt dương, di tinh: Tẩm cá ngựa bằng rượu vàng, sau dùng lửa nhỏ sấy khô tán bột mịn, mỗi lần uống 2 – 3g chiêu với nước muối nhạt, ngày uống 2 lần.
Trị thận yếu liệt dương do ngã: Cá ngựa 30g, ngâm với 500ml rượu gạo, sau 7 - 10 ngày uống được, mỗi lần 1 chừng 30ml, ngày uống 2 - 3 lần.
Trị liệt dương, hoạt tinh: Nhộng tằm 50g, hạnh đào 100g, cho nhộng vào nồi xào, nêm đủ gia vị, cho nước đun sôi, thả hạnh đào nhân vào nấu chín ăn hết một lần cả nước lẫn cái.
Trị liệt dương, đau lưng, gối lạnh: Lấy củ hẹ đập dập, ngâm với rượu gạo, tỷ lệ 1:5, sau 7 – 10 ngày uống được. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 10ml vào sau bữa ăn.
Trị liệt dương, xuất tinh sớm: Thỏ ty tử 10g, câu kỷ tử 10g, chim sẻ 1 con. Làm thịt chim sẻ rửa sạch bỏ ngũ tạng, các vị thuốc cho vào túi vải thưa, nấu với chim sẻ cho nhừ, ăn thịt chim, uống nước. Cần ăn vài lần sẽ có hiệu nghiệm.
Trị liệt dương, lãnh tinh: Lấy cẩu tiên (dương vật và tinh hoàn của chó vàng), ngưu tiên (dương vật và tinh hoàn của trâu bò), sấy khô tán bột mịn, trộn đều; mỗi lần uống 3g, chiêu với nước muối nhạt, ngày uống 2 lần.
Trị liệt dương, chân tay lạnh, lưng đau: Lấy cẩu tiên hoặc ngưu tiên 1 bộ, thịt cừu hoặc thịt dê 500g, cho vào cùng hầm nêm vừa gia vị, ăn thịt, uống nước canh.
Trị thận hư, liệt dương, tiểu nhiều: Đỗ trọng 30g, thịt lợn rọi 250g nấu cùng, vớt bỏ thuốc, ăn thịt, uống nước canh.
Trị thận hư liệt dương, di tinh: Gan lợn 1 bộ, nhục thung dung 15g. Gan lợn cho vào cùng nhục thung dung thái lát, đổ 2 bát nước ninh cạn còn 1 bát mang ra ăn gan, uống nước. Tác dụng sinh tinh bổ huyết.
Trị suy nhược di tinh: Dùng món vịt già hầm đông trùng thảo, gồm: trùng thảo 10g, vịt già 1 con, nước xương và gia vị. Làm sạch vịt, mổ bỏ ngũ tạng, thả vào nồi chần qua, vớt ra cho nguội.
Trùng thảo dùng nước ấm rửa sạch, rạch cổ vịt nhét trùng thảo vào khâu lại, số còn lại nhét vào bụng vịt cùng hành, gừng, đặt vịt vào âu cho muối tiêu, rượu vàng vào rồi lấy giấy bóng bịt kín miệng âu cho vào nồi đun cách thủy trong 2 giờ, chín nhừ bắc ra bỏ giấy bóng và hành gừng, nêm gia vị vừa miêng, ăn cái húp nước canh.