“Bộ Y tế sẽ khai trương cổng công khai tất cả trang thiết bị y tế, gần 60 nghìn loại thuốc, thực phẩm chức năng, kể cả giá dịch vụ y tế”, ông Nguyễn Thanh Long nói khi nhận quyết định bổ nhiệm Bộ trưởng Y tế vào chiều 15/11.
Đây cũng là yêu cầu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với tân Bộ trưởng Y tế. Cụ thể, Bộ trưởng phải chỉ đạo ngành kiểm soát tốt hơn nữa chi phí y tế, dược phẩm, thực phẩm, vật tư trang thiết bị y tế; công khai, minh bạch trong quản lý cấp phép, đấu thầu, mua sắm thuốc; công khai giá thuốc, giá trang thiết bị, giá dịch vụ khám bệnh chữa bệnh.
Thực tế, đầu tháng 9 vừa qua, giữa lúc vụ nâng khống giá robot chữa bệnh tại Bệnh viện Bạch Mai còn đang nóng hổi, Bộ Y tế đã khai trương Cổng thông tin công khai giá trang thiết bị y tế.
Lãnh đạo Bộ cho biết, các cơ sở y tế có thể tham khảo giá và cấu hình thiết bị đăng tải trên Cổng để lập dự toán, nhằm bảo đảm công khai, minh bạch và công bằng khi mua sắm, đấu thầu trang thiết bị.
Đây quả là tin vui với các doanh nghiệp kinh doanh bài bản, chuyên nghiệp trong ngành và người bệnh. Bởi khi thông tin được minh bạch hóa, cơ hội cho những doanh nghiệp kinh doanh chân chính tham gia vào cung cấp thuốc, vật tư y tế sẽ lớn hơn.
Người bệnh cũng sẽ hưởng lợi vì chi phí khám chữa bệnh có thể giảm xuống nhờ cắt được những chi phí không chính thức và tránh được hành vi gian lận, móc ngoặc, ăn chặn phí chính thức…
Tuy nhiên, Cổng thông tin công khai giá trang thiết bị y tế đã ra mắt hơn 2 tháng nhưng vẫn chưa có nhiều dữ liệu và đang đợi các hãng cập nhật lên. Thời gian hoàn tất cập nhật giá “theo lộ trình”, như vậy có thể hiểu là chưa rõ khi nào mới xong.
Tương tự, việc công khai giá trúng thầu của các gói thầu thiết bị y tế ở địa chỉ này cũng mới chỉ ở dạng “tiến tới”, tức là vẫn phải chờ... Như vậy, các cơ sở y tế muốn tham khảo thông tin thì còn phải đợi và mục tiêu tránh nâng khống giá thiết bị y tế cũng chưa thể đạt được ngay, trong khi đó nhu cầu khám chữa bệnh của người dân thì ngày một tăng.
Có thể thấy, thực hiện chủ trương xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả của Chính phủ, ngày càng nhiều bộ, ngành ứng dụng công nghệ số để cung cấp thông tin cho người dân, doanh nghiệp, tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của mình, trong đó có Bộ Y tế.
Cách tiếp cận này hoàn toàn đúng và trúng, bắt kịp xu thế số hóa - hướng tới Chính phủ số mà nhiều quốc gia phát triển trên thế giới đang ưu tiên thúc đẩy. Tuy vậy, để tiến trình chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ có thể phát huy hết hiệu quả, vẫn còn rất nhiều công việc cần hoàn thiện sớm.
Cụ thể, Bộ Y tế cần đẩy nhanh tiến độ cập nhật dữ liệu đầy đủ và kịp thời vào Cổng thông tin công khai giá trang thiết bị y tế. Bởi ý nghĩa lớn nhất của kênh này là giúp Bộ công khai, minh bạch dữ liệu về hoạt động của mình đến người dân.
Tuy nhiên, “cổng” mới chỉ là điều kiện cần, điều kiện đủ là “cổng” phải có dữ liệu và dữ liệu được mở ra cho người dân, doanh nghiệp, báo chí, xã hội tiếp cận, để từ đó thực hiện chức năng góp ý, giám sát của mình. Chỉ khi dữ liệu được cung cấp đầy đủ và cập nhật kịp thời thì “cổng” mới phát huy được giá trị phục vụ cung cấp thông tin đúng như phát biểu của tân Bộ trưởng ngành Y.
