Lúa “hổ phách” mất mùa vì biến đổi khí hậu

GD&TĐ - Đứng trên trang trại của mình ở miền nam Iraq, Amjad al-Kazaali buồn bã nhìn về phía những cánh đồng nơi lúa được gọi là “hổ phách” được gieo trồng trong hàng thế kỷ qua, nay khô khốc và héo úa.

Lúa “hổ phách” mất mùa vì biến đổi khí hậu

Đây là mùa đầu tiên Kazaali không gieo trồng lúa “hổ phách” đầy quí giá của địa phương cho tỉnh Diwaniyah. Trước 1 đợt hạn hán khắc nghiệt bất thường, Bộ Nông nghiệp vào tháng trước đã phải đình chỉ mọi hoạt động trồng lúa, ngô và các loại ngũ cốc bởi các loại cây lương thực này tiêu thụ 1 lượng nước lớn.

Quyết định này ảnh hưởng mạnh tới thu nhập của những người gieo trồng lúa “hổ phách”, với thu nhập trung bình năm dao động trong khoảng từ 300 nghìn tới 500 nghìn dinar (240 USD đến 400 USD) mỗi dunum (1/4 héc-ta).

Gạo “hổ phách” là 1 loại gạo hạt dài đặc trưng của Iraq với tên gọi được đặt theo mùi hương giống với nhựa hổ phách. Hơn 70% lượng lúa hổ phách của cả nước được gieo trồng tại Diwaniyah và tỉnh lân cận Najaf. Tính tổng cộng, gạo “hổ phách” chiếm 1/3 trong số 100 nghìn tấn gạo thu hoạch được ở Iraq mỗi năm.

Được gọi 1 cách trìu mến bởi người dân Iraq là “gạo hoàng gia”, loại gạo này được nhiều người hành hương thuộc giáo hội Shia mua để tích trữ trên con đường hành hương giữa thành phố thánh Karbala và Najaf.

Việc xuất khẩu loại gạo đặc trưng này hoàn toàn bị cấm trong nội địa Iraq. Tuy nhiên, việc buôn lậu gạo vẫn diễn ra tại thành phố Basra của Iraq và gạo buôn lậu được chuyển đến vùng Vịnh. Trong số hàng nghìn nhà sản xuất gạo ở tỉnh Diwaniyah, chỉ còn 267 vẫn tiếp tục truyền thống trồng gạo hổ phách.

Kazaali cho biết loại gạo này đã được trồng bởi cha mẹ, ông bà và tổ tiên ông qua hàng trăm năm, từ thời của Đế chế Ottoman. Ông tin rằng nước sông Euphrate là nguồn gốc cho mùi thơm đặc trưng của hạt gạo. Tuy nhiên, nguồn nước của Iraq đang cạn kiệt dần trong những năm gần đây, và vấn đề này sẽ còn sớm trở nên phức tạp hơn khi đập Ilisu của Thổ Nhĩ Kỳ trên sông Tigris được khánh thành.

Việc gieo trồng cho mùa lúa thường diễn ra trong khoảng từ 15/5 – 1/7 và vụ thu hoạch thường sẽ rơi vào cuối tháng 10. Bộ Nông nghiệp Iraq đã lên kế hoạch dành 350 nghìn ha đất cho việc gieo trồng trong mùa này, với các giống cây chủ lực như gạo và ngô, theo phát ngôn viên của Bộ Hamid al-Naef trao đổi.

Tuy nhiên, sau cảnh báo của Bộ Tài nguyên nước về việc không đủ nước tưới cho những loại cây chủ chốt này, lượng đất sử dụng trong gieo trồng theo dự đoán đã tụt xuống còn 150 nghìn ha và phần lớn dành cho các loại rau củ và cọ hút ít nước.

Tại Diwaniyah, Giám đốc Bộ Nông nghiệp tỉnh Safaaal-Janabi cho biết thay đổi này thể hiện tổng thiệt hại về thu nhập lên tới khoảng 50 tỉ dinar (tương đương 42 triệu USD). Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi cho biết chính phủ sẽ đền bù cho nhà nông, đặc biệt là những nhà sản xuất gạo. Tuy nhiên, Kazaali lo rằng lời hứa của chính phủ sẽ không trở thành hiện thực:

“Chúng tôi có thể sẽ phải ngưng làm nông nghiệp và rời khỏi vùng này. Một số người vẫn tiếp tục trồng lúa bất chấp lệnh cấm của chính phủ nhưng Bộ Tài nguyên Nước đã cắt nguồn nước của họ và khiến toàn bộ cây trồng bị hỏng”.

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ