Từ trước đến nay, công chúng luôn được nhắc nhở rằng virus gây Ebola không thể lây qua không khí và chỉ lây qua tiếp xúc trực tiếp với dịch cơ thể – máu, mồ hôi, chất nôn, phân, nước tiểu, nước bọt hoặc tinh dịch – của người đã nhiễm vi rút và đang biểu hiện triệu chứng.
Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu hàng đầu về Ebola tuyên bố không nên loại trừ khả năng virus đang đột biến và lây qua không khí.
Charles L. Bailey - Chuyên gia virus, người năm 1989 đã giúp Chính phủ Mỹ xử lý ổ dịch Ebola trên đàn khỉ rhesus dùng để nghiên cứu -phát biểu:
“Chúng tôi biết sự thực là virus có trong đờm và chưa có ai từng tiến hành nghiên cứu để phủ nhận khả năng ho hoặc hắt hơi là một đường lây của virus. Những lời cam đoan thiếu chất lượng rằng Ebola không lây qua không khí là “sai lầm”.
TS C J Peters, người đã tiến hành nghiên cứu về Ebola cho CDC, nói: “Chúng ta chưa có dữ liệu để loại trừ khả năng virus đang trở nên lây qua không khí”.
Trong khi đó, TS Philip K Russell - Nhà virus học, cựu chỉ huy lực lượng Nghiên cứu và triển khai y học của quân đội Mỹ - nói: “Tôi nhìn thấy những lý do để không khuấy động sự lo lắng của dư luận.
Nhưng về mặt khoa học, chúng ta đang ở giữa thử nghiệm đầu tiên về hàng loạt đường lây truyền phức tạp của virus Ebola trên người.... Có Chúa mới biết virus này sẽ như thế nào.”
Hồi tháng Chín, Michael Osterholm - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và chính sách bệnh truyền nhiễm tại Đại học Minnesota - viết rằng nhiều chuyên gia tin là Ebola có thể trở thành lây qua không khí đã né tránh thảo luận về vấn đề này, vì lo ngại sẽ khiến dư luận hoảng loạn.
Bàn về diễn biến thời gian tới của vụ dịch hiện nay, ông nói: “Khả năng thứ hai là điều mà nhiều chuyên gia tránh nói tới nhưng chắc chắn đang cân nhắc: đó là virus Ebola có thể đột biến trở nên dễ lây qua không khí”.
TS Osterholm cảnh báo các virus tương tự Ebola “nổi tiếng” về khả năng tự sao chép và tiến hóa. Điều này có nghĩa virus xuất hiện đầu tiên ở Guinea hồi tháng Hai có thể rất khác với virus đang tấn công nhiều vùng khác của Tây Phi.
Lấy ví dụ về virus cúm H1N1 đã khiến bệnh cúm gà lan khắp toàn cầu năm 2009, TS Osterholm nói: “Nếu có những đột biến nào đó xảy ra, thì chỉ việc hít thở cũng khiến người ta có nguy cơ nhiễm bệnh”.
Ông cho rằng các chuyên gia y tế công cộng, trong khi vẫn đang thảo luận riêng về khả năng này, đều không muốn công khai mối lo ngại của mình
“Nhưng nguy cơ là có thực, và chừng nào chúng ta còn chưa xem xét kỹ, thì thế giới còn chưa sẵn sàng làm những việc cần thiết để chấm dứt dịch bệnh”.
Trưởng Cơ quan bảo vệ sức khỏe Anh, GS David Heymann (Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London) cho rằng không thể dự đoán virus sẽ đột biến như thế nào. Các nhà khoa học trên khắp thế giới chưa biết đầy đủ về di truyền để có thể nói được là virus Ebola có thay đổi theo thời gian hay không.
Bệnh nhân Ebola đầu tiên của Mỹ đã chết hôm thứ Tư vừa qua mặc dù được điều trị tích cực nhưng muộn, và chính phủ nước này tuyên bố sẽ mở rộng việc kiểm tra tại các sân bay để ngăn chặn dịch bệnh.
Tính đến thứ Tư, Ebola đã giết chết khoảng 3.800 người ở Tây Phi và làm ít nhất 8.000 người nhiễm bệnh.
Một nhân viên y tế của Liên Hiệp Quốc ở Liberia có xét nghiệm Ebola dương tính đã được đưa về thành phố Leipzig (Đức) hôm thứ Năm để được điều trị tại một bệnh viện ở đây.
Đây là nhân viên thứ hai thuộc lực lượng UNMIL bị nhiễm virus. Người đầu tiên đã tử vong hôm 25/9. Đây là bệnh nhân Ebola thứ ba được đưa về Đức điều trị.
Virus đặc biệt gây tổn thất cho nhân viên y tế, khiến 370 người trong họ bị bệnh hoặc tử vong ở các nước tâm dịch, gồm Liberia, Guinea và Sierra Leone – những nơi vốn đã rất thiếu các bác sĩ và y tá.
Hiện chưa có thuốc chính thức điều trị Ebola, vì thế các bác sĩ phải thử một số cách điều trị, bao gồm thuốc và truyền máu lấy từ những người đã khỏi bệnh. Máu của những người khỏi bệnh có thể chứa những kháng thể giúp bệnh nhân chống lại virus.
