Khởi nghiệp từ món ăn đơn giản
Vốn yêu thích kinh doanh từ bé nhưng cô chưa xác định được mặt hàng mình sẽ buôn bán là gì cho đến thời điểm sắp tốt nghiệp chuyên ngành marketing thương mại.
Chuyện là bà ngoại của Vân bị huyết áp cao và tim mạch nên sức khỏe yếu, chế độ ăn cần thanh đạm, song sau thời gian ăn chay trường, tình hình bệnh của bà không giảm.
Trong thời gian tham gia khóa học thiền, cô gái sinh năm 1984 được một nhà sư chỉ cách chế biến món ruốc từ nấm rất tốt cho sức khỏe những người không ăn được nhiều thịt cá do khó tiêu hóa.
Trong thời gian ăn chay của khóa thiền định, nhờ vị sư phụ, cô biết nhiều hơn công dụng của các loại nấm đối với sức khỏe con người. Các sản phẩm từ nấm đã giúp thể trạng bà của Vân tốt hơn trước.
Năm 2010, Vân dành nhiều thời gian tìm hiểu về nấm. Dần dần, Vân cùng mẹ sáng tạo ra công thức riêng trong việc chế biến món nấm và nó trở thành món ăn ưa thích của cả gia đình; hàng xóm ăn thử cũng tỏ ra rất thích.
Từ đó, người nhờ làm, người đặt mua ruốc nấm ngày càng nhiều. Vậy là “máu” kinh doanh trỗi dậy, Vân và mẹ mày mò làm thêm các sản phẩm chế biến từ nấm như ruốc nấm, giò nấm cho người ăn chay.
“Khi tìm hiểu, tôi biết nấm được mệnh danh là “vua” của các loại rau vì hàm lượng đạm cao, có tác dụng tốt với người bị tim mạch, huyết áp, mỡ máu... Nấm lại có vị trí đặc biệt trong thị trường thực phẩm dành cho người ăn chay trường - vốn eo hẹp các món ăn chế biến từ rau củ. Điều đó thôi thúc tôi phải tạo dựng một thương hiệu cho các sản phẩm độc đáo từ nấm” – CEO Hồng Vân tự tin cho biết.
Khách hàng lúc ấy chủ yếu là hàng xóm, người thân quen. Vân bắt đầu chào bán sản phẩm trên một website thương mại điện tử. Ngoài bán trực tuyến, Vân phát triển thêm nhiều kênh quảng bá khác như hội chợ, nhà hàng, tham gia các chuyến từ thiện...
Các sản phẩm dần đắt hàng nhờ sự truyền miệng của thực khách. Nhận thấy cần có sự phát triển bài bản, quy mô cho sản phẩm, năm 2013, Vân chính thức khởi nghiệp với dự án Nấm Tươi Cười.
Thương hiệu Nấm Tươi Cười
Trước đó, Vân có làm hai dự án về thực phẩm sạch và chế biến thủy sản, có kinh nghiệm kinh doanh, nhưng Vân vẫn gặp không ít khó khăn khi khởi nghiệp Nấm Tươi Cười.
Cơ sở của Vân là một trong số đơn vị đầu tiên trên thị trường sản xuất ruốc nấm. Sản phẩm không dễ tiếp cận khách hàng mới, nhất là người có thu nhập cao.
Cô gái trẻ không ngừng học hỏi, tham gia các khóa học, tiếp cận chuyên gia để có được sự hỗ trợ, tư vấn cần thiết, luôn chú trọng yếu tố con người và môi trường làm việc.
Dần dần, dự án thu hút sự quan tâm và đồng hành của một số quỹ đầu tư trong và ngoài nước. Cô có vốn để mua sắm trang thiết bị sản xuất, cải tiến chất lượng sản phẩm và mẫu mã cũng như mở rộng thị trường.
Trước áp lực cạnh tranh trên thị trường, Vân cho rằng: “Thế giới hiện nay là thế giới phẳng. Tôi nghĩ các đối tác cũng muốn phát triển kinh doanh như tôi. Mọi người luôn có điểm mạnh để tôi học hỏi và ngược lại.
Chỉ cần làm tốt và tốt hơn nữa những gì đang làm”, cô bộc bạch. Riêng về nguyên liệu, cô mua từ một số trại nấm tại miền Bắc và hợp tác với các trại nấm ở miền Nam. Tất cả đều được kiểm tra chất lượng bởi chuyên gia, theo định kỳ.
Một phần khác, cô nhập khẩu nguyên liệu từ những địa phương ở nước ngoài vốn đã được kiểm chứng về sản lượng và chất lượng.
Khi được hỏi về cái tên khá thú vị Nấm Tươi Cười, Hồng Vân tự tin chia sẻ: “Từ “tươi cười” là sự thể hiện tính chất của sản phẩm mà tôi muốn hướng đến:
Đó là sự tươi mới của sản phẩm, luôn có những sản phẩm sáng tạo, mới mẻ về trải nghiệm cho khách hàng và cũng là sự cải tiến phát triển hoàn thiện không ngừng của doanh nghiệp trong trách nhiệm đối với khách hàng. Chữ “cười” thể hiện sức khỏe mà Nấm Tươi Cười muốn chăm sóc và mang đến cho khách hàng của mình”.
Và sau nhiều nỗ lực, Vân đã xây dựng được nhà máy sản xuất chế biến đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Nhà máy cung cấp 5 loại chà bông nấm khác nhau và sản phẩm giò nấm. Một số sản phẩm khác do cô cùng cộng sự nghiên cứu và phát triển thành công, đang chờ thời điểm thích hợp để tung ra thị trường.
“Hiện chúng tôi tập trung phát triển thị trường miền Nam, sau đó sẽ mở rộng ra cả nước và xuất sang châu Á”, nữ CEO cho hay. Trước mắt, Vân phân phối sản phẩm qua hệ thống các cửa hàng thực phẩm sạch, chuỗi nhà hàng và cho cộng đồng Việt kiều tại một số nước.
Hiện, startup của cô gái trẻ đã tiêu thụ gần một triệu sản phẩm với 230 điểm bán lẻ, 7 nhà phân phối, và dữ liệu của 800 người tiêu dùng cuối thân thuộc. Vân tạo thêm thu nhập cho 20 người khuyết tật, 10 người phụ nữ khó khăn. Dự án tiếp tục nhận được sự hỗ trợ và đầu tư từ 3 quỹ tại Mỹ và hậu thuẫn từ 3 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp trong nước.
 |
CEO 8X Phạm Hồng Vân (trái) tại Cuộc thi khởi nghiệp với tầm nhìn quốc tế |
“Chân không chạm đất sẽ sụp đổ”
Đó là quan niệm về kinh doanh của cô gái CEO 8X. Chính vì vậy mà dẫu tự nhận mình chỉ là người đi “chân không” vào môi trường chạy đua khốc liệt, Vân vẫn luôn nhắc mình phải “bám đất” dù chân có bật máu trên đường đua khốc liệt của thương trường.
Đó là lý do vì sao Vân từ chối lợi nhuận từ việc “gia công” cho những đơn hàng giò nấm, ruốc nấm hàng chục ngàn đô từ nước ngoài.
“Tôi nghĩ về những người dân vùng biển sạm nắng vì phơi lưng trên biển, giọt mồ hôi rơi xuống ruộng lúa của những người nông dân cần mẫn quanh năm, nhưng ở một nơi xa xôi nào đó, sản vật họ lại được khoác màu áo khác, không phải từ quê hương mình” - Hồng Vân chiêm nghiệm.
Và chiến lược Vân đặt ra trong những năm tới sẽ vẫn là bám chặt vào bữa ăn của người Việt, tạo cho người tiêu dùng sự gần gũi với những sản phẩm chế biến từ nấm còn khá xa lạ. Một kế hoạch dài hơi cho thương hiệu gia đình với “Nấm Tươi Cười made in Việt Nam”.
Nhìn lại chặng đường khởi nghiệp của mình, nữ CEO cho rằng, thành công lớn nhất của dự án chính là tạo ra lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm. Đó là lợi thế đi đầu, ứng dụng khoa học công nghệ và kỹ thuật trong nuôi trồng nấm sử dụng dược liệu, thảo dược, bí quyết công thức, đội ngũ nhân sự, mạng lưới chuỗi cung ứng trong lĩnh vực...
Cô và cộng sự đang xúc tiến kế hoạch triển khai vùng nguyên liệu tại Việt Nam theo phương thức hợp tác chiến lược với đối tác để đảm bảo nguyên liệu đầu vào, tạo thu nhập cho người nông dân.
Nếu 2009, khi mới bắt đầu với nấm chế biến, Vân chỉ hi vọng thương hiệu giò nấm, ruốc nấm sẽ lưu dấu trong những vị thực khách đầu tiên là bạn bè, hàng xóm thì bây giờ đã khác, nhiều khách hàng đã quay trở lại cùng những vị khách mới với các đơn hàng cố định và thường xuyên.
“Không có lối đi nếu chúng ta không khai phá!” - Hồng Vân khẳng định. Cơ hội không chỉ nằm trong chiến lược marketing thương mại mà còn nằm ở các cuộc thi khởi nghiệp, đầu tư cho giới trẻ và một cánh cửa đã mở ra đối với Vân.
Trong một dịp tham gia vòng thi khởi nghiệp giữa các doanh nghiệp nhỏ lẻ tại Hà Nội, thương hiệu “về nấm” đã lọt vào mắt xanh của Tổ chức Thriive (chương trình hợp tác giữa Trung tâm Nghiên cứu kinh tế phát triển, Trường Đại học Kinh tế, ĐHQG Hà Nội và Tổ chức Thriive Hoa Kỳ).
Với sự hỗ trợ của Thriive bằng số tiền cho vay 10.000 USD, cô chủ nhỏ của Nấm Tươi Cười đã thật sự có cơ hội chắp cánh cho nấm.
Sau đó, một loạt cơ hội đầu tư khác đến với Hồng Vân. Đó là giải nhì cuộc thi khởi nghiệp do VCCI tổ chức, vào chung khảo cuộc thi Khởi nghiệp và đầu tư của Câu lạc bộ Khởi nghiệp TPHCM...
Ra đời cuối năm 2012, đến đầu năm 2013, Nấm Tươi Cười đã có showroom Hàng Xanh tại quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) và một nhà xưởng sản xuất nấm chế biến theo quy trình công nghiệp.
Kể từ năm 2010, Nấm Tươi Cười luôn dành một phần quỹ bán được từ ruốc nấm để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn, những chương trình thiện nguyện.
Nấm Tươi Cười ra đời với tâm nguyện “Lấy nhân làm gốc”. “Với Nấm tươi cười , tôi chỉ mong một điều, có thể mang niềm vui và sức khỏe đến tất cả mọi người như với bà tôi đã luôn khỏe mạnh và tươi cười”, Vân nói.
Chia sẻ về khởi nghiệp với các sinh viên, bạn trẻ, Vân cho rằng: Khởi nghiệp đòi hỏi sự linh hoạt nhưng vẫn đảm bảo những nguyên tắc, kỷ luật nhất định.
Khởi nghiệp giúp thế hệ trẻ chúng ta được sống và gầy dựng sự nghiệp bằng thực lực và sự đam mê của mình. Nếu có thể, các bạn hãy chuẩn bị cho mình hành trang kiến thức kinh doanh và khởi nghiệp cơ bản để tránh được những vấp váp, khó khăn có thể tránh được.
“Nếu như vẫn giữ mô hình hộ kinh doanh cá thể thì vấn đề khó khăn hay thách thức cũng sẽ không nhiều như hiện tại. Tuy nhiên, vì muốn thực hiện ước mơ lớn hơn và trên hành trình hiện thực hóa ước mơ đó sẽ hỗ trợ và giúp được nhiều người hơn, đồng thời muốn được xuất khẩu sản phẩm ra thị trường quốc tế, buộc tôi phải can đảm hơn, liều lĩnh hơn và chuyên nghiệp dần từng bước để thay đổi từ quy mô hộ gia đình sang quy mô công ty cổ phần hóa”, với tư duy mạnh mẽ như thế, sản phẩm xanh, sạch của Hồng Vân hẳn sẽ tiếp tục chinh phục thị trường trong nước và vươn ra nước ngoài.
 |
Nhân viên công ty bên các sản phẩm nấm |
