Nâng cao giá trị cho măng rừng

Hai em A Tường, dân tộc Xê Đăng, Phạm Y Thị Lệ Khanh, dân tộc Hrê - học sinh Trường PTDTNT THPT Kon Plông, tỉnh Kon Tum đã sáng chế ra thiết bị “Chẻ mỏng măng bán tự động” xuất phát từ nhu cầu thực tế của địa phương nơi hai em sinh sống.

Em Phạm Y Thị Lệ Khanh cho biết, chúng em đã đi khảo sát và được biết trên địa bàn huyện có nguồn măng rừng (măng le và măng nứa) rất dồi dào, đặc biệt là ở hai xã Đăk Rin, Đăk Nên. Nguyên liệu măng này hoàn toàn được lấy từ rừng, bà con nông dân chủ yếu thu hái về rồi tự làm thủ công như gọt, cắt tỉa, tước, chẻ, phơi khô đóng gói rồi bán cho thương lái. Việc làm này của bà con còn mang tính tự phát, các công đoạn sơ chế chưa khoa học, bỏ ra nhiều công sức nhưng lợi nhuận chưa không cao.

Với suy nghĩ phải làm sao áp dụng khoa học kỹ thuật vào việc chế biến nông, lâm sản của bà con trên địa bàn huyện Kon Plông trở thành những đặc sản có thương hiệu, uy tín về chất lượng để phục vụ du khách. Đồng thời, vừa rút ngắn được công đoạn, vừa tiết kiệm thời gian, công sức lao động mà vẫn có thể chẻ được măng nhanh hơn, giữ nguyên búp, đều và đẹp mang lại thu nhập cho bà con nơi đây, hai học sinh đã nghiên cứu, tự mày mò tìm hiểu để chế tạo chiếc máy chẻ măng mỏng.

Đề bài lúc này là làm thế nào để chế tạo chiếc máy chẻ măng thay thế sức người, dễ sử dụng, năng suất cao. Hai em lên mạng, đọc tài liệu kỹ thuật về chế tạo máy đơn giản, cơ chế thái lát, đặc biệt là thái măng… rồi tự lên bản vẽ, thiết kế máy dựa trên sự hướng dẫn của thầy giáo Phan Nguyên Hậu, giáo viên bộ môn công nghệ của nhà trường.

Thiết bị “Chẻ mỏng măng bán tự động” có cấu tạo đơn giản. Nhóm dùng thép hộp làm khung, tấm alu làm vỏ; cùng với đó là đại truyền, bánh dẫn, dao cắt, Rulo và động cơ điện công suất 1.200W, tốc độ quay 500 vòng/phút được lắp ráp đúng sơ đồ nguyên lý đã được các em thiết kế.

Sau khi được cấp nguồn điện 220VAC, động cơ và bánh chủ động quay; thông qua đại truyền bánh bị dẫn và Rulo quay; măng sẽ quay tròn qua dao cắt chuyển động tịnh tiến sẽ cho ra sản phẩm măng chẻ như ý.

Mất hơn 1 năm để cho ra sản phẩm hoàn thiện, nhóm đưa ngay vào ứng dụng thử nghiệm tại địa phương. So với phương pháp thủ công hiện có, một người trong thời gian một buổi tối chẻ, gọt, thái được 10kg măng tươi, thì việc sử dụng thiết bị “Chẻ măng bán tự động” nâng công suất lên gấp mười lần; nghĩa là việc sử dụng thiết bị có thể cho ra mẻ măng được thái mỏng là 50kg.

Mỗi mẻ măng sau khi được thái bằng thiết bị cũng đều hơn, mỏng hơn, rất dễ phơi khô mà vẫn giữ được độ phẳng của từng lát măng. Bên cạnh đó, thiết bị còn có thể xay xát được củ mỳ để phục vụ cho chăn nuôi.

Muốn quảng bá đặc sản măng khô Kon Tum

Nhóm học sinh chia sẻ, trong thời gian nghiên cứu và tiến hành thực hiện đề tài này chúng em đã nhận thức rõ hơn về ý nghĩa của khoa học kỹ thuật và việc vận dụng khoa học kỹ thuật vào giải quyết các vấn đề thực tiễn; kết quả đạt được đã giúp chúng em có thêm động lực để tiếp tục tìm tòi, khám phá và nghiên cứu khoa học kỹ thuật

Theo thầy giáo Phan Nguyên Hậu (giáo viên hướng dẫn), thiết bị “Chẻ mỏng măng bán tự động” sau khi được hoàn thành đi vào vận hành thử cho thấy ưu thế vượt trội về thời gian và tiết kiệm công sức cho bà con, giải được bài toán của thực tiễn và có rất nhiều tiềm năng để phát triển nhân rộng sản phẩm.

Thiết bị này có cấu tạo đơn giản, dễ lắp ráp, dễ vận hành, dễ kiểm tra và sửa chữa bảo dưỡng. Sau khi đưa vào sử dụng, thiết bị hoạt động ổn định, đáp ứng được yêu cầu thiết kế; đảm bảo tính an toàn, thẩm mỹ và giá thành cũng hợp lý.

A Tường chia sẻ, với sự đón nhận nhiệt thành của bà con trong quá trình thử nghiệm máy, nhóm sẽ lên kế hoạch hoàn thiện hơn nữa để tăng công suất máy. Nếu được hỗ trợ, nhóm hoàn toàn có thể nhân rộng thiết kế, chế tạo nhiều máy hơn phục vụ nhu cầu của người dân, góp phần đưa thương hiệu măng khô Kon Plông (Kon Tum) vươn xa, nâng cao giá trị thêm nữa.

Nhóm mong muốn nhận được sự quan tâm hỗ trợ kinh phí của các tổ chức, cá nhân để sản phẩm được hoàn thiện hơn, sản xuất được nhiều hơn phục vụ nhu cầu của người nông dân.