Đổi mới để phát huy hết năng lực nhưng không làm khó học sinh

GD&TĐ - Đó là một thông điệp mà Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận muốn chuyển tải về kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia năm 2014 trong cuộc giao lưu với cán bộ, giáo viên và học sinh của các trường THPT trên địa bàn thị xã Gia Nghĩa (tỉnh Đắk Nông).

Đổi mới để phát huy hết năng lực nhưng không làm khó học sinh
Bộ trưởng giao lưu với thầy và trò các trường THPT trên địa bàn thị xã Gia Nghĩa (tỉnh Đắk Nông)
Bộ trưởng giao lưu với thầy và trò các trường THPT trên địa bàn thị xã Gia Nghĩa (tỉnh Đắk Nông)  

Thưa Bộ trưởng, hiện nay Bộ GD&ĐT đã quyết định phương án tổ chức một kỳ thi quốc gia năm 2015 với nhiều điểm mới trong khi chương trình giáo dục phổ thông vẫn như cũ, việc kiểm tra, đánh giá chưa thay đổi. Chúng em băn khoăn sẽ gặp khó khăn gì trong kỳ thi tới?

Làm gì cũng phải theo luật

 Nhiều ý kiến cho rằng phải bỏ thi tốt nghiệp THPT, giữ thi ĐH. Tuy nhiên làm cái gì cũng phải theo luật. 

Việc thiết kế thi lần này phải dựa vào Luật Giáo dục và Luật Giáo dục ĐH. Trong đó có quy định về tổ chức kỳ thi quốc gia để đánh giá học sinh đỗ tốt nghiệp THPT. 

Mới đây nhất, Chính phủ yêu cầu phải để các trường tự chủ tuyển sinh. Như vậy Nhà nước phải tổ chức kỳ thi tốt nghiệp để xét tốt nghiệp, tức phải bỏ kỳ thi “ba chung”. 

Việc tổ chức thi một kỳ thi quốc gia cũng giúp học sinh học tập nhẹ nhàng hơn và tiết kiệm hơn cho xã hội...

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận

- Trong năm học 2013 - 2014, trên cơ sở kiến thức được giảm tải, thay đổi phương pháp dạy và học đề thi tốt nghiệp THPT đã không còn ra theo kiểu kiểm tra trí nhớ. 

Các đề thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học về nội dung, yêu cầu, cấu trúc đề thi vẫn nằm trong chương trình, sách giáo khoa. 

Nhưng cách thi đã thay đổi: liên quan đến kiến thức nhiều môn, thông tin được cung cấp đầy đủ ngay trong đề thi. 

Học sinh được chủ động vận dụng kiến thức đã học, được rèn luyện các kỹ năng phân tích, tổng hợp, liên hệ với những thông tin từ bên ngoài, được tự do diễn đạt cảm xúc. 

Một bài thi có nhiều đáp án đúng thể hiện được năng lực của người học.

Những đề thi như vậy đã được xã hội đánh giá là làm cho học sinh thay đổi được nhận thức, tình cảm, tư tưởng để sau này sẽ hình thành quan điểm, có ý thức công dân.

Với đề thi năm nay các em và thầy cô yên tâm. Sẽ không có nhiều đảo lộn, không cần học thuộc lòng nhiều như trước. Các em thay đổi cách học, thầy cô thay đổi cách dạy theo hướng rèn luyện kỹ năng tổng hợp, phân tích, tiếp nhận những kiến thức về kinh tế, xã hội, quốc phòng… để giải quyết những vấn đề đặt ra của bài thi.

Các em đừng lo lắng vì sẽ không còn kiểm tra học thuộc lòng, sẽ đỡ căng thẳng hơn và đặc biệt sẽ không phải đi học thêm, sẽ trung thực hơn. 

GV và HS thị xã Gia Nghĩa sôi nổi đặt câu hỏi với Bộ trưởng
GV và HS thị xã Gia Nghĩa sôi nổi đặt câu hỏi với Bộ trưởng 
Năm nay, Bộ GD&ĐT gộp chung hai kỳ thi vào một đề để giảm chi phí tổ chức kỳ thi và mức độ ra đề thi khó hơn so với thi tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, em thấy một số trường có phương án tuyển sinh riêng. Phải chăng sau khi thi ở cụm, chúng em lại phải thi riêng vào các trường này? Vậy, phương án thi mới có đảm bảo tiết kiệm không, thưa Bộ trưởng?

- Trong đề thi năm 2014 sẽ có những câu hỏi dễ, trung bình, khó và rất khó tương ứng với các mức độ nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao để các em bộc lộ được hết năng lực của mình. Tất nhiên, muốn đỗ cao đẳng, đại học các em sẽ phải làm được cả những câu khó.

Tới nay, tuyệt đại đa số các trường cao đẳng, đại học đã đăng ký sử dụng kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT để tuyển sinh. Chỉ có một số trường có đề án tuyển sinh riêng nhưng cơ bản vẫn có tiêu chí kết quả thi và có thêm tiêu chí xét kết quả học tập của các em. Các em nên theo dõi thông tin trên website của các trường, hoặc của Bộ GD&ĐT.

Về việc tiết kiệm, các em có thể so sánh với các kỳ thi trước về việc phải di chuyển, việc thi thêm bao nhiêu môn để thấy chắc chắn là sẽ tiết kiệm hơn. 

Thưa Bộ trưởng, tôi là một giáo viên của Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh. Bộ GD&ĐT đang chủ trương giáo dục - đào tạo học sinh phát triển toàn diện, nhưng nhiều ý kiến cho rằng việc đổi mới kỳ thi THPT Quốc gia như hiện nay sẽ khiến học sinh học lệch. 

Phải chăng đây là mâu thuẫn cần sớm giải quyết và Bộ trưởng sẽ giải quyết thế nào?

- Trong chương trình Dân hỏi – Bộ trưởng trả lời có câu hỏi của một cụ ông: Các cháu tôi từ cấp THCS đến nay đã được định hướng học và ôn thi đại học theo các khối A, B, C rồi. Chúng nó học lệch hết cả, giờ đổi mới toàn diện, mọi mặt ngay lập tức thì liệu các cháu tôi có đứt gánh giữa đường không? 

Điều đó thể hiện, bao nhiêu năm nay các em đã học lệch rồi. Nhưng để khắc phục thì không thể thay đổi một cách đột ngột.

Năm 2015, Bộ GD&ĐT chỉ đạo các trường đại học, cao đẳng tuyển sinh vẫn phải giữ nguyên khối thi nhưng tùy tính chất đào tạo có thể thêm môn. Nếu trường nào định bỏ khối thì phải thông báo trước, vài ba năm sau mới được bỏ.

Việc học lệch cũng đã được khắc phục từ năm 2014 khi tiêu chí tốt nghiệp THPT không chỉ có điểm các môn thi mà còn cả kết quả học tập của tất cả các môn của năm lớp 12.

Có ý kiến cho rằng cần phải lấy kết quả học tập của cả 3 năm học THPT làm một tiêu chí để xét tốt nghiệp. Điều đó đúng, nhưng cũng cần giảm bớt khối lượng công việc cho giáo viên và quan trọng hơn là tạo cơ hội cho học sinh. Tôi cứ nghĩ như thi chạy vậy, xuất phát là quan trọng nhưng quyết định là nước rút, là chặng cuối.

Tuy nhiên, điều đặc biệt quan trọng là vấn đề giáo dục toàn diện đã có sự thay đổi cơ bản trong Nghị quyết 29. Việc giáo dục toàn diện sẽ đến hết bậc THCS. Tới bậc THPT là định hướng nghề nghiệp, đưa các em vào thị trường lao động. Như vậy, phải tích hợp cao ở các lớp dưới, phân hóa mạnh và tự chọn ở bậc học THPT.

Lượng kiến thức đưa vào sách giáo khoa phải phù hợp

Cách dạy hiện nay vẫn là phương thức truyền thụ kiến thức theo hướng tiếp nhận một chiều. Như vậy cùng lắm chúng ta có một kỹ sư giỏi, một bác sĩ giỏi chứ không làm nên một tập thể giỏi, những nhà khoa học xuất sắc được. Trong môi trường lao động hiện đại như ngày nay thì việc giáo dục như vậy là lạc hậu.

Vì thế, phải chuyển phương thức giáo dục tiếp nhận một chiều sang phương thức chú trọng phát triển năng lực, phẩm chất của từng học sinh. Dù không phủ nhận vai trò truyền thụ kiến thức của nhà trường nhưng đó không phải là ưu tiên số 1 nữa. 

Giáo viên phát hiện năng lực, phẩm chất từng học sinh và bồi dưỡng để các em phát triển hơn nữa. Với phương thức này, sách giáo khoa phải thiết kế không theo hướng ưu tiên một môn học nào cả. 

Lần này sẽ đưa lượng kiến thức phù hợp vào sách giáo khoa tùy vào đối tượng, thời kỳ của học sinh sao cho phù hợp, không xem môn nào là quan trọng nhất.

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ

Lễ kết nạp đảng viên đối với anh Nguyễn Cảnh Cường (bìa trái) - Giám đốc thú y cụm trang trại 2 kiêm chuyên gia thú y của Dự án chăn nuôi bò sữa TH ở Nga.

Phía sau những ly sữa tươi sạch

GD&TĐ - Một trong những yếu tố căn bản phía sau làm nên thương hiệu sữa tươi TH chính là kinh nghiệm trong công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ Công ty.