Dành thời gian để khám phá bản thân

Nguyễn Như Bình – học sinh lớp 12, Trường THPT Xuân Giang (Hà Nội) bộc bạch, em đã liệt kê danh sách một số ngành học, trường để đăng ký nguyện vọng xét tuyển.

Tuy nhiên, em vẫn băn khoăn nên chọn ngành trước rồi chọn trường sau hay ngược lại. Em cũng mong nhận được lời khuyên từ thầy, cô giáo và chuyên gia trong định hướng nghề nghiệp tương lai.

Theo cô Lê Thị Thu Hiền – giáo viên Trường THPT Xuân Vân (Yên Sơn, Tuyên Quang), việc lựa chọn học ở cơ sở đào tạo uy tín có vai trò quan trọng và có ảnh hưởng tích cực đến cơ hội việc làm sau này.

Song, các em cần lựa chọn ngành học, trường học đúng với sở thích, năng lực và phù hợp với hoàn cảnh của mình. “Dù các em có học ở trường đại học tốt nhất nhưng nếu chọn sai ngành, không đúng đam mê thì sẽ khó có được hạnh phúc trong công việc” – cô Hiền trao đổi.

Theo cô Nguyễn Ly Nga – giáo viên Trường THPT Phúc Thọ (Hà Nội), khi chọn ngành nghề, điều đầu tiên học sinh cần lắng nghe xem mình muốn làm gì? Chỉ khi mình yêu thích thì mới làm tốt công việc đó. Sau đó mới xem xét đến các yếu tố khác như: Nhu cầu về ngành nghề đó, cơ hội việc làm sau khi ra trường.

PGS.TS Trần Thành Nam - Trưởng khoa Các khoa học giáo dục, Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) - khuyến nghị, học sinh cần dành thời gian để khám phá bản thân, tìm ra lĩnh vực mình yêu thích. Các em có thể tham vấn ý kiến phụ huynh và thầy cô giáo của mình để nhận ra năng lực và điểm mạnh của mình.

TS Phạm Như Nghệ - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ GD&ĐT) – tư vấn, học sinh cần xem mình thích ngành nào và lý do thích ngành đó. Các em cần lưu ý đến kết quả học tập so với yêu cầu của cơ sở đào tạo; đặc biệt cần lưu ý đến các điều kiện, tiêu chuẩn của trường, kể cả tiêu chí phụ.

Theo TS Phạm Như Nghệ, việc chọn ngành, chọn trường của thí sinh cũng bị ảnh hưởng bởi xu thế chung; trong đó có xu hướng ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong sản xuất, kinh doanh.

Thí sinh tham dự ngày hội tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp năm 2022. Ảnh: INT

Nhận diện ngành nghề có triển vọng

Cũng theo TS Phạm Như Nghệ, Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển nên những ngành thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin đang cần nhiều nguồn nhân lực. Cùng với đó, các ngành nghề trong khối ASEAN đã thống nhất trao đổi về nhân lực, các ngành trong khối công nghệ, kỹ thuật và một số ngành nghề có nhu cầu xuất khẩu lao động lớn như: ngành điều dưỡng… Đây là những ngành, nghề, lĩnh vực mà học sinh quan tâm và có xu hướng lựa chọn nhiều hơn trong những năm gần đây.

Quan sát 5 năm trở lại đây, GS.TSKH Nguyễn Đình Đức - Trưởng Ban Đào tạo, ĐH Quốc gia Hà Nội - nhận thấy, một số lĩnh vực như: cơ điện tử, công nghệ thông tin…, sinh viên ra trường thường có việc làm ngay; thậm chí nhiều em còn tìm được việc làm từ khi còn là sinh viên năm thứ 3. Có sinh viên còn không muốn tốt nghiệp đại học vì nhiều doanh nghiệp chỉ đánh giá năng lực làm việc, không quan trọng đến bằng cấp.

Chia sẻ về một số ngành nghề có triển vọng trong tương lai, GS.TSKH Nguyễn Đình Đức “điểm danh” tốp 5 ngành nghề, gồm: Các ngành Công nghệ thông tin - Trí tuệ nhân tạo (AI); Truyền thông – Marketing; Các ngành khối Sức khỏe (Y - Dược); Logistics và quản lý chuỗi cung ứng; Các ngành Công nghệ mới, vật liệu mới, năng lượng mới.

GS.TSKH Nguyễn Đình Đức lưu ý, khi vào đại học, thí sinh cần lựa chọn ngành nghề theo năng lực. Trong môi trường đại học, các em không chỉ được học kiến thức, mà còn được trang bị kỹ năng và phương pháp luận. Tuy nhiên, học đại học là yếu tố nền tảng, hành trang; điều quan trọng là các em cần nỗ lực không ngừng trong công việc cũng như trong cuộc sống.