(GD&TĐ)-Ngày hôm nay (25/3), tỉnh Phú Yên đã long trọng tổ chức lễ gắn biển Khu di tích lịch sử cấp quốc gia Tàu không số Vũng Rô tại Bãi Chùa, vịnh Vũng Rô thuộc thôn Vũng Rô, xã Hòa Xuân Nam, huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên.
 |
| Bến Vũng Rô đã đón bốn chuyến Tàu Không Số vận chuyển hơn 200 tấn vũ khí, thuốc men từ miền Bắc vào chiến trường miền Nam. |
Công trình này được đánh giá có yếu tố thẩm mỹ cao cùng với ý nghĩa lịch sử đặc biệt; xây dựng trên diện tích 1ha với tượng đài hình những chuyến tàu không số; sân vườn, đường dẫn ra khu vực chiếc tàu không số bị đắm, nhà điều hành… Tổng kinh phí xây dựng 12,5 tỷ đồng.
Đặc biệt, Vũng Rô là một trong những bến quan trọng của Đường Hồ Chí Minh trên biển, tiếp nhận hàng trăm tấn vũ khí do những con Tàu Không Số vận chuyển từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Chỉ trong một thời gian ngắn, từ tháng 11 năm 1964 đến tháng 02 năm 1965, bến Vũng Rô đã đón bốn chuyến Tàu Không Số vận chuyển hơn 200 tấn vũ khí, thuốc men từ miền Bắc vào chiến trường miền Nam.
Chuyến tàu đầu tiên cập bến Vũng Rô lúc 1 giờ sáng ngày 28/11/1964 do thuyền trưởng Hồ Đắc Thạnh chỉ huy; các chuyến tàu không số thứ 2, thứ 3 lần lượt cập bến vào ngày 25/12/1964 và 1/1/1965. Đêm 15/2/1965, chuyến tàu không số thứ 4 cập bến Bãi Chùa, Vũng Rô; sau khi vận chuyển vũ khí lên bờ, tời neo tàu bị hỏng, sửa chữa xong thì trời đã sáng nên quân ta chọn cách ngụy trang tàu.
Riêng chuyến tàu thứ tư cập bến đêm 15/02/1965, sáng hôm sau bị địch phát hiện. Để đảm bảo bí mật và an toàn cho Đường Hồ Chí Minh trên biển, ta đã phải phá huỷ con Tàu Không Số cho chìm xuống biển tại Bãi Chùa. Vận chuyển và tiếp nhận vũ khí tại Vũng Rô 1964 - 1965 là sự kiện lịch sử hào hùng, thể hiện tinh thần mưu trí, dũng cảm của quân và dân ta.
Với ý nghĩa lịch sử đó, ngày 18/6/1997, Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận Vũng Rô là Di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1997.
Minh Duy
