Khoảng trống từ sự kỳthị của cộng đồng
Theo thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội(LĐTB&XH), năm 2018, cả nước có khoảng 21.000 trẻ bị ảnh hưởng bởiHIV/AIDS, trong đó có 6.800 trẻ bị nhiễm căn bệnh này. Trong đó, có khoảng5.000 trẻ nhiễm HIV/AIDS được điều trị bằng thuốc ARV, tăng gấp 2,5 lần so vớinăm 2009. Cả nước có 345 cơ sở điều trị HIV/AIDS cho trẻ em, trong đó có 70 cơsở tuyến tỉnh và 275 cơ sở tuyến huyện.
Việc điều trị cho trẻ nhiễm HIV trong những năm qua đãcó những kết quả nhất định. Đến nay, đã có 70% số trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDStrong diện quản lý được hỗ trợ đầy đủ các dịch vụ theo nhu cầu như: chăm sóc sứckhỏe, giáo dục, hỗ trợ tâm lý, dinh dưỡng, hưởng chính sách hỗ trợ, xét nghiệm,chẩn đoán sớm nhiễm HIV cho trẻ dưới 18 tháng tuổi.
Bà Vũ Thị Kim Hoa, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ và chămsóc trẻ em (Bộ LĐTB&XH) cho biết, qua nghiên cứu, rà soát các chính sách hiệnhành về trợ giúp trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV cho thấy vẫn còn nhiều khoảng trống.Theo đó, các chính sách đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS hiện nay mớichỉ dừng lại ở việc quan tâm đối với những em thuộc hộ nghèo, cận nghèo. Vẫncòn sự kỳ thị và phân biệt đối xử, đối với trẻ nhiễm HIV/AIDS, nhiều trẻ nhiễmHIV chưa được đến trường... Còn thiếu các chính sách phòng ngừa HIV đối vớinhóm trẻ có nguy cơ cao như trẻ em sử dụng ma túy, trẻ sống trong các cơ sở trợgiúp, trẻ là con của người mua dâm, bán dâm, sử dụng ma túy...
Một trong những vướng mắc khiến cho nỗ lực giúp đỡ trẻnhiễm HIV gặp khó khăn là thái độ kỳ thị trong cộng đồng còn cao. Thái độ của cộngđồng đối với trẻ em nhiễm HIV/AIDS hầu hết đều tiêu cực, thể hiện trực tiếp quangôn từ, lời nói mang tính giễu cợt, nguyền rủa, phân biệt đối xử.
Trẻ bị nhiễm và ảnh hưởng bởi HIV/AIDS thường phải sốngtrong hoàn cảnh kinh tế khó khăn, chịu thiệt thòi trong học tập, chăm sóc y tế,bị phân biệt đối xử và nhận thức của trẻ về HIV/AIDS cũng rất hạn chế nên thườngcảm thấy buồn tủi, chán nản, sống khép mình. Các em có nguyện vọng được tiếp tụcsống cùng gia đình và người thân, được người lớn bảo vệ, chăm sóc, nuôi dưỡngvà được điều trị khi ốm đau như mọi đứa trẻ khác.
Tăng cường biện phápchăm sóc
Cùng với việc chăm sóc trẻ tại các cơ sở điều trịHIV/AIDS, trẻ nhiễm và trẻ bị ảnh hưởng bởi virus HIV cũng cần được quan tâmchăm sóc khi sống cùng gia đình, cộng đồng và tại các cơ sở bảo trợ. Các nhóm đồngđẳng hỗ trợ người nhiễm HIV cần đặt trẻ em làm đối tượng chăm sóc nâng cao đểgiúp thúc đẩy chẩn đoán sớm, hướng dẫn chăm sóc, điều trị cho trẻ bị nhiễm HIVngay từ giai đoạn đầu. Bộ Y tế cũng đã có quyết định về việc hướng dẫn chăm sóctrẻ tại gia đình và cộng đồng.
Theo đó, trẻ cần được đảm bảo nguồn dinh dưỡng hợp lý,đầy đủ dưỡng chất, đảm bảo vệ sinh sạch sẽ hằng ngày và được kiểm tra sức khỏeđịnh kỳ. Do trẻ nhiễm HIV có hệ thống miễn dịch suy giảm nên nguy cơ mắc bệnhcao hơn trẻ khác. Khi trẻ mắc bệnh thì diễn biến trầm trọng hơn. Do đó, trẻ cầnđược khám bệnh kịp thời với các triệu chứng ho, sốt, khó thở, chán ăn, gầy sútnhanh…
Hàng tháng, cần cho trẻ kiểm tra sức khỏe, khám bệnhvà xét nghiệm để phát hiện và điều trị dự phòng các biểu hiện sớm của nhiễmtrùng cơ hội. Trẻ nhiễm HIV cần được ngủ nhiều, có thời gian nghỉ ngơi nhiềuhơn so với trẻ bình thường khác. Người thân nên dành nhiều thời gian để chơi,nói chuyện, ôm ấp trẻ, giúp các trẻ có đời sống tình cảm đầy đủ, ấm áp.
Ngoài ra, người chăm sóc và vệ sinh cho trẻ phải đượchuấn luyện cách phòng lây nhiễm HIV/AIDS như: Xử lý các dịch tiết hoặc máu bịdây bẩn, vệ sinh quần áo trẻ (ngâm trong nước javen hoặc luộc sôi trước khi giặt),sử dụng găng tay, áo choàng, khẩu trang... khi tiếp xúc với máu hoặc dịch tiếtcủa trẻ, đặc biệt là khi thay răng sữa (nhổ răng) hoặc bị các vết thương chảymáu…
