Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đặt giáo dục đại học trước nhiều thách thức. Các yêu cầu về trình độ chuyên môn, kỹ năng của một số ngành nghề sẽ thay đổi. Ranh giới giữa các ngành dần dần được thu hẹp. Chương trình đào tạo đại học sẽ không còn đơn ngành. Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) năm 2016 ước tính rằng: “Với thế hệ học sinh bắt đầu vào tiểu học hôm nay, 65% khi đi làm sẽ làm những việc cho đến nay còn chưa hiện hữu”.
Để giúp sinh viên tích lũy thêm kiến thức của nhiều chuyên ngành, vượt trội trong thị trường lao động, thời gian qua các cơ sở đào tạo đã chú ý điều chỉnh cơ cấu ngành đào tạo cho phù hợp, xây dựng các ngành đào tạo mới có tính liên ngành/xuyên khối ngành đáp ứng nhu cầu nhân lực của xã hội 4.0. Trong bối cảnh đó, việc triển khai chương trình đào tạo song ngành được coi là một xu thế phù hợp với yêu cầu mới về nhân lực lao động.
Đến nay, số trường tổ chức đào tạo song ngành ở Việt Nam đang có xu hướng tăng, không chỉ ở khối công lập mà cả tư thục. Sau các trường thuộc ĐHQG Hà Nội, Trường ĐH Kinh tế TPHCM, ĐHQG TPHCM… từ năm học 2019 - 2020, tân sinh viên Trường ĐH Hoa Sen có thể đăng ký chương trình song ngành từ học kỳ 2 với 5 lựa chọn, chi phí thấp hơn nhiều so với học văn bằng 2.
Để tạo điều kiện cho sinh viên theo học, một số trường đào tạo song ngành đã xây dựng chương trình đào tạo theo cấu trúc mô-đun gồm 5 khối kiến thức (kiến thức chung, theo lĩnh vực, theo khối ngành, theo nhóm ngành, theo ngành), tăng cường tính liên thông nội dung giữa các ngành. Theo đó, các ngành trong cùng khối ngành có tỷ lệ kiến thức chung vào khoảng 50%, các ngành cùng nhóm ngành có tỷ lệ kiến thức thức chung chiếm gần 70%. Vì thế, số lượng học phần/tín chỉ phải tích lũy cho bằng thứ hai chỉ còn 30 - 50%; vừa đảm bảo chất lượng chương trình, lại tiết kiệm cho sinh viên sức lực, thời gian, kinh phí…
Việc tổ chức đào tạo song ngành tạo điều kiện cho sinh viên có nhiều cơ hội việc làm sau khi ra trường. Cả kiến thức và kỹ năng đều tốt hơn so với học ngành đơn. Với lợi thế lớn cho người học, đào tạo song ngành chắc chắn sẽ là một xu thế tất yếu đối với giáo dục ĐH tại Việt Nam. Tuy vậy, hình thức đào tạo này không phải không có những rủi ro nếu không được triển khai tốt.
