Giữ vững ranh giới và mở rộng không gian
Tiền đề cơ bản nhất của việc giáo dục trẻ là phải có ranh giới. Ranh giới chính là kỷ luật phải tuân theo. Ví dụ, “Con phải về nhà đúng giờ sau khi tan học”.
Tất nhiên, cha mẹ cần phải đặt ra các ranh giới khác nhau cho trẻ ở các độ tuổi khác nhau. Cha mẹ có thể thảo luận với con mình vào ngày sinh nhật của chúng hàng năm để xác định các yêu cầu về ranh giới cho giai đoạn tiếp theo và giải thích đầy đủ lý do cho con hiểu.
Bạn có thể không nhất thiết phải lắng nghe con, nhưng bạn phải giải thích rõ ràng lý do cho con. Hơn nữa, không có chỗ cho việc mặc cả về ranh giới. Miễn là con không vượt quá giới hạn, hãy cố gắng không đưa ra quá nhiều yêu cầu kỷ luật đối với con.
Nếu bạn liên tục nói “Không” với trẻ vượt quá giới hạn, điều này không được phép và điều kia không được phép, thì trẻ sẽ không biết mình có thể làm gì, trẻ sẽ trở nên nhút nhát và sợ phải chịu trách nhiệm.
Trong khi xác định giới hạn cuối cùng, bạn cũng phải nêu rõ các biện pháp kỷ luật mà bạn sẽ áp dụng. “Các biện pháp kỷ luật” ở đây đề cập đến một số quy tắc nhỏ trong cuộc sống hàng ngày. Ví dụ, “Con không được ăn thịt nếu không ăn hết rau”, “Con không được chơi đồ chơi nếu không làm xong bài tập về nhà”, v.v.
Sau khi xác định được giới hạn cuối cùng, bạn có thể viết ra hoặc thậm chí in ra, thành hai bản, một bản trong phòng của con và một bản ở nơi mà tất cả các thành viên trong gia đình đều nhìn thấy.
Thiết kế chiến lược và bồi dưỡng thói quen
Mọi thói quen tốt không phải là bẩm sinh mà cần phải được bồi dưỡng lâu dài. Tuy nhiên, bồi dưỡng thói quen tốt không hề dễ dàng. Thường thì khi trẻ khóc hoặc hành động như những đứa trẻ hư hỏng, cha mẹ sẽ nản lòng.
Điều chúng ta cần làm là thiết kế chiến lược và cung cấp cho trẻ một “giàn giáo” để trẻ có thể leo lên nấc thang thói quen tốt một cách dễ dàng.
Ví dụ, hầu như tất cả các bậc phụ huynh đều muốn bồi dưỡng thói quen đọc sách cho con. Vì vậy, trong tương lai, bất cứ khi nào ra ngoài, chúng ta phải mang theo một chiếc cặp sách nhỏ đựng những cuốn sách yêu thích của con.
Sau khi ra ngoài, việc con có đọc hay không không quá quan trọng. Hãy cho con biết rằng ngay cả khi chúng ra ngoài, vẫn có một cuốn sách yêu thích trong chiếc cặp sách nhỏ phía sau chúng. Với sự tự nhận thức và gợi ý tâm lý như vậy, trẻ sẽ dễ dàng phát triển thói quen đọc sách hơn.
Nếu bạn muốn nuôi dưỡng thói quen ăn rau của con, đừng để tất cả thức ăn trên bàn cùng một lúc. Hãy để những loại rau mà con nên ăn (nhưng không thích ăn) lên bàn trước, và để con ăn món con thích khi đã ăn hết rau.
Nếu bạn muốn nuôi dưỡng thói quen đi ngủ đúng giờ cho con, bạn phải lập một thời gian biểu gia đình hợp lý. Bạn có thể thiết lập 15 phút trước khi đi ngủ làm thời gian đọc sách cho cả gia đình. Sau khi đọc sách cùng nhau, trẻ thường đi ngủ đúng giờ.
Thói quen không thể đạt được trong một sớm một chiều, chúng được phát triển dần dần cùng với các chiến lược.
Tạo dựng “chiếc thang” giúp con dần lớn lên
Việc bồi dưỡng thói quen rất quan trọng, nhưng sự phát triển của trẻ là một quá trình dần dần và không thể vội vàng. Ví dụ, khi một đứa trẻ một hoặc hai tuổi bắt đầu học cách ăn, sử dụng tay có thể là cách hiệu quả nhất, nhưng chắc chắn sẽ làm bẩn bàn và quần áo. Không cần phải vội vàng, khi đạt đến một độ tuổi nhất định, trẻ sẽ dễ dàng học cách sử dụng đũa và thìa.
Biết được điều này, khi trẻ làm bừa bộn, cha mẹ sẽ không trách mắng trẻ. Thực tế, cha mẹ không nên tức giận hoặc làm thay cho trẻ. Bằng cách này, trẻ sẽ dần dần tiến bộ hơn. Từ một việc đơn giản như ăn uống, trẻ sẽ cảm thấy tự tin vào khả năng của mình, đó là điều quý giá nhất của giáo dục gia đình. Điều cha mẹ cần làm là giúp trẻ xây dựng một “chiếc thang” và làm cho mọi thứ trở nên dễ dàng hơn.
Ví dụ, nếu chúng ta muốn trẻ dọn dẹp phòng của mình, tốt hơn hết chúng ta nên đưa cho trẻ một danh sách các đồ vật cần dọn dẹp và hướng dẫn cách làm. Với cách cầm tay chỉ việc như vậy, trẻ sẽ biết cách thực hiện và dần thành thạo.
