Dân số vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển

Ngày dân số thế giới: Đẩy lùi dịch Covid-19

UNFPA đã quyết địn lấychủ đề NgàyDân số Thế giới 11/7/2020 là: "Đẩy lùi COVID-19: Cách thức bảovệ quyền và sức khỏe của phụ nữ, trẻ em gái trong bối cảnh hiện tại". Bởi năm nay đại dịch COVID-19 đã gây ra ảnhhưởng nghiêm trọng tới tất cả các quốc gia trên thế giới.

Nghiên cứu mới đây của UNFPA nhấnmạnh rằng, nếu các quốc gia tiếp tục áp dụng lệnh cách ly xã hội, các dịch vụ y tế vẫn bị gián đoạnthì 47 triệu phụ nữ ở các quốc gia thu nhập thấp - trung bình sẽ không thể tiếpcận với các phương pháp phòng tránh thai hiện đại. Hệ quả là sẽ có khoảng 7 triệutrường hợp mang thai ngoài ý muốn và dự kiến có thêm khoảng 31 triệu vụ bạo lựctrên cơ sở giới.

Sự gián đoạn trong việc triển khaicác chương trình của UNFPA tại cấp cơ sở có thể dẫn tới 2 triệu trường hợp cắtbỏ bộ phân sinh dục nữ và 13 triệu trường hợp tảo hôn trong giai đoạn 2020 –2030 mà đáng ra đã có thể ngăn chặn được.

Hưởng ứng ngàyDân số thế giới, tại Việt Nam, các tỉnh thành trong cả nước đã có nhiềuhoạt động theo chủ đề bảovệ quyền và sức khỏe của phụ nữ, trẻ em gái trong bối cảnh hiện tại.

Theo đó, Chicục DS-KHHGĐ nhiều địa phương đề nghị các đơn vị tổ chức các sự kiện truyền thông trọngđiểm trên kênh truyền thông đại chúng các cấp và truyền thông trực tiếp tại cơsở; tổ chức các hội nghị, hội thảo, mít tinh, cổ động, diễu hành, diễn đàn, đốithoại, giao lưu, tọa đàm cấp tỉnh, cấp huyện về thực trạng, thách thức và giảipháp từng bước giải quyết vấn đề dân số và phát triển trong những thời giantới.

Đặc biệt, chú trọngtuyên truyền về LuậtBình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Hôn nhân và Gia đình;tăng cường truyền thông về bình đẳng giới, nêu cao vai trò, vị thế của phụ nữvà trẻ em gái trong xã hội.

Dân số với sựphát triển kinh tế - xã hội

Theo số liệu thống kê, dân số Việt Nam tính đến ngày 26/06/2020 là 97.281.949người. Thống kê mới nhất từ Liên Hợp Quốc cho biết, dân số Việt Namhiện chiếm 1,25% dân số thế giới.

Đên thời điểm hiện tại, công tác dân số không chỉ tập trung vào mục tiêu chủ động duytrì mức sinh thay thế; giảm chênh lệch tỷ số giới tính khi sinh; quản lý chămsóc sức khỏe người cao tuổi, thích ứng với già hóa dân số, mà đã nâng cao chất lượng dân số đáp ứngnguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoávà sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước.

Theo Tổng cục Dânsố, việckiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, đã đẩy nhanh tiến độ hoàn thành kếhoạch triển khai giai đoạn I (2016-2020) thực hiện Quyết định số 468/QĐ-TTgngày 23/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án Kiểm soát mất cân bằng giớitính khi sinh tại các tỉnh, thành phố, tập trung vào các tỉnh có tỷ số giớitính khi sinh trên 110 trẻ trai/100 trẻ gái.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, trong quá trình phát triển kinh tế- xã hội, Việt Nam đã sớm quan tâm đến vấn đề dân số và coi trọng việc hoạchđịnh chính sách dân số. Từ năm 1961, khi dân số khoảng 31 triệu người, nước tađã ban hành các chính sách liên quan đến dân số.

Cụ thể, từ năm 2011, chúng ta bắt đầu chuyểnhướng chính sách từ kiểm soát quy mô dân số sang nâng cao chất lượng dân số vớiba mục tiêu cơ bản: Có quy mô hợp lý, cân bằng giới tính khi sinh và nâng caochất lượng... Nội dung chính sách về quy mô dân số chuyển từ "chủ động kiểmsoát" sang "chủ động điều chỉnh"; tốc độ tăng dân số từ "cản trở" thành "độnglực" cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Chính sách dân số bao gồm cả "cảithiện sức khỏe bà mẹ và trẻ em, phát huy lợi thế của cơ cấu "dân số vàng" và"kiểm soát tỷ số giới tính khi sinh".

Vì vậy, có thể nói "dân số vừalà mục tiêu, vừa là động lực của sự phát  triển" và sự thay đổi củacác yếu tố dân số đòi hỏi sự phát triển phải đáp ứng tăng nhu cầu và nâng caochất lượng cuộc sống tương ứng với sự thay đổi của dân số. Nếu sự phát triểnkhông tương ứng hoặc chỉ đáp ứng tăng nhu cầu cho dân số hiện tại, nhưng làmảnh hưởng chất lượng cuộc sống của dân số tương lai thì sự phát triển đó khôngbền vững.