Bệnh nhân (BN) tên N.Q.H, sinh năm 1955, quê Lâm Đồng, nhập viện 03/1/2018 vì lý do đau thắt ngực liên tục. BN được chuyển từ BV Đa Khoa Lâm Đồng với chuẩn đoán: Cơn đau thắt ngực không ổn định – bệnh 3 nhánh mạch vành đã đặt một stent DES/LAD 1-2 (11/2017) – Tăng huyết áp- Rối loạn lipid máu.
BN được chuyển đến BV Nhân dân Gia Định (TP HCM) trong tình trạng đau tức ngực liên tục. Kết quả chụp mạnh vành ngày 5/1 cho thấy bệnh nhân tổn thương ba nhánh mạch vành, tim gần như không tưới được máu.
BN được điều trị tích cực nhưng không thuyên giảm nên các bác sĩ tiến hành hội chẩn, chuyển lên khoa phẫu thuật tim để mổ.
Theo Tiến sĩ Bùi Minh Thành, Trưởng Khoa Phẫu thuật Tim, BV Nhân dân Gia Định TPHCM cho biết sáng ngày 8/1, tình trạng BN chuyển biến xấu. BV phải ngưng mổ một bệnh nhân khác để đưa BN này vào phòng mổ. Bệnh nhân N.Q.H vừa được gây mê thì bất ngờ tụt huyết áp, mất mạch và đột ngột ngưng tim hoàn toàn.
Các bác sĩ đã hồi sức tích cực cho bệnh nhân ngay trên bàn mổ bằng cách xoa bóp tim ngoài lồng ngực liên tục, dùng thuốc vận mạch, tiêm tổng cộng 120 ống Aderenalin, sốc điện... Bệnh nhân vẫn không đáp ứng, tim vẫn không đập lại.
"Tình huống tối khẩn cấp, nếu không mở ngực cấp cứu thì bệnh nhân coi như chết 100%. Vị trí mổ ngực lại trùng với nơi xoa bóp tim ngoài lồng ngực nên đặt bác sĩ trong tình huống rất nan giải", bác sĩ Thành nhận định.
Quãng thời gian mở ngực là tim bệnh nhân ngừng đập hoàn toàn, đòi hỏi việc cưa xương ức phải thực hiện cực kỳ nhanh.
Trong vòng chưa tới một phút, bác sĩ Thành đã cưa thành công xương ức bệnh nhân. Lúc này màng ngoài tim đã quá căng, dịch tràn ra, tim đã ngưng hoàn toàn, giãn to.
Không thể trì hoãn thêm, bác sĩ Thành một tay xoa bóp tim trực tiếp, tay còn lại thoăn thoắt thực hiện nhanh các mũi khâu để khởi động hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể.
"BN đã mất não, đồng tử hai bên giãn, không còn phản xạ ánh sáng nên nếu không đồng thời xoa bóp tim thì sẽ khó cứu được", bác sĩ Thành nhớ lại khoảnh khắc căng thẳng.
Sau khi chạy tuần hoàn ngoài cơ thể chừng 5 phút, tim lại rơi vào rung thất. Bệnh nhân được sốc điện nhiều lần để tim trở về nhịp xoang. Tình trạng tim dần ổn định, bác sĩ mới tiến hành thực hiện cầu nối trên các động mạch vành tim bị hẹp, bảo vệ cơ tim tối ưu và hạ thân nhiệt ở 30 độ C.
"Mạch vành rất nhỏ, sợi chỉ nối mạch vành nhỏ bằng 1/4 sợi tóc, trên trái tim bình thường vốn đã khó thao tác. Trường hợp này do nhồi bóp khiến tim phù ra nên việc nối vô cùng gian nan", bác sĩ Thành chia sẻ.
Vị bác sĩ có kinh nghiệm 22 năm mổ tim cho biết do đã một lần tiến hành rạch da xẻ ngực chưa tới một phút nên ông mới có kinh nghiệm thực hiện thành công trường hợp khẩn cấp này. Thuận tay phải nhưng ông có thể thao tác cùng lúc cả hai tay, giúp xử trí song song hai động tác cứu bệnh nhân.
Vượt qua ca phẫu thuật sinh tử kéo dài 5 giờ, tim BN đập trở lại, cai dần tuần hoàn ngoài cơ thể, dần ổn định huyết động, BN được chuyển về phòng hồi sức tim, tiếp tục được hồi sức tích cực sau mổ.
Sáng ngày 9/1, BN đã được rút nội khí quản, sinh hiệu ổn định, tỉnh táo nói chuyện.
