Giải thưởng báo chí toàn quốc về công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi do Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức hàng năm nhằm tăng cường sự quan tâm của các cơ quan thông tấn, báo chí, khích lệ, động viên những người làm báo và các tác giải có nhiều bài viết hay, phản ánh sinh động đời sống giới trẻ, đi sâu nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng, cổ vũ ý chí, khát vọng lập thân, lập nghiệp, tình nguyện cống hiến của thanh niên.
Đồng thời, có những đề xuất góp phần đổi mới nội dung và phương thức hoạt động trong công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi giai đoạn hiện nay.
Tác phẩm tham gia dự thi giải thưởng ở 3 loại hình: Ảnh báo chí; phóng sự, phỏng vấn, bài viết chuyên đề về công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi; tác phẩm giới thiệu gương điển hình thanh thiếu nhi tiêu biểu.
Năm 2019, Ban Tổ chức đã nhận được 648 tác phẩm (tăng 23% so với năm 2018). Trong đó: Thể loại ảnh báo chí (25 bài); Thể loại phóng sự, phỏng vấn, bài viết viết về công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi (375 bài);
Thể loại tác phẩm giới thiệu cán bộ đoàn tiêu biểu, gương điển hình thanh thiếu nhi tiêu biểu (248 bài).
Giải được chấm qua hai vòng: Vòng sơ khảo và vòng chung khảo. Vòng sơ khảo đã lựa chọn ra: thể loại ảnh báo chí: 15 tác phẩm; thể loại phóng sự, phỏng vấn, bài viết về công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi: 25 tác phẩm; Thể loại tác phẩm giới thiệu cán bộ đoàn tiêu biểu, gương điển hình thanh thiếu nhi: 25 tác phẩm để chấm vòng chung khảo.
Kết quả, Hội đồng Ban Giám khảo vòng chung khảo đã tiến hành họp, bỏ phiếu và bình chọn rác các tác phẩm xuất sắc nhất để trao Giải thưởng báo chí toàn quốc về công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2019, bao gồm:
Thể loại gương người tốt, việc tốt trong thanh thiếu nhi:
Giải Nhất: Loạt bài “Chuyện tử tế” của Báo Tiền Phong (Nhóm tác giả: Xuân Tùng, Uyên Phương, Lê Giang Thanh).
Giải Nhì: 2 giải: “Hành trình 700 ngày gieo mầm yêu thương của chàng trai khuyết chân Bình Định” của Báo điện tử VietNamNet (Tác giả: Nguyễn Thị Diệu Bình); “Bước ra từ buôn làng” của Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Đắk Lắk (Nhóm tác giả: Quốc Bảo; Kim Phúc Êban, Lâm Thành, Bình Minh, Tú Anh).
Giải Ba: 3 giải: Loạt bài “Sinh viên 5 tốt là tài sản quý” của Báo Thanh Niên (Nhóm tác giả: Nữ Vương, Lê Thanh, Thúy Hằng, Quỳnh Hữu, Nguyên Trang, Hà Ánh, Mỹ Quyên, Vũ Thơ);
“Máy thu gom nông sản thông minh của cậu học trò đam mê sáng tạo” của Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Ninh Thuận (Nhóm tác giả: Lê Na, Tuấn Quỳnh).
“Nữ Thủ lĩnh Đoàn người Dao trên bản Mông” của Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Yên Bái (Nhóm tác giả: Giảng Dù, Hảng A Chua, Nguyễn Hoàng).
Giải Khuyến khích: 5 giải:
“Vượt lên số phận khẳng định mình” của Báo Bắc Giang (tác giả: Nguyễn Thị Tuyết Mai).
Cụm bài “Nói lời hay - Làm việc tốt” của Báo Khăn Quàng Đỏ (Nhóm tác giả: Nguyễn Bình Sơn, Nguyễn Bá Hưng, Lê Thị Tường Vy, Nguyễn Trần Phương Vy).
“17 lần hiến máu hiếm: Tôi không muốn người khác phải mang ơn” của Báo Hà Tĩnh (Tác giả: Trần Thu Hà).
“Người thắp sáng bản Co Muông” của Điện ảnh - Truyền hình Bộ đội Biên phòng (Nhóm tác giả: Nguyễn Minh Tùng, Cao Quốc Việt).
“Cán bộ biên phòng bắt đất cằn “nở hoa” của Đài Phát thanh và Truyền hình Lai Châu (Nhóm tác giả: Ngọc Truyền, Thế Tiệp, Quang Thụy, Trọng Quân, Đỗ Mạnh).
Thể loại phóng sự, phỏng vấn, bài viết về công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi:
Giải Nhất: Loạt bài “Đừng là người trẻ thiếu hiểu biết về pháp luật” của Báo Thanh niên (Nhóm tác giả: Nữ Vương, Thúy Hằng, Hà Ánh).
Giải Nhì: 2 giải:
“Thắp lửa ước mơ” của Trung tâm Phát thanh - Truyền hình Quân đội (Nhóm tác giả: Đỗ Ngọc Hoa, Bá Lân, Trương Nam).
“Mầm non nơi đầu sóng” của Đài Tiếng nói Việt Nam (Tác giả: Nguyễn Phương Lan).
Giải Ba: 03 giải:
“Hướng phát triển tổ chức Đoàn trong doanh nghiệp” của Báo Nghệ An (Nhóm tác giả: Chu Thị Khánh Ly, Bùi Thị Lê).
“Già hóa cán bộ Đoàn: “Bài toán” cần lời giải” của Báo Cà Mau (Tác giả: Phạm Băng Thanh).
Loạt bài “Trước những tiêu cực: Bạn có dao động không?” của Báo Thiếu niên tiền phong (Tác giả: Nguyễn Trọng Huấn).
Giải Khuyến khích: 05 giải:
“Chăm lo công tác phát triển Đảng trong sinh viên” của Báo Quân đội Nhân dân (Tác giả: Trần Duy Văn).
Nhóm bài viết về các vấn đề xã hội liên quan đến trẻ em của Báo Sinh viên Việt Nam - Hoa học trò (Nhóm tác giả: Lan Phương, Nhật Linh, Linh Phương).
“Tìm hiểu lịch sử qua lăng kính trẻ” của Báo Khăn Quàng Đỏ (Nhóm tác giả: Tôn Tấn Tài, Nguyễn Khánh Hùng).
“Củng cố niềm tin của thanh niên với Đảng: Không chỉ là trách nhiệm tổ chức Đoàn” của Báo Phú Thọ (Nhóm tác giả: Nhóm phóng viên Phòng Điện tử).
“Lan tỏa thấm sâu học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” của Báo An Giang (Tác giả: Đặng Nguyễn Hạnh Châu).
Thể loại ảnh báo chí:
Hội đồng đánh giá chất lượng ảnh báo chí của các tác phẩm tham dự giải không cao. Hội đồng đề nghị có 1 giải Nhất, 1 giải Nhì và 1 giải Ba, cụ thể:
Giải Nhất: “Sức trẻ tình nguyện” của Báo Nhân Dân (Tác giả: Nguyễn Đăng Khoa).
Giải Nhì: “Tuổi trẻ Công an Nghệ An gắn bó với nhân dân” của PX03- Công an tỉnh Nghệ An, đăng trên Báo điện tử Công an nhân dân (Tác giả: Nguyễn Đức Vũ).
Giải Ba: “Đoàn Thanh niên Thông tấn xã Việt Nam hướng đến vùng biên giới, biển dảo quê hương” của Báo Tin tức - Thông tấn xã Việt Nam (Tác giả: Lê Mạnh Linh).
Phát biểu tại Lẽ trao giải, đồng chí Nguyễn Ngọc Lương - Bí thư BCH Trung ương Đoàn, Trưởng Ban Tổ chức Giải thưởng cho biết: "Các tác phẩm tham gia giải năm nay đã phản ánh toàn diện, đa dạng và có chiều sâu, có nhiều nét mới về công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trên khắp các vùng miền, lĩnh vực; phong phú về chủ đề, đa dạng về loại hình, sâu sắc về nội dung, hình thức thể hiện có nhiều đổi mới".
Theo Ban tổ chức, tham gia giải thưởng năm nay cũng có nhiều tác phẩm đi sâu phân tích các khía cạnh của công tác xây dựng Đoàn, phát hiện, phản biện những vấn đề còn bất cập, khó khăn trong công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi.
Nhiều vấn đề “nóng” có tính thời sự liên quan đến thanh thiếu nhi được phản ánh kịp thời với nhiều giải pháp, kiến nghị xác đáng, đặc biệt liên quan đến vấn đề vi phạm pháp luật trong thanh thiếu niên, phòng chống bạo lực học đường, phòng chống tai nạn thương tích và bạo hành, xâm hại trẻ em.
Qua đó gợi mở để tổ chức Đoàn các cấp, các cơ quan chức năng tìm các giải pháp hiệu quả, phù hợp thúc đẩy công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi.