Giáo dục đã có nhiều chuyển biến tích cực
Tiếp nối 3 phiên chất vấn trước, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân ghi nhận: Phiên chất vấn của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT có nhiều đại biểu đăng ký, không khí chất vấn, trả lời chất vấn, tranh luận rất sôi nổi, sâu sắc, thẳng thắn. Cơ bản các đại biểu đã có câu hỏi đúng thời gian, rõ vấn đề chất vấn. Tuy nhiên cũng có những đại biểu hỏi dài, nằm ngoài nội dung.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, chủ trương của Đảng, Nhà nước coi giáo dục và đào là quốc sách hàng đầu, sự nghiệp trồng người phải luôn được ưu tiên, nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng đất nước.
Thời gian qua, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, của gia đình và xã hội, lĩnh vực giáo dục đã có nhiều chuyển biến tích cực. So với các nước trong khu cực, chất lượng giáo dục nước ta đã có nhiều kết quả tiến bộ. Hệ thống giáo dục đại học, giáo dục phổ thông có nhiều đổi mới, nhiều học sinh có thành tích cao trong các cuộc thi quốc tế và khu vực.
Gửi lời chúc mừng đến Bộ trưởng Bộ GD&ĐT vì vừa qua có 2 đại học quốc gia lọt vào top 1.000 các trường đại học tốt nhất trên thế giới, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng khẳng định: Giáo dục mầm non được xã hội và Nhà nước quan tâm đầu tư. Bộ GD&ĐT đã triển khai Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội về đổi mới căn bản hệ thống giáo dục, đổi mới căn bản chương trình, sách giáo khoa phổ thông.
Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội, bên cạnh kết quả đạt được, vẫn còn những hạn chế, bất cập. Trong gia đình, ngoài xã hội vẫn còn chưa yên tâm với chất lượng chung của giáo dục quốc dân, vẫn còn nhiều trăn trở, lo lắng cho con em trong việc học hành, thi cử và vẫn còn băn khoăn về giáo dục mầm non. Tình trạng vi phạm đạo đức của một số giáo viên, học sinh, phụ huynh cũng là vấn đề gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Xuất phát từ mối quan tâm trên, nhiều đại biểu đã chất vấn với mong muốn Bộ trưởng có những giải pháp mạnh mẽ, hiệu quả để tạo sự chuyển biến đối với lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Quyết tâm đổi mới, nâng cao chất lượng GD-ĐT
Chủ tịch Quốc hội đề nghị chính phủ, Bộ GD&ĐT tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, chỉ đạo quyết liệt các giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế, tồn tại nêu trên. Đồng thời tập trung vào một số vấn đề như: Tiếp tục rà soát một số chính sách về GD-ĐT, trong đó quan tâm đến đối tượng chính sách ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn quy định chi tiết các nội dung đã được giao khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Giáo dục đại học và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật giáo dục được Quốc hội thông qua.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ GD&ĐT tích cực triển khai chương trình sách giáo khoa, giáo dục phổ thông theo Nghị quyết của Quốc hội, hướng tới mục tiêu phát triển con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, đáp ứng yêu cầu cách mạng 4.0. Đồng thời, sớm quy hoạch lại mạng lưới các cơ sở giáo dục đại học, chú trọng đến các trường sư phạm đào tạo giáo viên. Cùng với đó phát triển các cơ sở giáo dục đại học chất lượng cao, tiến tới đạt chuẩn khu vực và thế giới. Qua đó nhằm thu hút số sinh viên có nhu cầu và điều kiện du học ở nước ngoài có thể học ở trong nước với chất lượng cao.
Chính phủ, Bộ GD&ĐT cũng cần có chính sách thu hút các thành phần kinh tế ngoài nhà nước tham gia vào hoạt động giáo dục đào tạo, sớm ban hành Nghị định về về tự chủ đối với các cơ sở giáo dục đại học công lập. Tiến hành đổi mới quản trị, quản lý đào tạo nhằm khắc phục những bất cập hiện nay. Mặt khác từng bước hoàn thiện và ổn định cách thức tuyển sinh, thi cử, cử tuyển để tránh tạo áp lực cho học sinh, gia đình và xã hội.
Ngoài ra, có chính sách thu hút người giỏi vào học sư phạm và kiểm soát chặt chẽ hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục, tập trung vào kiểm định chương trình đào tạo. Rà soát công khai công tác kiểm định bằng cấp, đổi mới chương trình đào tạo theo hướng hiện đại, đáp ứng yêu cầu của thị trường để nâng cao khả năng có việc làm của sinh sau khi tốt nghiệp. Phát triển tư duy sáng tạo, tăng cường công tác nghiên cứu khoa học trong nhà trường, xây dựng và phê duyệt chương trình giáo dục phổ thông mới phù hợp với xu hướng, không tạo sự quá tải lên học sinh. Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát quy hoạch lại mạng lưới trường, lớp học và đào tạo đội ngũ giáo viên gắn với các điều kiện đảm bảo chất lượng, đáp ứng với yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị tăng cường xã hội hóa để thành lập các tường tư thục chất lượng cao. Rà soát trường lớp, đảm bảo cơ sở vật chất, thiết bị dạy học khắc phục tình trạng lớp học quá đông, chấm dứt tình trạng nợ chỉ tiêu công nhận trường chuẩn, sắp xếp, đánh giá đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục theo chuẩn; xây dựng quy hoạch, sắp xếp đội ngũ giáo viên các cấp phù hợp, tránh tình trạng thừa thiếu cục bộ; Tiếp tục thanh kiểm tra đánh giá kết quả phổ cập theo năng lực người học, khắc phục bệnh thành tích trong hệ thống giáo dục phổ thông.
Đồng thời triển khai các giải pháp giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh phổ thông theo Đề án đã duyệt, tạo điều kiện cho học sinh phổ thông sớm tiếp cận với thông tin nghề nghiệp. Mặt khác triển khai có hiệu quả Đề án về đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học; Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017 – 2025; rà soát hoàn thiện chương trình giáo dục mầm non bảo đảm mục tiêu cho trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất, hiểu biết, thẩm mỹ và hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách để chuẩn bị tốt cho trẻ vào tiểu học;
Bên cạnh đó, triển khai chương trình hướng dẫn nội dung chăm sóc giáo dục trẻ tại gia đình và các nhóm trẻ độc lập tư thục; rà soát điều chỉnh chuẩn nghề nghiệp giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục mầm non; quy hoạch các cơ sở đào tạo giáo viên mầm non; có chính sách khuyến khích nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên mầm non; làm tốt công tác quy hoạch dự báo phát triển trường lớp, nhất là các khu công nghiêp tập trung, khu vực đông dân cư.
Chủ tịch Quốc hội khuyến nghị, cần đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục mầm non; quản lý chặt chẽ về tiêu chuẩn hoạt động, kiểm tra giám sát hoạt động các cơ sở giáo dục mầm non; rà soát các chuẩn nghề nghiệp, nâng cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, trong đó có quy định về phẩm chất đạo đức nhà giáo, sửa đổi, bổ sung các quy định về đạo đức nhà giáo như đưa quy tắc ứng xử vào trong quy chế làm việc, phát huy dân chủ trường học và làm tốt công tác giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh; tăng cường an ninh, an toàn trường học; sớm triển khai Đề án xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học. Làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động giáo dục và đào tạo.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Bộ trưởng Bộ GD&ĐT rà soát, chấn chỉnh hoạt động liên kết đào tạo, xử lý nghiêm các cơ sở đào tạo không đạt chuẩn; tình trạng vi phạm pháp luật về văn bằng, chứng chỉ; rà soát công tác quản lý biên chế, tuyển dụng giáo viên; khắc phục tình trạng buông lỏng quản lý giáo dục, có biện pháp hiệu quả trong giám sát, phát hiện các hành vi bạo hành trẻ ở lứa tuổi mầm non và những vi phạm trong quản lý của cơ sở giáo dục. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra để thực hiện các quy định về đạo đức nhà giáo và xử lý nghiêm các hành vi phi đạo đức của giáo viên, học sinh và phụ huynh.
