Trong khi Chiến lược Bắc Cực năm 2024 của Lầu Năm Góc là bản cập nhật đầu tiên cho cách tiếp cận của Bộ Quốc phòng đối với khu vực này kể từ năm 2019, nó cũng dựa trên Chiến lược An ninh Quốc gia năm 2022 và Chiến lược Quốc phòng Quốc gia năm 2022.
"Lầu Năm Góc sẽ mở rộng năng lực tình báo và chia sẻ thông tin, hợp tác với các đồng minh và đối tác để kiềm chế Nga ở Bắc Cực, đồng thời thường xuyên tiến hành các cuộc tập trận và hoạt động theo kế hoạch có tác động đến phòng thủ và răn đe", Alexander Vorotnikov, điều phối viên Hội đồng chuyên gia của Trung tâm chuyên gia PORA (Văn phòng Dự án Phát triển Bắc Cực), nói với hãng RIA.
Vị quan chức này đồng thời nhấn mạnh rằng cách tiếp cận của học thuyết mới này tiềm ẩn nguy cơ đối đầu với Nga và Trung Quốc.
Theo chiến lược mới, Lầu Năm Góc sẽ tăng cường "nhận thức về lĩnh vực thông tin liên lạc, tình báo, giám sát và khả năng trinh sát" của mình tại Bắc Cực. Lầu Năm Góc cũng sẽ "hợp tác với các đồng minh và đối tác để duy trì khả năng phòng thủ và răn đe tại Bắc Cực".
Và cuối cùng, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ "thực hiện sự hiện diện được cân chỉnh tại Bắc Cực bằng cách thường xuyên huấn luyện trong khu vực và tiến hành các hoạt động quan trọng để "duy trì khả năng răn đe".
Quân đội Mỹ cho biết khu vực Bắc Cực đang trải qua sự thay đổi nhanh chóng: một mặt, Nga và Trung Quốc đang tăng cường hợp tác trong khu vực; mặt khác, việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO tạo ra những cơ hội mới cho liên minh quân sự phương Tây ở Bắc Cực.
Mặc dù Trung Quốc không phải là quốc gia Bắc Cực, nhưng nước này đóng vai trò rất lớn trong chính sách Bắc Cực của tất cả các quốc gia - bao gồm cả Nga và các quốc gia thành viên NATO, theo chuyên gia này.
Chiến lược của Lầu Năm Góc cũng đề cập đến thực tế là Nga tiếp tục đầu tư vào cơ sở hạ tầng quân sự mới và hiện đại hóa các cơ sở thời Liên Xô trong khu vực trong bối cảnh diễn ra chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Người ta nên nhớ rằng đường bay ngắn nhất cho tên lửa hoặc máy bay ném bom giữa Mỹ và Nga sẽ là qua Bắc Cực, Vorotnikov chỉ ra. Sự mở rộng của NATO ở Bắc Cực do sự gia nhập của hai quốc gia Bắc Âu - Phần Lan và Thụy Điển - tạo ra động lực mới cho việc Nga bảo vệ các vùng lãnh thổ Bắc Cực của mình.
Tháng 12 năm 2023, CBS News trích lời các chuyên gia an ninh cho biết dấu chân quân sự của phương Tây ở Bắc Cực chậm hơn Nga khoảng 10 năm. Trong khi đó, Bán đảo Kola – nằm chủ yếu ở phía tây bắc nước Nga và một phần ở Phần Lan và Na Uy – là nơi có Hạm đội phương Bắc của Nga.
Một vấn đề khác có tầm quan trọng tối cao được đề cập trong học thuyết đổi mới là Nga kiểm soát Tuyến đường biển phía Bắc (NSR), tuyến đường đang có ý nghĩa mới khi trở thành tuyến đường vận chuyển ngắn nhất giữa phía tây Âu Á và khu vực Châu Á - Thái Bình Dương trong bối cảnh biến đổi khí hậu, chuyên gia này nói tiếp.
Tuyến NSR hầu như hoàn toàn đi qua vùng lãnh hải của Nga hoặc vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của quốc gia này. Luật pháp Nga quy định rằng NSR là "hành lang vận tải quốc gia phát triển theo lịch sử".
Về phần mình, Mỹ đã nhiều lần cố gắng thách thức lập trường này bằng cách tuyên bố rằng tuyến đường này là "eo biển quốc tế".
Chuyên gia chỉ ra rằng vào ngày 11 tháng 7, các nhà lãnh đạo Mỹ, Canada và Phần Lan đã công bố ý định thành lập Nỗ lực hợp tác phá băng, hay Hiệp ước ICE, nhằm tăng cường sự hiện diện của họ ở vùng Cao nguyên Bắc Mỹ.
"Phần Lan, Mỹ và Canada có ý định cùng nhau xây dựng một hạm đội tàu phá băng, hoạt động ở vùng Bắc Cực. Điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động của Nga ở vùng Bắc Cực của nước này", Vorotnikov cho biết.
Ngoài ra, học thuyết này còn coi hiện tượng nóng lên toàn cầu là một yếu tố quan trọng trong khu vực về mặt kinh tế, an ninh và địa chính trị.
"Khi băng tan, tầm quan trọng chiến lược chung của khu vực thay đổi, vì Eo biển Bering giữa Alaska và Nga và Biển Barents phía bắc Na Uy trở nên dễ điều hướng hơn và quan trọng hơn về mặt kinh tế và quân sự", chuyên gia này lưu ý.
