Cảm xúc giáo viên: Đề thi Ngữ văn quá GẦN GŨI

Thầy Trần Cường - Phó Hiệu trường Trường THPT Mường Chà (Điện Biên): Đề Văn không khó, phù hợp với mọi vùng miền

Đề thi môn Ngữ văn năm nay nội dung bám sát vào kiến thức ở trên lớp; cấu trúc và nội dung kiến thức sát với định hướng của Bộ GD&ĐT.

Đề thi có phân hóa rõ ràng, nhất là ở câu cuối. Nếu thí sinh không tinh ý sẽ rất dễ bị mất điểm. Bản chất vẫn là phân tích tình huống trong tác phẩm "Vợ nhặt", nhưng câu hỏi có sự phân hóa đó là: từ việc phân tích tình huống đó để bình luận về "tình huống bất thường để nói lên khát vọng chính đáng của con người".

Tôi cho rằng đây là câu hỏi khá hay, thú vị và có ý nghĩa nhân văn, xã hội.

Nhìn một cách tổng thể, đề thi năm nay hay, không khó, phù hợp với học sinh mọi vùng miền. Với học sinh ở miền núi, dân tộc thiểu số có học lực trung bình cũng có thể đạt được từ 4,5 đến 5,5 điểm. Riêng học sinh miền xuôi thì có thể dễ dàng đạt 5 đến 6 điểm.

Với đề thi này, để đạt được điểm tuyệt đối thì hơi khó nhưng để đạt được điểm khá, giỏi thì không hiếm. (Sỹ Điền ghi)

Cô Lê Thu Hồng - Giáo viên Trường THPT Mù Cang Chải (Yên Bái): Đề thi mang tính giáo dục cao

Với đề thi này, học sinh sẽ không bị lúng túng và lạ lẫm, bởi chúng tôi đã ôn tập khá kỹ cho các em ở trên lớp.

Tôi khá tâm đắc với câu hỏi 1 của phần I. Câu hỏi này đã giáo dục học sinh - những thế hệ trẻ của đất nước - cần phải giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, nhất là trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Câu hỏi này không đơn thuần chỉ là kiểm tra kiến thức mà còn mang tính giáo dục và ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

Ở câu nghị luận xã hội đã đề cập đến vấn đề khá hay đó là sự hèn nhát và dũng khí. Nói rộng ra là phân biệt cái thiện, cái ác trong mỗi con người và toàn xã hội. Thiết nghĩ câu hỏi này đã nhắc nhở học sinh về lối sống, những việc nên làm và không nên làm. (Sỹ Điền ghi)

Cô Phạm Thị Mai - Giáo viên Trường THPT Mường Chà (Điện Biên): Đề thi chạm đến tâm tư, tình cảm lứa tuổi học trò

Đề thi năm nay không có gì bất ngờ, hướng ra đề khá quen thuộc và nằm trong kiến thức ôn tập của giáo viên. Đề thi có sự phân hóa rõ ràng theo mức: Trung bình yếu - Trung bình - Trung bình khá - khá - giỏi - xuất sắc.

Với cách ra đề theo hướng mở như năm nay, học sinh có muốn "quay" cũng không có gì để "chép". 

Tôi tâm đắc nhất câu hỏi 4 của phần I và các câu hỏi của phần II. Các câu hỏi đã đề cập đến những vấn đề của xã hội như: Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, tính hèn nhát và dũng khí và những khát vọng hạnh phúc, giản dị đời thường của mỗi con người. Tất cả những điều này đã chạm đến những tâm tư, tình cảm, lối sống, tư tưởng, văn hóa và cả khát vọng của lứa tuổi học trò.

Từ câu 1 đến câu 3 học sinh dễ dàng "ẵm" điểm cho mình bởi các câu hỏi không yêu cầu cao, chỉ là những kiến thức cơ bản. Các câu hỏi về sau có sự phân hóa rõ ràng, nhất là 2 câu hỏi của phần II. Tuy nhiên, các câu hỏi khá tường minh, không đánh đố học sinh. Cách đặt vấn đề cũng nhẹ nhàng, gần gũi.

Theo tôi nhận định, với đề thi Văn năm nay để đạt được từ 6 đến 8 điểm sẽ không khó đối học sinh khá, giỏi. Học sinh trung bình cũng có thể đạt từ 4 đến 6 điểm. (Minh Phong ghi)

Thầy Nguyễn Phi Hùng – Giáo viên Trường THPT Anhxtanh (Hà Nội): Đề thi thể hiện rõ xu hướng đổi mới

Đề Văn thi THPT quốc gia năm nay thể hiện rõ xu hướng đổi mới trong cách ra đề: Chủ yếu kiểm tra, đánh giá kĩ năng chứ không chú trọng vào những kiến thức mang tính chất thuộc lòng.

Nội dung các câu hỏi trong đề thi đều xoay quanh những vấn đề gần gũi với cuộc sống của học trò. Phần Đọc hiểu trong đề thi hỏi về vẻ đẹp của tiếng Việt qua bài thơ rất hay của Lưu Quang Vũ.

Trong bối cảnh sự trong sáng và đẹp đẽ của tiếng Việt đang bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các hiện tượng giới trẻ lạm dụng tiếng lóng (teencode), viết không dấu, viết tắt tùy tiện trên mạng xã hội và trong các tin nhắn điện thoại ... đề thi như một lời nhắc nhở mỗi học sinh về ý thức giữ gìn vẻ đẹp và sự trong sáng của tiếng mẹ đẻ.

Câu 1 trong phần Làm văn đề cập đến sự hèn nhát và dũng khí, hai cách ứng xử khiến con người có thể đánh mất mình hay làm chủ được bản thân trong cuộc sống. Đây sẽ là "đất" để các em được thể hiện quan điểm cá nhân và khả năng lập luận logic, thuyết phục.

Câu 2 phần Làm văn hỏi về tình huống truyện Vợ nhặt. Đây là một nội dung khá quen thuộc mà nhiều thầy cô tập trung ôn luyện cho học trò. Nhưng để giành điểm số cao ở câu hỏi này, các em cần trình bày bài viết mạch lạc, đầy đủ các ý: Từ nêu khái niệm tình huống truyện cho đến phân tích và nêu ý nghĩa của tình huống truyện đối với tác phẩm. Đây sẽ là câu hỏi có khả năng phân hóa trình độ học sinh.

Nhìn chung, với đề thi năm nay, học sinh trung bình khá có thể đạt từ 6 đến 7 điểm, số lượng bài thi đạt điểm 8, điểm 9 có thể sẽ tăng so với năm ngoái. (Hiếu Nguyễn ghi)

Cô Đặng Thị Thu Hiền - Giáo viên Ngữ văn Trường THPT Quỳnh Lưu 1 (Quỳnh Lưu, Nghệ An): Đề Văn chặt chẽ, logic, mang tính văn chương

Đề thi Ngữ văn năm nay có cấu trúc quen thuộc, không có yếu tố quá bất ngờ, không có những câu lắt léo.

Dạng câu hỏi cặp đôi với những vấn đề tương phản như “cá nhân tuyệt đối” và vượt ra “khỏi giới hạn bản thân”; “hèn nhát” và “dũng khí” hay khát khao hạnh phúc bình dị trong hoàn cảnh éo le… cũng đã được giáo viên và thí sinh dự đoàn được phần nào. Dạng đề thi như thế này có thể thí sinh đã được rèn luyện thường xuyên trong các kỳ thi thử.

Tuy nhiên, đây cũng là đề thi tương đối khó, mang tính phân loại học sinh cao. Mặc dù kiến thức của đề thi bám sát chương trình sách giáo khoa, nhưng vẫn đánh giá được năng lực của học sinh ở các mức: Nhận biết, thông hiểu và vận dụng.

Đề thi Ngữ văn năm nay cũng là đề thi khá hay, khơi gợi được cảm hứng làm bài cho thí sinh. Hay ở ngữ liệu của phần đọc hiểu, đặc biệt cách hỏi tạo được vấn đề; hay ở phần nghị luận xã hội nói đến một vấn đề tư tưởng, đạo lý gắn với thực tiễn cuộc sống, đồng thời có tính hướng đạo cho thí sinh về nhân cách, đạo đức;

Cái hay ở phần nghị luận văn học là với tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân rất quen thuộc trong quá trình ôn tập của thí sinh nhưng đã “lẩy” ra được cái đặc sắc nghệ thuật chính là nghệ thuật tạo tình huống . Cách nêu vấn đề của đề thi logic, chặt chẽ, nhưng vẫn mang tính văn chương.

Với đề thi này, thí sinh không quá khó để đạt điểm trung bình. Nhưng để đạt được điểm cao, các em không chỉ cần nắm vững kiến thức, thành thạo kỹ năng viết, lập luận mà còn cần có hiểu biết xã hội và khả năng cảm thụ văn chương.

Nhìn chung, đề thi năm nay phù hợp với mục tiêu của một đề thi THPT quốc gia. (Hồ Lài ghi)

Cô Thu Trang - Giáo viên Văn Trường THPT Đào Sơn Tây (quận Thủ Đức, TPHCM): Đạt điểm 7 - 8 là rất khó

Đề Văn năm nay tương đối hay và đáp ứng yêu cầu thi xét tốt nghiệp và xét tuyển CĐ, ĐH cho các thí sinh. Đề có sự phân hóa câu, câu nghị luận xã hội chính là câu để phân hóa các em.

Với những em ở mức học trung bình, giải quyết phần đọc hiểu và phần nghị luận xã hội cũng có thể đảm bảo để xét tốt nghiệp. Nếu các em học kĩ tác phẩm Vợ Nhặt và có cảm nhận sâu sắc, hiểu biết mới có thể ăn điểm ở phần nghị luận xã hội.

Tuy nhìn qua là có phần dễ nhưng thực chất để đạt điểm 7-8 là rất khó với đề thi này. Theo tôi phân hóa như vậy là rất tốt.

Qua câu hỏi liên quan đến tiếng Việt, giúp các em cảm nhận về tình yêu với tiếng Việt, tự hào về tiếng Việt, về dân tộc Việt. "

Câu tiếp theo có trích dẫn ở Ngữ văn lớp 11, nhưng lồng vào đó là những câu hỏi lại bám sát vào cuộc sống. Con người có thể gặp những khó khăn trong cuộc sống có người thậm chí buông xuôi, nhưng từ những khó khăn đó con người có thể vươn lên, vượt qua và đạt thành công. Đây là bài học ý nghĩa cho các em khi ở độ tuổi trưởng thành.

Câu hỏi này nhiều trường đã ra trong thi thử cho các em, vì vậy các em sẽ làm tốt. (Phan Nga ghi)

Cô Cao Thị Thu Hiền - Giáo viên môn Ngữ văn Trường THPT Vân Nội (Đông Anh - Hà Nội): Đề thi tác động tích cực đến học sinh

Phần đọc hiểu đưa ra những ngữ liệu vừa có tính giáo dục đối với học sinh, vừa kiểm tra được kiến thức trọng tâm của phân môn Tiếng Việt và cũng vừa sức học sinh.

Phần Làm văn, câu hỏi nghị luận xã hội không khó đối với học sinh chỉ thi tốt nghiệp. Nhưng để lý giải thấu đáo vấn đề, học sinh đòi hỏi phải có kỹ năng làm bài tốt, am hiểu  các vấn đề xã hội.

Đặc biệt, đặt ra vấn đề về sự hèn nhát và dũng khí trong thời đại thế giới đầy biến động hiện nay, đề thi đã tác động tích cực tới học sinh về một vấn đề mang tính thời sự và vô cùng thiết thực.

Câu hỏi nghị luận văn học thể hiện sự đổi mới so với đề năm trước. Câu hỏi này đã đáp ứng được yêu cầu phân hóa và chọn lựa  nhân tài của các trường đại học.

Tuy đề ra về một tác phẩm quen thuộc trong chương trình lớp 12 nhưng lại xoáy sâu vào một vấn đề trọng tâm xuyên suốt văn bản, nó đòi hỏi học sinh phải có kỹ năng bình luận chắc chắn, biết tạo luận điểm và chọn lọc chi tiết phù hợp để vận dụng vào bài làm. Học sinh có học lực trung bình sẽ khó đạt điểm cao câu hỏi này.

Nhận xét chung: Đề thi Ngữ văn năm nay đáp ứng được cả hai yêu cầu là xét tốt nghiệp và tuyển sinh vào các trường ĐH, CĐ… Học sinh có thể dễ đạt điểm 5,6 nhưng đạt điểm 8 trở lên rất khó. (Kim Thoa ghi) 

Cô Vũ Thị Hương Thảo - Giáo viên Ngữ văn Trường THPT Nguyễn Huệ (Tam Điệp, Ninh Bình): Đề thi không đánh đố

Cảm nhận đầu tiên khi giáo viên tiếp xúc với đề thi Văn năm nay là sự yên tâm vì đề thi không "đánh đố" học sinh, đề rất hay, đúng trọng tâm kiến thức và có tính phân loại tốt.

Không đề cập đến những vấn đề thời sự, nóng hổi hiện nay chính là điểm mới lạ của đề thi Ngữ văn năm nay. Mỗi vấn đề được đề cập trong đề thi đều giản dị, quen thuộc, rất dễ hiểu, gần gũi với những vấn đề thường ngày học sinh được tiếp xúc ôn tập.

Đề thi với những câu hỏi mang đầy ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Hiểu sâu xa, nói về cái hay, cái đẹp của Tiếng Việt, giúp các em thêm yêu tiếng mẹ đẻ cũng chính là hun đúc và bồi dưỡng tình yêu đất nước, niềm tự hào dân tộc.

Phần nghị luận xã hội (câu 1 - phần II) được đánh giá là câu hỏi mang tính phân loại cao, lựa chọn những học sinh xuất sắc.

Phần nghị luận văn học (câu 2 - phần II) về tác phẩm Vợ nhặt của nhà văn Kim Lân - rõ ràng rất quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh nhưng để đạt yêu cầu của đề học sinh nhất thiết phải có năng lực cảm thụ và nghị luận tốt mới có thể giành điểm cao.

Suy cho cùng, đánh giá năng lực môn Ngữ văn chính là đánh giá khả năng cảm thụ của học sinh. Và với đề thi năm nay, giáo viên hoàn toàn yên tâm với những học sinh chăm học.

Dự đoán phổ điểm năm nay sẽ phổ biến ở mức 6 - 7 cho học sinh dự thi đại học, cao đẳng khối C, D và không khó để học sinh những khối khác đạt điểm trung bình. (Kim Thoa ghi) 

ThS. Nguyễn Thị Xuân Mai - Tổ phó Tổ Ngữ văn Trường THPT Tháp Mười (Đồng Tháp): Có sự phân hóa rõ nét

Đề thi THPT quốc gia 2016 so với đề thi Ngữ văn THPT Quốc gia 2015 có phần ngắn gọn hơn. Đề vừa sức, không mang tính chất đánh đố, làm khó thí sinh. Tuy nhiên đề có sự phân hóa rõ nét.

Về nội dung kiến thức: Đề thi nằm trong chương trình, có một đoạn ngữ liệu 2 phần đọc hiểu lấy ở chương trình 11 HKII ở bài "Thao tác lập luận bác bỏ".

Về cấu trúc: Đảm bảo cấu trúc hai phần: Đọc hiểu (hai ngữ liệu: Nhật dụng và nghệ thuật), Làm văn (hai câu: Nghị luận xã hội và nghị luận văn học)

Sự phân hóa trong đề thi: Khá rõ, có câu nhận biết, thông hiểu và vận dụng:

Phần Đọc hiểu: Câu 1, câu 2, câu 5, câu 6 là nhận biết; câu 3, câu 7 là thông hiểu và câu 4 và câu 8 là vận dụng. Như vậy phần này không quá khó đối với thí sinh.

Câu Nghị luận xã hội bàn về phẩm chất, tính cách con người khá rõ ràng, sẽ không quá khó đối với thí sinh.

Tuy nhiên, câu Nghị luận văn học lại là câu phân loại. Với dạng câu hỏi bàn về một ý kiến văn học, lại đi vào một vấn đề lý luận "Tình huống truyện trong tác phẩm", cụ thể là truyện ngắn "Vợ nhặt".

Thật ra đây là vấn đề nâng cao trong tác phẩm văn học. Với dạng đề này và yêu cầu về "Tình huống truyện" có tính chất phân loại học sinh trung bình, khá và giỏi. Theo tôi, để giải quyết câu nghị luận văn học này đạt điểm từ 2,5 trở lên là khó.

Nhìn tổng thể đề khá hay, đáp ứng yêu cầu của xét tốt nghiệp và Đại học, cao đẳng. Sẽ không có điểm liệt nếu thí sinh làm bài nghiêm túc. Nhưng điểm cao từ 8 và 9 sẽ ít. (Hiếu Nguyễn ghi).

Cô Hà Hồng Chuyên - Giáo viên môn Ngữ văn Trường THPT Việt Nam - Ba Lan (Hà Nội): Phần nghị luận văn học có tính phân loại học sinh

Với đề thi năm nay, nhìn chung các câu hỏi đọc hiểu vừa sức, đủ đánh giá kiến thức và  năng lực của học sinh. Các câu hỏi phần Tiếng Việt về biện pháp tu từ, phương thức biểu đạt là những kiến thức đã rất quen thuộc với các em.

Câu viết đoạn văn phần đọc hiểu vừa bám sát nội dung trong chương trình học vừa  mang tính thực tiễn và giáo dục. 

Ví dụ câu 4 (phần I), học sinh không chỉ nhận thấy sự phong phú, giàu đẹp của Tiếng Việt mà từ đó  còn có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, thêm yêu tiếng mẹ đẻ, yêu Tổ quốc mình. Đây cũng là một nội dung được đề cập đến trong SGK ngữ văn 12.

Phần nghị luận xã hội, học sinh chỉ cần nắm được kĩ năng làm kiểu bài này là có thể giải quyết tương đối tốt vấn đề.

Phần nghị luận văn học, kiểu bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học cũng được học và thực hành tương đối nhiều trong quá trình học và ôn tập. Tuy nhiên học sinh phải biết vận dụng tổng hợp kiến thức, hiểu được  thế nào là tình huống truyện, vai trò của tình huống truyện.

Nếu không biết cách lập luận và sắp xếp ý thì bài viết dễ rơi vào phân tích hoặc tóm tắt chung chung. Vì thế đây là phần có tính phân loại học sinh.

Với đề thi năm nay, đạt điểm 6-7 là không khó với các thí sinh (Kim Thoa ghi)

Nguyễn Thị Ngọc Diệp – Tổ phó Tổ Ngữ văn trường THPT Hương Sơn (Hà Tĩnh): Sẽ có nhiều thí sinh điểm cao

Giáo viên chúng tôi thích đề thi Ngữ văn năm nay. Đề năm nay có thể khó hơn so với các năm trước nhưng cũng vừa tầm với học sinh chứ không quá “đánh đố”.

Đề phân loại học sinh rõ ràng và có hướng mở cho học sinh, đặc biệt là câu về tác phẩm Vợ Nhặt của Kim Lân. Những học sinh trung bình sẽ coi đó là tình huống nhặt được vợ, nhưng học sinh khá, giỏi sẽ phát huy tốt khả năng của mình trong câu hỏi này.

Phần đọc hiểu gần gũi với học sinh và quen thuộc vì trong quá tình giảng dạy và ôn tập cho các em, giáo viên cũng nói kỹ về phần này nên sẽ có ít học sinh đạt điểm thấp ở phần đọc hiểu.

Nhiều học sinh “đoán” đề thi năm nay về tính thời sự, tính chất quan tâm của xã hội về một hiện tượng gì đó trong năm, tuy nhiên, đề Ngữ văn lại gần gũi hơn với các em. Tuy không “trúng tủ” nhưng chắc chắn nhiều học sinh và giáo viên cảm thấy hứng thú với đề thi năm nay.

Câu hỏi 4 điểm thuộc chương trình SGK học kỳ II, là phần các em mới học xong nên các em sẽ dễ nhớ, dễ làm và làm tốt. Dự đoán năm nay sẽ có nhiều thí sinh đạt điểm cao, thậm chí cả điểm 9,5 (Ngọc Trang ghi)

ThS. Hồ Tấn Nguyên Minh - Trường THPT chuyên Lương Văn Chánh (Phú Yên): Một bước tiến trong đề thi Ngữ văn

Đề thi THPT quốc gia môn Ngữ Văn năm 2016 được ra  theo cấu trúc đã từng ra trong đề thi năm 2015. Học sinh đã chuẩn bị tâm thế  cho cấu trúc này nên sẽ không cảm thấy bất ngờ. 

Phần đọc hiểu năm nay ra 2 văn bản (1 văn bản nhật dụng và một văn bản nghệ thuật) với 8 câu hỏi nhỏ. Văn bản thứ nhất là một đoạn trong bài thơ “Tiếng Việt ” nổi tiếng  của Lưu Quang Vũ. Đây là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa, có tác dụng tốt trong việc bồi dưỡng cho học sinh tình yêu dành cho tiếng mẹ đẻ - một biểu hiện của lòng yêu nước.

Văn bản thứ hai là một đoạn văn của A.L.Ghéc – xen đề cập đến tác hại của lối sống cá nhân, ích kỉ, chỉ biết đến bản thân mình mà không biết quan tâm đến những người xung quanh. Đây là một vấn đề khá nhức nhối của xã hội hiện đại, do đó việc dùng đoạn văn này để ra đề sẽ có ý nghĩa hướng con người đến một lối sống đúng đắn và  nhân văn hơn.

Sự phân hóa của đề thi  trong phần đọc hiểu cũng được thể hiện khá rõ. Câu 1,2,5,6 dừng lại ở mức độ nhận biết với những kiến thức cơ bản như: biện pháp tu từ, phương thức biểu đạt… học sinh trung bình có thể làm được; câu 3,7 nâng lên ở mức độ cao hơn là thông hiểu khi yêu cầu thí sinh nêu nội dung hay lí giải ý nghĩa của văn bản; còn câu 4,8 yêu cầu thí sinh bày tỏ suy nghĩ, quan điểm là ở mức độ vận dụng. 

Câu Nghị luận xã hội trong đề thi năm nay yêu cầu thí sinh bàn luận về câu nói “Sự hèn nhát khiến con người tự đánh mất chính mình, còn dũng khí lại giúp họ được là chính mình”.

Trước thực tế là trong cuộc sống có rất nhiều người chỉ vì yếu đuối, hèn nhát, thiếu bản lĩnh mà không dám sống là chính mình, sống phụ thuộc, nô lệ vào người khác thì vấn đề đặt ra trong đề văn chứa đựng một  ý nghĩa nhân sinh  sâu sắc. Để làm tốt câu hỏi này, đòi hỏi học sinh phải nắm vững kĩ năng làm bài nghị luận xã hội đồng thời phải có một vốn sống phong phú.

Để làm được phần nghị luận văn học trong đề thi năm nay, học sinh không chỉ nắm chắc kiến thức về tác phẩm mà còn  phải biết giải thích để hiểu ý kiến, hiểu thế nào là “tình huống bất thường” và “khát vọng bình thường”, đồng thời  phải có  khả năng lập ý tốt thì mới có thể vận dụng được tác phẩm để bình luận ý kiến. Câu hỏi này phù hợp với trình độ học sinh khá giỏi.   

Qua theo dõi đề thi, tôi cho rằng đây là một đề thi hay, giàu ý nghĩa, có tính phân  hóa  cao. Có thể thấy đây  là một bước tiến rõ rệt so với đề thi năm trước. Tuy nhiên, với trình độ của một học sinh trung bình, chỉ lấy điểm để xét tốt nghiệp thì sẽ khá vất vả khi làm đề thi này. (Công Chương ghi)