Các bóng nước có đường kính 2 - 10mm, màu xám, hình bầu dục. Trong khi đó, ở trẻ mắc thủy đậu thường xuất hiện những ban dát màu đỏ, vài giờ sau thành nốt phỏng nước trong, nông.
Bóng nước mọc lồi hoặc ẩn dưới da
Vừa qua, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM) đã tiếp nhận bệnh nhi 17 tháng ở Trà Vinh chuyển nặng sau 3 ngày sốt do tay chân miệng. Trẻ được điều trị ở phòng khám tư nhưng không đáp ứng.
Đến ngày thứ 4, trẻ sốt cao khó hạ, nhiều cơn giật mình, chới với. Trẻ được chuyển lên TPHCM trong tình trạng mạch trên 200 lần/phút, suy hô hấp, da bông tái. Tình trạng bệnh tay chân miệng độ 3 tiến triển lên độ 4 chỉ sau 4 giờ.
Tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, bệnh nhi được đặt nội khí quản, thở máy, nhanh chóng thiết lập lọc máu liên tục để loại trừ cơn bão cytokin gây sốt cao lên 40 - 41 độ C.
Hiện, bệnh nhi đáp ứng với những biện pháp hồi sức ban đầu, được điều trị cách ly và theo dõi sát tại Khoa Hồi sức tích cực chống độc. Trước đó, Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM ghi nhận bé trai 5 tuổi tử vong sau khi mắc tay chân miệng. 6 mẫu bệnh phẩm của các bé mắc tay chân miệng nặng tại đây cho kết quả dương tính với chủng EV71. Sự xuất hiện trở lại của EV71 được đánh giá là đáng lo ngại.
Đặc biệt, không ít phụ huynh nhầm lẫn giữa dấu hiệu bệnh tay chân miệng với thủy đậu ở trẻ. Do đó, việc nhận biết dấu hiệu của bệnh để trẻ được điều trị đúng cách là vô cùng quan trọng.
Chia sẻ về vấn đề này, bác sĩ Lê Tuyết Nga - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cho biết, bệnh tay chân miệng chủ yếu do nhóm virus đường ruột Enterovirus gây nên, thường gặp nhất là Coxsackie A16 và Enterovirus typ 71.
Trong đó, virus Coxsackie A16 ít gây ra các biến chứng về thần kinh và có thể tự khỏi trong vài ngày. Ngược lại, virus Enterovirus typ 71 (EV71) gây nhiều biến chứng nguy hiểm viêm não, viêm màng não, viêm phổi, viêm cơ tim và có thể dẫn đến tử vong.
Ngoài Coxsackie A16 và Enterovirus typ 71, một số chủng virus nhóm A khác như Coxsackie A4-A7, A9, A10 hoặc virus Coxsackie nhóm B (B1-B3, và B5) cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.
Triệu chứng của bệnh tay chân miệng thường đặc trưng bởi sốt, đau họng và nổi ban có bọng nước. Thời kỳ ủ bệnh từ 3 - 6 ngày. Thời kỳ khởi phát bắt đầu với các triệu chứng dễ nhận thấy, trẻ thường bị sốt, mệt mỏi, sốt nhẹ (37,5 - 38 độ C) hoặc sốt cao (38 - 39 độ C), đau họng, tổn thương, đau rát ở răng và miệng. Ngoài ra, trẻ có thể chảy nước bọt nhiều, biếng ăn, tiêu chảy vài lần trong ngày.
Thời kỳ toàn phát (thường bắt đầu sau 1 - 2 ngày khởi phát bệnh), trẻ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng điển hình của bệnh. Cụ thể, trẻ bị phát ban dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông. Các bóng nước có đường kính 2 - 10mm, màu xám, hình bầu dục. Chúng có thể mọc lồi hoặc ẩn dưới da, sờ có cảm giác cộm, không đau, không ngứa.
Ngoài ra, ở niêm mạc má, lợi và lưỡi của trẻ xuất hiện các bóng nước có đường kính 2 - 3mm, dễ vỡ. Khi vỡ tạo thành các vết loét, khiến trẻ đau lúc ăn, quấy khóc. Trên mông của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ xuất hiện các mụn lở, rộp da.
Ngoài các triệu chứng điển hình trên, tùy vào từng cơ địa, bệnh tay chân miệng còn xuất hiện thêm các biểu hiện như: Bóng nước rất ít xen kẽ với hồng ban hoặc chỉ xuất hiện hồng ban. Một số trường hợp bé chỉ xuất hiện loét miệng.
Nếu tình trạng bệnh nhẹ, sau 7 - 10 ngày chăm sóc tại nhà, trẻ sẽ hồi phục sức khỏe hoàn toàn. Trường hợp bé sốt cao (trên 39 độ C) kéo dài hơn 48 giờ kèm theo các biểu hiện như ói, tay chân run rẩy, co giật, tim đập nhanh, khó thở, da nổi vằn, gia đình cần đưa trẻ nhập viện ngay lập tức.
Thủy đậu ủ bệnh từ 14 - 17 ngày
Bệnh tay chân miệng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như: Viêm não - màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời. Các trường hợp biến chứng nặng thường do EV71. Virus gây bệnh tồn tại trong nước bọt, dịch hắt hơi, sổ mũi, phân, dịch vỡ bóng nước trên da, niêm mạc…
Trong khi đó, bệnh thủy đậu thuộc nhóm bệnh truyền nhiễm trên da được gây ra bởi virus Varicella Zoster. Những dấu hiệu bệnh thủy đậu được chia làm 3 giai đoạn. Trước hết là thời kỳ ủ bệnh, thường từ 14 - 17 ngày. Giai đoạn này, bệnh thường không có triệu chứng lâm sàng.
Ở thời kỳ khởi phát, tương tự như những trường hợp nhiễm virus khác, bệnh nhân có triệu chứng như sốt, nhức đầu, đau mỏi cơ,... Đặc biệt, bệnh thủy đậu ở trẻ em thường không có dấu hiệu cảnh báo bệnh. Khoảng 1 ngày, có thể không sốt hoặc sốt nhẹ, trẻ nhỏ thường không chịu chơi, quấy khóc.
Có trường hợp sốt cao 39 - 40 độ C, trằn trọc mê sảng co giật, kèm theo viêm họng, viêm xuất tiết đường hô hấp trên, nổi hạch sau tai. Các dấu hiệu ở giai đoạn này rất dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường. Vì vậy, trẻ cần được thăm khám càng sớm càng tốt, nhất là trong mùa dịch.
Ở thời kỳ toàn phát, trẻ xuất hiện những ban dát màu đỏ, vài giờ sau thành nốt phỏng nước trong, rất nông như đặt trên mặt da. Sau từ 24 - 48 giờ, những nốt này ngả màu vàng, có hình cầu nổi trên mặt da 2mm.
Ban mọc rải rác toàn thân kể cả chân tóc và trong miệng. Trẻ hầu như không có nốt ở lòng bàn chân, bàn tay. Ban mọc 3 - 4 ngày một đợt. Vì vậy, trên một vùng da có thể thấy nốt ban ở các độ tuổi khác nhau.
Sau từ 4 - 6 ngày phát bệnh, nếu không có biến chứng hay nhiễm trùng, các mụn nước sẽ vỡ ra khô lại, bong vẩy và dần hồi phục. Nốt thủy đậu tự khô, đóng vảy màu nâu sẫm và bong ra sau một tuần.
