Chuyến thăm kéo dài chưa đầy 3 giờ của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper diễn ra khi Washington cố gắng chống lại những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm giành ảnh hưởng tại các quốc đảo thưa dân nhưng có tầm quan trọng chiến lược ở Thái Bình Dương.
Ông Esper cho biết Mỹ và Palau có chung các giá trị tự do, “nơi tất cả các quốc gia tôn trọng các quy tắc và chuẩn mực vì hòa bình và thịnh vượng của tất cả các quốc gia”. “Điều này ngày nay đặc biệt quan trọng khi chúng ta tiếp tục làm việc cùng với các đồng minh và đối tác của mình nhằm bảo vệ hệ thống quốc tế đang bị đe dọa từ Trung Quốc và các hoạt động bây bất ổn đang diễn ra của nước này trong khu vực” – ông Esper cho biết thêm.
Gần đây, Bắc Kinh đã thuyết phục được quần đảo Solomon và Kiribati chuyển các cam kết ngoại giao từ Đài Loan sang Trung Quốc. Điều này khiến Palau là một trong 4 đồng minh còn lại của Đài Loan ở Thái Bình Dương.
Palau gồm 22.000 dân nằm cách Philippines 1.500km về phía đông, quốc đảo này vẫn giữ mối quan hệ chặt chẽ với Đài Loan và Mỹ dưới thời TT Palau Tommy Remengesau, bất chấp áp lực từ Trung Quốc. TT Remengesau cho rằng Trung Quốc đã sử dụng “các động thái gây gấn” trong khu vực nhưng ông hiểu vì sao nước này vẫn ảnh hưởng được tới một số quốc gia. “Không có gì là bí mật khi họ cho vay tiền và đổ tiền vào các nền kinh tế của nhiều quốc đảo Thái Bình Dương” – ông nói – “Việc này tác động đến cách mọi người nhìn nhận mối quan hệ với người giúp đỡ họ”.
Bộ trưởng Quốc phòng Esper cho biết ông và TT Remengesau đã thảo luận về sự cần thiết phải tôn trọng “chủ quyền các quốc gia thuộc mọi quy mô”.
Palau là một quốc gia độc lập, không có quân đội và Mỹ chịu trách nhiệm bảo vệ Palau theo một thỏa thuận với Washington. Theo thỏa thuận này, quân đội Mỹ có thể tiếp cận Palau mặc dù hiện tại Mỹ không có quân đóng tại đây.
Ông Remengesau hoan nghênh những nỗ lực của Mỹ nhằm tăng cường sự hiện diện quân sự ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. “Việc này mang lại cảm giác rất an toàn và ổn định hướng tới tương lai” – ông Remengesau nói.