Tham dự Hội nghị có ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương; ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT và gần 200 đại biểu từ các Bộ, ngành Trung ương, Hiệp hội Lương thực Việt Nam, lãnh đạo các địa phương và các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo.

Dự kiến xuất khẩu 7,5 triệu tấn gạo trong năm 2023

Những tháng đầu năm 2023, tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, đã tác động, ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng, tiềm ẩn rủi ro đối với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế nước ta nói chung và hoạt động thương mại gạo nói riêng.

Tuy nhiên, với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng sự chỉ đạo của Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Bộ, ngành, địa phương về giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất và đẩy mạnh xuất khẩu đã góp phần mang lại cho hoạt động xuất khẩu gạo những kết quả tích cực.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì Hội nghị Triển khai công tác điều hành xuất khẩu gạo

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, với sản lượng lúa dự kiến cả năm đạt trên 43 triệu tấn, ngoài đảm bảo an ninh lương thực trong nước, chế biến, làm giống, chăn nuôi, Việt Nam có thể xuất khẩu trên 7,5 triệu tấn gạo trong năm 2023.

Theo báo cáo của Bộ Công thương, tính đến hết tháng 7/2023, Việt Nam ước xuất khẩu 4,83 triệu tấn gạo, trị giá 2,58 tỷ USD, tăng gần 30% về trị giá so với cùng kỳ. Cơ cấu chủng loại gạo xuất khẩu đi đúng hướng, gia tăng giá trị cho hạt gạo với các chủng loại như: gạo thơm, gạo nếp, gạo trắng cao cấp,…

Bên cạnh thị trường xuất khẩu truyền thống, trọng điểm được tiếp tục giữ vững như: Philippines, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Bờ Biển Ngà, Hồng Kông, một số khu vực thị trường ghi nhận tăng trưởng vượt bậc như EU. Dự kiến cả năm 2023, nước ta sẽ xuất khẩu trên 7,5 triệu tấn gạo và thu về khoảng 4,1 tỷ USD.

Tuy đạt được những kết quả tích cực trong nửa đầu năm 2023 nhưng đến giữa năm 2023 thị trường thương mại gạo toàn cầu bắt đầu có những dấu hiệu diễn biến phức tạp như: lệnh cấm xuất khẩu gạo tại một số thị trường; hiện tượng El Nino gây ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất ngũ cốc tại nhiều khu vực; tình hình địa chính trị còn diễn biến phức tạp;... dự báo tác động tới hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo của thương nhân Việt Nam.

đại diện các Bộ, ngành và đại diện lãnh đạo địa phương báo cáo và kiến nghị giải pháp xuất khẩu gạo trong thời gian tới.

Tại Hội nghị, các đại biểu là đại diện các Bộ, ngành và đại diện lãnh đạo địa phương cùng với Hiệp hội, thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo đã trao đổi, rà soát, đánh giá yếu tố bất lợi khí hậu El Nino tác động đến tình hình sản xuất, sản lượng thóc, gạo hàng hóa phục vụ nhu cầu nội địa đến cuối năm cũng như nhận định nhu cầu thị trường, tín hiệu về động thái chính sách, thông tin từ các thị trường xuất nhập khẩu gạo lớn trên thế giới.

Chia sẻ tại hội nghị, Ông Nguyễn Văn Hồng - Phó chủ tịch UBND TP Cần Thơ kiến nghị Bộ Công thương cần có chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo có xây dựng vùng nguyên liệu, đặc biệt là vấn đề kho chứa, mở rộng máy móc, thiết bị; tạo điều kiện cho các các doanh nghiệp phối hợp với Bộ NN&PTNT tạo giống mới,...

Ngoài ra, theo kiến nghị của các doanh nghiệp thành phố mong muốn Ngân hàng nhà nước có cơ chế chính sách linh hoạt về vay vốn lưu động, đặc biệt là vấn đề tăng nguồn vốn, hạn mức tính dụng phù hợp với nhu cầu cho việc kho chứa và dây chuyền sản xuất.

Giữ vững thương hiệu gạo Việt Nam

Theo Bà Võ Phương Thủy, Phó GĐ Sở Công Thương tình Đồng Tháp, Năm 2023, mặc dù lượng gạo và kim ngạch xuất khẩu của Tỉnh tăng trưởng so với cùng kỳ, tuy nhiên, về thị trường xuất khẩu gạo Đồng Tháp chú yếu tập trung vào thị trường Châu Á (Philippine, Singapore...) chiếm hơn 90% trong khi đó tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu vào thị trường Châu Âu và các thị trường khác còn khá khiêm tốn.

Đặc biệt là trên địa bàn tỉnh có 20 doanh nghiệp được cấp phép xuất khẩu gạo nhưng chỉ có một đơn vị xuất được vào thị trường Trung Quốc, do đó bà Thuỷ kiến nghị Bộ Công Thương hỗ trợ doanh nghiệp tỉnh xuất khẩu vào thị trường này, đồng thời hỗ trợ tham gia các sự kiện kết nối thị trường Châu Âu, đặc biệt đối với mặt hàng gạo do Bộ Công Thương tổ chức để doanh nghiệp có cơ hội tiếp cận thị trường này nhằm khai thác có hiệu quả Hiệp định thương mại (EVFTA).

Hiệp hội Lương thực Việt và các thương nhân xuất khẩu gạo chia sẻ tại hội nghị.

Bên cạnh đó, Hiệp hội Lương thực Việt và các thương nhân xuất khẩu gạo báo cáo tình hình sản xuất, chế biến, kinh doanh xuất khẩu gạo đặc biệt trong vụ Hè Thu đồng thời chia sẻ nhận định dự báo tình hình thương mại gạo thế giới trong thời gian tới; những cơ hội và thách thức đặt ra cho thương nhân trong những tháng cuối năm 2023

Đề xuất những giải pháp nhằm tạo thuận lợi cho thương nhân thu mua thóc, gạo, tổ chức sản xuất, chủ động phương án đàm phán giao dịch nâng cao hiệu quả xuất khẩu; để từ đó các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan nắm bắt và trao đổi, giải đáp hoặc kịp thời tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh các nhiệm vụ chính cần các Bộ, ngành, địa phương, Hiệp hội và thương nhân tích cực phối hợp với Bộ Công Thương cùng triển khai để đảm bảo: tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa với giá có lợi cho người nông dân; duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu theo quy định; cân đối xuất khẩu và tiêu dùng nội địa, góp phần bình ổn giá thóc, gạo trong nước và tạo thuận lợi giao thương, bảo đảm xuất khẩu có hiệu quả.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu chỉ đạo hội nghị.

“Chúng ta vừa tận dụng thời cơ này để sản xuất, xuất khẩu gạo nhưng cũng phải đảm bảo an ninh lương thực. Đặc biệt phải giữ được thương hiệu hạt gạo Việt Nam. Chúng ta vất vả lắm mới có được thương hiệu gạo Việt Nam cho đến thời điểm này.

Nếu lúc này chúng ta “thừa thế xông lên” nhưng không có cách làm, không tuân nghiêm về quy luật thị trường thì tự chúng ta đánh mất thương hiệu của chúng ta. Và đã mất rồi thì không lấy lại được. Nếu lúc này chúng ta đánh mất một đơn hàng thì không đơn thuần là thiệt hại ở đơn hàng đó, không khéo là mất cả một thị trường”.