Bộ Tài chính đang đề xuất thay đổi phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hoạt động chuyển nhượng vốn và chứng khoán theo hướng linh hoạt hơn, trong dự thảo Luật Thuế TNCN (thay thế) vừa được công bố.
Theo đó, cá nhân có thể lựa chọn giữa hai cách tính: hoặc tính thuế dựa trên phần lãi thực tế thu được với thuế suất 20%, hoặc áp dụng tỷ lệ thuế cố định trên giá chuyển nhượng.
Cụ thể, với hoạt động chuyển nhượng vốn, thuế TNCN đối với cá nhân cư trú được tính theo thuế suất 20% trên phần thu nhập tính thuế – là khoản chênh lệch giữa giá bán, giá mua và các chi phí hợp lý liên quan. Phương pháp này chỉ áp dụng nếu người nộp thuế có đầy đủ chứng từ xác định được giá mua và các chi phí liên quan đến giao dịch.
Trong trường hợp không thể xác định được giá mua hoặc chi phí, thuế sẽ được tính theo phương pháp đơn giản hơn: áp dụng mức 2% trực tiếp trên giá bán (giá chuyển nhượng) của phần vốn góp.
Đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán, Dự thảo cũng đưa ra hai phương pháp tính tương tự. Nếu người nộp thuế chứng minh được chi phí đầu vào, thuế TNCN sẽ được tính theo công thức: (Giá bán – Giá mua – Chi phí hợp lý) x 20%. Cách tính này được áp dụng theo năm.
Ngược lại, nếu không xác định được giá mua và chi phí, thuế sẽ tính theo tỷ lệ cố định 0,1% trên giá bán chứng khoán, áp dụng theo từng lần chuyển nhượng.
Theo Bộ Tài chính, việc đưa ra hai phương pháp tính thuế nhằm tạo sự linh hoạt, phù hợp với từng trường hợp cụ thể của người nộp thuế, đồng thời khuyến khích cá nhân kê khai đầy đủ chi phí hợp lý để được áp dụng mức thuế suất theo thu nhập thực tế.
Đại diện Bộ cũng nhấn mạnh: "Đối với những trường hợp không đủ căn cứ xác định được giá mua hoặc chi phí, thường gặp trong giao dịch thị trường thứ cấp hoặc với cổ phiếu đã nắm giữ từ lâu, việc áp dụng thuế suất cố định giúp đơn giản thủ tục hành chính, tránh thất thu thuế".
Bên cạnh đó, dự thảo cũng quy định rõ thời điểm xác định thu nhập tính thuế là thời điểm giao dịch hoàn tất, căn cứ theo quy định của pháp luật chuyên ngành (ví dụ như thời điểm thanh toán trong giao dịch chứng khoán hoặc thời điểm hợp đồng chuyển nhượng vốn được công chứng).
Hiện dự thảo Luật Thuế TNCN (thay thế) đang trong giai đoạn lấy ý kiến rộng rãi từ các bộ, ngành, địa phương và người dân trước khi trình Quốc hội xem xét trong kỳ họp tới.
