Có rất nhiều mối lo khi nói đến biến đổi khí hậu và ngành hàng không cũng đang tìm cách xoay xở với ảnh hưởng do nóng lên toàn cầu gây ra.
Sự nhiễu động
Trong thời gian gần đây, các sự cố nhiễu động thường xuyên được ghi nhận trên chuyến bay của Singapore Air, Air Europa hay Qatar Airlines và khiến hành khách bị thương, thậm chí tử vong. GS Paul D. Williams, chuyên gia về khoa học khí quyển tại Đại học Reading, Anh, cho biết những sự cố trên trở nên phổ biến do khí hậu đang thay đổi.
“Nhiễu động trời trong đã tăng 55% trên Bắc Đại Tây Dương, một trong những tuyến bay bận rộn nhất thế giới. Theo dự đoán về tốc độ phát thải nhà kính, đến năm 2060, nhiễu động sẽ tăng 180% và đủ mạnh để gây thương tích cho hành khách”, ông Paul cảnh báo.
Các chuyên gia lý giải, biến đổi khí hậu làm ảnh hưởng đến tốc độ gió ở tầng thượng quyển. Trái đất cứ ấm lên một độ C thì tốc độ gió sẽ tăng 2%. Dự kiến đến cuối thế kỷ 21, Trái đất sẽ tăng thêm 4 độ C nếu việc phát thải nhà kính tiếp tục tăng. Điều này làm tăng tình trạng xáo trộn giữa các luồng không khí và khiến tình trạng nhiễu động xảy ra thường xuyên hơn.
Hiện tượng nhiễu động được dự đoán sẽ gia tăng mạnh mẽ nhất ở Bắc Đại Tây Dương, tuyến đường huyết mạch nối Bắc Mỹ và châu Âu. Ngoài ra, sự gia tăng nhiễu động sẽ xuất hiện ở phía Đông Nam Trung Quốc, phía Tây Thái Bình Dương và phía Bắc Ấn Độ.
Hiện tượng nhiễu động gây ảnh hưởng đến hành khách và phi hành đoàn nhiều hơn là lên máy bay. Họ càng gặp nguy hiểm hơn khi không thắt dây an toàn đúng cách, trong đó, phi hành đoàn chiếm 79% tổng số thương tích liên quan đến nhiễu động.
Bão
Hồi tháng 6, máy bay của hãng hàng không Australian Airlines, Australia, bị móp phần mũi do giông bão và mưa đá. Tình trạng này có thể diễn biến thường xuyên hơn khi biến đổi khí hậu gây mưa tăng và tần suất bão dữ dội hơn.
Theo Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), các sự kiện mưa lớn trong một ngày đã tăng đáng kể từ những năm 1980. Dù máy bay có thể bay trong mưa lớn, lượng mưa nặng hạt có thể giảm tầm nhìn của phi công. Ngoài ra, những cơn bão chứa mưa đá sẽ gây ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của máy bay trong khi tần suất những cơn mưa đá sẽ thường xuyên hơn.
Ngập lụt
Các sân bay thường được xây dựng ở những khu vực thấp, bằng phẳng hoặc ở những nơi gần đường thuỷ bởi đây là vị trí lý tưởng để máy bay hạ cánh. Tuy nhiên, khu vực này sẽ thường xuyên phải hứng chịu các trận lũ lụt nghiêm trọng.
Đơn cử, lượng mưa kỷ lục ở Rio Grande del Sul, Brazil, đã “nhấn chìm” sân bay quốc tế Salgado Filho vào tháng 5. Hoạt động hàng không bị đến và đi khỏi thành phố đều bị đình trệ.
Các nhà nghiên cứu cảnh báo một số sân bay đông đúc nhất thế giới, trong đó có các sân bay ở New York (Mỹ) có thể ngập hoàn toàn trong biển nước vào cuối thế kỷ này, nếu biến đổi khí hậu làm nước biển dâng cao.
Trong một phân tích của Viện Các nguồn năng lực thế giới (WRI) có trụ sở tại Washington, các nhà khoa học phát hiện rằng, mỗi mét nước biển dâng, khoảng 80 sân bay trên thế giới sẽ bị nhấn chìm vào năm 2100.
Nhiệt độ tăng
Nhiệt độ bề mặt tăng và sóng nhiệt có thể ảnh hưởng đến khả năng cất cánh của máy bay. Máy bay dựa vào lực nâng, một lực khí động học được tạo ra bởi sự tương tác giữa máy bay và các phân tử không khí xung quanh nó, để bay lên.
Nhưng khi bầu khí quyển ấm lên, không khí giãn nở và trở nên loãng hơn, làm chậm khả năng bay lên của máy bay. Điều đó đồng nghĩa cần nhiều đường băng hơn và ít hàng hoá hơn trên chuyến bay.
Theo nghiên cứu của GS Paul tại các sân bay Hy Lạp trong 60 năm qua, khi khí hậu ấm lên, khoảng cách máy bay cần cất cánh tăng trong bình 0,15% mỗi năm. Trên thực tế, nhiệt độ cực cao là nguyên nhân khiến máy bay chậm trễ hơn là nhiệt độ lạnh.
Thời gian bay dài
Biến đổi khí hậu cũng ảnh hưởng đến thời lượng của một số chuyến bay. Nhóm của GS Paul phát hiện ra rằng luồng phản lực mạnh hơn gây cản trợ gió cho các chuyến bay về phía Tây khiến việc di chuyển chậm lại.
Trong tương lai, máy bay sẽ mất thêm 2 nghìn giờ trên không mỗi năm. Điều đó đồng nghĩa nhiều khí thải hơn và nhiều chi phí hơn cho các hãng hàng không. Hành khách đối mặt nhiều rắc rối, rủi ro hơn.
Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, nếu giảm sự phụ thuộc vào du lịch hàng không, con người có thể hạn chế những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu là phát thải nhà kính. Về phía các hãng hàng không cũng đang tìm cách để giảm thiểu tác động lên biến đổi khí hậu.
Vào năm 2022, hơn 2,5 nghìn đại diện của ngành hàng không đã công bố mục tiêu quốc tế là loại bỏ hoàn toàn lượng khí thải carbon vào năm 2050. Đây là mục tiêu đầy tham vọng nhưng bất cứ sự thay đổi nào cũng mang lại lợi ích cho hành tinh.
