Với kinh nghiệm khi trải qua vị trí Hiệu trưởng ở 2 ngôi trường nhưng nhiều mô hình khác nhau: bán công, cung ứng dịch vụ giáo dục trình độ chất lượng cao, công lập tự chủ tài chính toàn phần, chất lượng cao, công lập truyền thống, cô Nguyễn Thị Nhiếp – Hiệu trưởng Trường THPT Yên Hòa (Hà Nội) – chia sẻ 4 kinh nghiệm bồi dưỡng để nâng cao chất lượng đội ngũ GV.
Xác định rõ gốc kiến thức - sức phương pháp
Từ lâu, cập nhật kiến thức và phương pháp là không thể thiếu. Hàng năm, công tác xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường, Học tập trải nghiệm sáng tạo, Hội thi GV sáng tạo, Dạy học theo dự án, Nghiên cứu khoa học,… đều có quy định rõ việc đổi mới nhờ cập nhật kiến thức và phương pháp là điều kiện quan trọng số một. Mỗi đánh giá đều cần xem xét trên cơ sở nắm bắt và làm chủ những điểm mới như thế nào.
Thực tế, khi GV chắc về kiến thức sẽ xác định rõ đâu là kiến thức trọng tâm của bài. Khi GV giỏi phương pháp sẽ biết sử dụng phương pháp dạy học nào để truyền đạt kiến thức trọng tâm đó đến với học sinh một cách đơn giản nhất, dễ hiểu nhất.
Vì thế các chuyên đề bồi dưỡng, các ví dụ được nêu ra trong buổi bồi dưỡng cần phải có sự cập nhật, củng cố cả kiến thức và phương pháp. Sự tương tác giữa kiến thức, phương pháp trong chuyên đề bồi dưỡng sẽ làm cho GV thấy nhận được nhiều điều mới và cần cho công việc của họ, vì thế mà họ quan tâm hơn và hứng thú hơn với việc bồi dưỡng và tự bồi dưỡng.
Kết nối giữa “bồi” và “dưỡng”
Ở đâu đó công tác bồi dưỡng GV chưa đạt hiệu quả bởi vì chúng ta thường là “bồi” mà không “dưỡng”, hoặc có khi là “dưỡng” mà không “bồi”. Bồi không dưỡng là trút và bồi đắp nhanh những nội dung hoặc hướng dẫn kỹ năng mới mà không có đồng hành sau đó. GV tham dự, đi tập huấn rất hào hứng nhưng khi về trường không được sẻ chia, thiếu bạn đồng hành nên lại quen về cũ, bánh xe tìm những nẻo đường mòn. Dưỡng không bồi là lối tập huấn quen và cũ từ nội dung đến những kêu gọi đổi mới. Đôi nơi tổ chức hoành tráng, liên hoan và họp mặt giao lưu để thêm yêu nghề nhưng lại thấp về tính thông tin.
Để khắc phục hạn chế đó, ở ngôi trường mà tôi quản lý, sau mỗi đợt bồi, thường có kế hoạch dưỡng thông qua các hội giảng, hội thi,… Với công tác dưỡng, không chỉ là phần thuyết trình, báo cáo của chuyên gia mà còn chú trọng việc bồi bằng hình thức trải nghiệm, thực hành ngay trong buổi học. Công tác bồi dưỡng luôn có sự kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết, thực hành, có sự tự đánh giá, nhận xét và chia sẻ kinh nghiệm của chính những người tham gia, của chuyên gia.
Điều không thể thiếu là tổng kết, nhận xét, tuyên dương khen thưởng các cá nhân, tập thể thực hiện tốt chuyên đề bồi dưỡng đó trước Hội đồng giáo dục, trước học trò, cha mẹ học sinh. Lòng tự trọng, trách nhiệm của người làm thầy được tuyên dương khen thưởng giúp nhân lên nhiều nhà giáo tâm huyết khác trong nhà trường.
 |
| Cô Nguyễn Thị Nhiếp: Hiệu trưởng hãy tận dụng các hoạt động giáo dục của nhà trường để tổ chức và thực hiện công tác bồi dưỡng, nhen lửa nhiệt huyết cho đội ngũ GV |
Công tác bồi dưỡng phải đáp ứng nhu cầu
Để công tác bồi dưỡng đạt hiệu quả thì câu hỏi đầu tiên nhà quản lý phải trả lời với GV là tại sao họ phải bồi dưỡng và tự bồi dưỡng.
Mỗi ngôi trường, mỗi mô hình khác nhau, nhà quản lý cần nắm chắc, thấu hiểu và giải thích được tại sao GV của mình phải tham gia bồi dưỡng? Ở mỗi độ tuổi họ cần bồi dưỡng gì và bồi dưỡng như thế nào... để từ đó có những chuyên đề bồi dưỡng phù hợp nhằm mang lại hiệu quả.
Ở ngôi trường tự chủ tài chính toàn phần hay tư thục, GV được trả lương theo năng lực, hiệu quả công việc thì nhu cầu được bồi dưỡng, tự bồi dưỡng của GV rất lớn, vì thế nhà quản lý không phải giải thích nhiều về câu hỏi tại sao GV phải bồi dưỡng và tự bồi dưỡng. Điều khó khăn ở những mô hình này là phải tìm được những chuyên đề rất cập nhật, rất đổi mới và ngày càng thiết thực cho công tác giảng dạy của GV.
Ở đa số ngôi trường công lập truyền thống, tại sao GV phải tham gia bồi dưỡng và tự bồi dưỡng là chuyên đề quyết định sự thành công công tác bồi dưỡng của mỗi nhà trường. Thế nhưng ta lại không thể bồi dưỡng thường xuyên hoặc bồi dưỡng độc lập chuyên đề đó mà chuyên đề đó cần được nhà quản lý bền bỉ, kiên trì, linh hoạt tổ chức bồi dưỡng tích hợp, lồng ghép với các chuyên đề bồi dưỡng cụ thể và cách bồi dưỡng cụ thể.
Sâu thẳm trong lòng mình, đa số GV đều có nhu cầu được ghi nhận, được đánh giá, được khẳng định giá trị của mình trước đồng nghiệp, trước học trò. Mỗi nhà quản lý cần nhìn được ánh sáng lấp lánh đó ở mỗi GV từ mỗi chuyên đề bồi dưỡng cụ thể để ghi nhận, khích lệ họ và chính họ sẽ là người tích cực giúp các nhà quản lý bồi dưỡng cho GV khác được tốt hơn ở những chuyên đề bồi dưỡng tiếp theo.
Hiệu trưởng: người tham gia bồi dưỡng, tổ chức bồi dưỡng
Dù ở ngôi trường nào, mô hình gì, để công tác bồi dưỡng hiệu quả thì Hiệu trưởng phải là người cùng tham gia bồi dưỡng với đồng nghiệp và là người tổ chức bồi dưỡng cho đồng nghiệp. Khi tham gia bồi dưỡng, Hiệu trưởng không chỉ được học thêm kiến thức, phương pháp mà còn gần gũi để hiểu hơn về tâm lý, những khó khăn, vướng mắc của đội ngũ GV, để từ đó xác định những nội dung mà đội ngũ GV của mình cần được bồi dưỡng và bồi dưỡng theo cách nào.
Hiệu trưởng phải là người nắm chắc nội dung, phương pháp bồi dưỡng đội ngũ GV; phải là người cùng học, chân thành chia sẻ những khó khăn của bản thân về nội dung bồi dưỡng và sẵn sàng hướng dẫn GV khi họ chưa thạo, chưa rõ về nội dung bồi dưỡng.
Hiệu trưởng hãy tận dụng các hoạt động giáo dục của nhà trường để tổ chức và thực hiện công tác bồi dưỡng, nhen lửa nhiệt huyết cho đội ngũ GV.
