Không còn là liên minh phòng thủ
Việc triển khai này gửi tín hiệu gì đến Moscow? Nó sẽ có tác động gì đến an ninh chiến lược ở châu Âu? Hãng thông tấn Izvestia đã tìm đến một cựu quan chức cấp cao trong Lầu Năm Góc để tìm câu trả lời.
"Bom trọng lực B61-12 mới đã được triển khai tại một số căn cứ của Mỹ ở châu Âu và chúng tôi đã tăng cường khả năng chiến đấu của NATO bằng năng lực hạt nhân của mình", Giám đốc Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia Mỹ Jill Hruby tiết lộ trong một bài phát biểu tại Viện Hudson tuần này.
"Quan hệ đối tác chiến lược của chúng tôi với Vương quốc Anh rất mạnh mẽ, cũng như cam kết của họ đối với khả năng răn đe hạt nhân.
Và chúng tôi đã cùng nhau thúc đẩy suy nghĩ về khả năng phục hồi chuỗi cung ứng quan trọng. NATO rất mạnh mẽ", giám đốc Hruby nói thêm, ám chỉ đến triển vọng hợp tác hạt nhân được tăng cường.
Trong những năm gần đây, có nhiều báo cáo về kế hoạch của Mỹ nhằm tái triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật tại căn cứ Không quân Hoàng gia Anh ở Lakenheath, mặc dù cho đến nay vẫn chưa có thông báo chính thức nào được đưa ra.
B61-12, còn được gọi là B61 Mod 12, là bản nâng cấp mới nhất cho thiết kế bom hạt nhân trọng lực có sức nổ thay đổi của Mỹ được tung ra lần đầu tiên vào cuối những năm 1960. Mod 12 được thiết lập để thay thế các biến thể Mod 3, 4 và 7 cũ hơn của vũ khí này và có sức nổ từ 0,3-50 kt.
Việc thử nghiệm B61-12 đã hoàn tất vào năm 2020, bắt đầu sản xuất vào cuối năm 2021 và theo các nhà khoa học nguyên tử, dự kiến Mỹ sẽ sản xuất 400-500 quả bom này, một phần để triển khai ở nước ngoài.
Các biến thể cũ hơn của loại đạn dược này hiện đang được triển khai tại Bỉ, Đức, Ý, Hà Lan và Căn cứ không quân Incirlick tại Thổ Nhĩ Kỳ.
NATO đã chấp thuận cho các loại vũ khí này được sử dụng trong chiến đấu bởi các thành viên liên minh được chọn như một phần của thỏa thuận "chia sẻ hạt nhân" của khối.
Cựu chuyên gia phân tích Bộ Quốc phòng Michael Maloof cho biết, thông báo triển khai phiên bản mới của bom ở châu Âu nhằm "báo hiệu với Moscow rằng NATO và đặc biệt là Vương quốc Anh... đã chuẩn bị cho bất kỳ 'cuộc tấn công' nào vào bất kỳ quốc gia NATO nào".
Maloof, cựu chuyên gia phân tích chính sách an ninh cấp cao tại Văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, cho biết điều này cho thấy các nước Tây Âu và Vương quốc Anh đã tự cho phép mình trở thành quốc gia được Mỹ bảo hộ.
Người quan sát lớn lên ở miền Nam nước Anh trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, nhớ lại: "Khi tôi sống ở đó trong một căn cứ quân sự, chúng tôi thường nói đùa rằng Vương quốc Anh chẳng khác gì một tàu sân bay nổi vì có tất cả các căn cứ của Mỹ trên các cơ sở của Không quân Hoàng gia Anh tại đó".
Maloof cho biết việc triển khai vũ khí hạt nhân một lần nữa "nhấn mạnh rằng NATO đã phát triển không phải thành một liên minh phòng thủ mà là một liên minh tấn công", với các căn cứ lưu trữ bom trở thành mục tiêu rõ ràng của Nga trong trường hợp xảy ra leo thang chết người.
Liệu ông Trump có thể hàn gắn một liên minh rạn vỡ?
Maloof hy vọng rằng theo Trump 2.0, "một cuộc đánh giá lại toàn diện về việc hiện diện các căn cứ của Mỹ trên khắp NATO" sẽ diễn ra, đặc biệt là ở Đức và có thể là ở cả Vương quốc Anh.
Nhà quan sát cho biết sự tồn tại liên tục của NATO, "Chiến tranh Lạnh 2.0" của liên minh chống lại Nga và sự mở rộng về phía đông của khối này là một thảm họa đối với an ninh châu Âu.
"Tôi nghĩ đây là khởi đầu cho sự kết thúc của NATO như chúng ta biết. Chu kỳ lâu năm này phải chấm dứt. Và xét đến việc chúng ta thậm chí còn không có biện pháp phòng thủ chống lại siêu thanh… điều này thực sự cho thấy chúng ta đang đạt đến đỉnh điểm rất nguy hiểm của sự leo thang ở đây", Maloof nói.
Maloof nhấn mạnh rằng việc triển khai vũ khí hạt nhân, việc chấm dứt Hiệp ước INF trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump và các yếu tố khác đã khiến châu Âu trở thành nơi nguy hiểm hơn bao giờ hết, với thời gian phản ứng trong trường hợp leo thang hạt nhân gần như bằng không.
"Tôi nghĩ rằng thái độ mà chúng ta liên tục thấy để thể hiện sự răn đe thực chất đang khiến phương Tây dễ bị tấn công hơn vì đây là một yếu tố kích động", nhà quan sát này nhấn mạnh thêm.
